profil

"Lalka" - pozytywista wobec dziedzictwa przeszłości.

poleca 85% 545 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze
Powstanie styczniowe

Pozytywista wobec dziedzictwa przeszłości. (realizując temat wykorzystaj interpretacje podanego fragmentu z "Lalki". Rozważ jak zaprezentowana w nim osobowość i postawa bohatera wpłynęła na jego losy i życiowe wybory.)

Każda epoka literacka symbolizuje pewne wartości ,które przeważają w jej biegu. Ludzie szukają prawdy dotyczącej wielu dziedzin naszego życia, sensu istnienia ,złotego środka na lepsze życie, pozbawione cierpień ,błędów, samotności . Jesteśmy poddawani wpływom historycznych epok pomimo iż egzystujemy w czasach współczesnych. Dzięki temu ,iż nasi przodkowie doszukiwali się sensu istnienia, my możemy kontynuować ich działalność mając przy tym niezbędne doświadczenia i przestrogę na błędy ,które ponieśli inni w walce z "niewiadomą" Pisarze w
swoich utworach ukazywali losy tych, którzy zmagając się z życiem ponosili klęski bądź dochodzili na sam szczyt. Każdy z twórców literackich ukazywał inna drogę do sukcesu ,jedni wrażliwi, pełni wiary i nadziei kierujący się głownie uczuciami, intuicją i instynktem zagłuszali "głos" rozumu ,gdyż wierzyli ,że za pomocą dedukcji logicznej człowiek nie może poznać prawdziwej natury świata, cierpienie zaś głownie
uznawali za następstwo nieszczęśliwej miłości, często niezrozumianej, bądź nieodwzajemnionej .Romantycy nie mogąc pokonać bólu wywołanego przez silne uczucie bezradności ,poddawali się porażce, zaś wybawienie szukali w śmierci. Przeciwieństwem "wrażliwych dusz" byli
pozytywiści, którzy bezwględnie z pełną determinacją ,zapałem i wiarą we własne siły dążyli do sukcesów . Ich spełnienie polegało na bogaceniu się ,zdobywaniu nowych tytułów ,uznania ,respektu. Wartości ,którymi kierowali się w drodze do celu były niejednokrotnie pozbawione sfery duchowej, często materialne ,opierające się na wartości pieniądza ,oraz korzyściach wynikających z ich posiadania. Krytykowali niepraktyczność, puste marzycielstwo i bezradność.

