Pokrycie ciała, a warunki życia i środowiska - omów na przykładach

Ciało kręgowców pokryte jest skórą, na którą składa się:
1) Naskórek – zbudowany z tkanki nabłonkowej, jest pochodzenia ektodermalnego. Jego zewnętrzna warstwa ulega złuszczeniu.
- Wytwarza gruczoły: śluzowe, jadowe, kuprowe, wonne, łojowe.
- Zawiera komórki barwnikowe z: melaniną, lipochromem, guaniną.
- Wytwarza liczne twory rogowe: łuski rogowe, pazury, dzioby, pióra, włosy, rogi.
2) Skóra właściwa – zbudowana z tkanki łącznej, w której znajdują się naczynia krwionośne, kom. Nerwowe, włókna mięśniowe oraz twory naskórka.
Twory skóry właściwej: łuski ryb, promienie płetw, łuski kostne na brzuchu gadów, skórny szkielet żółwi, płytki kostne, poroża, opuszki, narządy świetlne.
3) Tkanka tłuszczowa

RYBY – wytworami skóry właściwej są łuski, pełniące funkcje ochronne tworząc na ciele jak gdyby pancerz. Skórę ryby powleka także warstwa śluzu, która zmniejsza tarcie powstające w trakcie ruchu, a także spełnia funkcje ochronne. Skóra u ryb bierze także udział w procesach oddychania, wydalania i osmoregulacji.

PŁAZY – ciało okryte cienkim niezrogowaciałym naskórkiem i stale zwilżone śluzem wydzielanym przez jednokomórkowe gruczoły (śluz chroni przed wyschnięciem komórek). Wiele płazów wydziela wraz ze śluzem substancje jadowe. Taka naga i wilgotna skóra to z jednej strony narząd oddechowy,a z drugiej – stałe zagrożenie utratą wody z organizmu. Dlatego idealnym środowiskiem dla tych zwierząt są puszcze tropikalne – stała bardzo wysoka wilgotność powietrza.

GADY – duża grubość naskórka – dolna warstwa żywa, górna zrogowaciała i martwą, chroni skórę przed parowaniem, – ale uniemożliwia wymianę gazową i uszkodzeniami mechanicznymi. Naskórek wytwarza wszystkie rogowe osłony ciała: łuski, tarczki, duże tarcze, dziób, pazury. Od czasu do czasu gady lineją, zrzucając zewn., podniszczoną warstwę rogową.

PTAKI – skóra okryta zrogowaciałym naskórkiem, nie mają gruczołów skórnych, z wyjątkiem parzystego gruczoły kuprowego- jego tłusta wydzielina służy do namaszczania piór, wskutek czego woda spływa po nich nie zwilżając ich wcale. Pióra są najważniejszym wytworem skóry – tworzą powierzchnie lotne i warstwę termoizolacyjną zapobiegającą utracie ciepła. Dzielą się one na konturowe i puchowe.

SSAKI – skóra ssaków pokryta jest naskórkiem – dolna warstwa jest żywa , zewnętrzna rogowacieje i łuszczy się. Naskórek wytwarza także zbudowane z warstwy rogowej włosy, pazury, paznokcie, kopyta, rogi i łuski. Skóra ssaków obfituje w gruczoły potowe i łojowe. U samic w określonych miejscach na brzusznej stronie ciała rozwijają się gruczoły mleczne-przekształcenie gruczołów potowych. Wiele gatunków ma także gruczoły wonne. Wskórze znajdują się również receptory bólu, dotyku, ciepła, zimna.