Bolesław Prus w powieści pt" Lalka" ukazuje świat zdominowany przez arystokrację ,która przyzwyczajona do luksusu i sławy bogaciła się kosztem niemajętnych i często ubogich obywateli. Pisarz jednak przedstawia nam w utworze człowieka ,który zachwyca niejednokrotnie swoją postawą ,często szokuje, wywołuje szereg refleksji i zastanowień ,wzruszeń, tudzież innych emocji, silnie wywierających na nas wpływ. Postać
ta wydaje się posiadać romantyczną duszę ,która nieraz nie potrafi odnaleźć się w realnym świecie. Stanisław Wokulski żył
na przełomie dwóch diametralnie różnych epok: romantyzmu i pozytywizmu. Jego zachowanie często tajemnicze ,budzące zastanowienia i brak zrozumienia wydaje się posiadać wytłumaczenie. Nasuwa mi się myśl ,"Wokulski urodził się zbyt późno ,by właściwie żyć ,ponieważ romantyzm przeminął, on sam zaś nie zmieni świata ani nie cofnie czasu by odnaleźć się na ziemi". Dramat bohatera narodził się z kompletnego
przemieszczenia dwóch porządków, dwóch światów wartości. Wewnętrzne rozdarcie Wokulskiego przyczynia się do życiowych
niepowodzeń i konfliktów z otoczeniem. Bohater realizuje hasła pozytywistyczne: pracuje ciężko by osiągnąć sukces zawodowy,
jest filantropem- pomaga ubogim. Jego bezinteresowność i wrażliwość budzi zachwyt i zwątpienie ,że tacy ludzie naprawdę istnieją. Bohater od najmłodszych lat interesuje się nauką. Jego sytuacja rodzinna zmusza go do odpowiedzialności za siebie oraz rodzinę. Początkowo pracuje u Hopfera, jednak dzięki samokształceniu zdaje egzaminy i dostaje się do Szkoły Głównej w Warszawie. Bierze też udział w powstaniu styczniowym ,gdzie zostaje aresztowany i zesłany na Syberię. Gdy powraca do Polski ,gdzie z powodu złej sytuacji finansowej postanawia
ożenić się z bogatą kupcowa -Małgorzatą ,wdowa po Janie Minclu. Podejmuje prace w sklepie, jednak jego ambicje są większe,
czuje ,że nie spełnił się wręcz zatracił a nawet sprzedał. Zaczyna zadręczać się myślami ,że nic nie osiągnął i zmarnował sobie dalsze życie. Po śmierci żony przejmuje sklep, po upływie pół roku spotyka Izabelę Łęcką ,która wywołuje w nim uczucia ,których dotąd nie znał .Jednak dzieląca ich różnica społeczna nie pozwala bohaterowi zbliżyć się do ukochanej kobiety. Wokulski podejmuje ryzykownej wyprawy na Bałkany ,by
zdobyć pieniądze na dostawach broni dla wojska. Wraca z ogromnym majątkiem , jednak nie udaje mu się uzyskać szacunku , gdyż ludność dopatruje się oszustwa i nieprawości. Wokulski mieszka w Warszawie ,gdzie cierpi z miłości do Izabeli Łęckiej ,istoty niezwykle zmanierowanej ,wykreowanej na salonową lalkę. Uczucia bohatera stają się wręcz obsesyjne -idealizuje obiekt swych westchnień ,ale też wynajmuje panią Meliton, by szpiegowała Izabelę ,uczy się angielskiego by zrozumieć wszystkie jej rozmowy oraz zrobić dobre wrażenie na ukochanej.Wykupuje weksle Łęckich ,oddaje pieniądze na cele charytatywne, wykupuje z olbrzymią dopłatą kamienicę Łęckich by
panna Izabela nie utraciła swego posagu i nie wydała się za marszałka bądź innego przedstawiciele arystokracji. Praca Wokulskiego, jego majętność, zyski i posiadanie pozwala mu zbliżyć się do kobiety westchnień i marzeń. Żyje bowiem w czasie ,w którym pieniądz potrafi znosić różne bariery .Nie interesują go jednak zyski ani stan konta, chce zdobyć serce ,tej ,której oddał swoją duszę ,poświęcił myśli ,tudzież
noce ,sny i słowa. Kobieta ,którą kocha nie jest jednak zdolna do normalnego uczucia. Wokulski nie świadom tego, podejmuje wysiłek wrastania w arystokrację :starania o dom szlachecki, gra w karty z hrabiami , arystokratyczni goście ,kupno domu, klaczy wyścigowej, pojedynek z baronem Krzeszowskim, wspieranie Maruszewicza a później sprzedaż sklepu Szlangbaumowi. Wszystko to jest świadectwem stopniowego kopiowania określonych zachowań arystokracji, a nawet przejmowania jej systemu wartości. Cały ten trud bohater poświęca realizacji swej miłości, pragnie zdobyć kobietę, której powierzył całego siebie, przy której chce Cieszyć się tym co posiada. Chce dzielić się majątkiem z kimś na kim mu zależy. Jednak nie potrafi przyjąć do wiadomości faktu ,iż osoba ,dla której postradał zmysły jest materialistka pozbawioną szczerych uczuć.Wokulski wzorował się na książkach Mickiewicza ; czytał wiele dzieł romantycznych ,wierszy, które przemawiały do jego
duszy i z którymi niewątpliwie nie raz się utożsamiał :" Zrywam się ,biegnę, składam na pamięć wyrazy ,któremu mam złorzeczyć
okrucieństwu twemu ,składane ,zapomniane już po milion razy.. Ale gdy ciebie ujrzę nie pojmuje już czemu znowu jestem
spokojny ,zimniejszy nad głazy ,aby goreć na nowo ,milczeć po dawnemu..." Bohatera uspokaja sam widok tej, która tak silnie
działa na jego duszę, której każde słowo skierowane ku niemu miłym jest dla jego serca. Żyje nadzieją ,iż kiedyś zdobędzie tę
której poświęca wszystko i chce poświęcić wiele więcej.. Nie mogąc jednak osiągnąć swojego celu postanawia popełnić samobójstwo jak większość romantyków. Bohater nie mogąc znaleźć chwili ciszy w duszy krzyczy "Zmarnowaliście życie moje ...Zatruliście dwa
pokolenia !- oto skutki waszych sentymentalnych poglądów na miłość !!"Wokulski ma żal do tych ,którzy pogłębiają w nim nieporadność i załamanie , zarzuca Mickiewiczowi, że ten zbudował w nim to wszystko, przez co nie potrafi już normalnie myśleć . Chciałby podzielić się z kimś swoimi cierpieniami ,obarczyć innych wina za własne niepowodzenia w miłości. "Miłość jest radością świata ,słońcem życia ,wesołą
melodią w pustyni ,a Ty co z niej zrobiłeś? ... żałobny ołtarz ,przed którym śpiewają się egzekwie nad zdeptanym sercem ludzkim!" Wokulski uważał, iż poezja Mickiewicza zmieniła w nim sposób pojmowania miłości .Zapatrzony w intensywność doznań pisarza zatonął w sile jego uczuć oddając tym samym i zatracając swoją duszę. Stał się niewolnikiem myśli, uczuć ,emocji. Jedynym wybawieniem było zapomnienie, które wydawało się nigdy nie nadejść..

Bohater nie może umrzeć ponieważ śmierć nie jest mu przeznaczona. Żyje w świecie zdominowanym przez pozytywistów, którzy nie pozwolą umrzeć mu realizując tym samym dewizę romantyków. Musi zmierzyć się z losem , stawić czoło przeszkodom i przeżyć cierpienia miłosne !

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 7 minut

Teksty kultury