Kalkulacja

KALKULACJA przez to pojecie rozumie się ogol czynności obliczeniowych zmierzających do ustalenia kwoty kosztow przypadających na przedmiot kalkulacji, tzw jednostke kalkulacyjna. Przedmiotem kalkulacji są produkty (wyroby gotowe, lub ich czesci składowe, półfabrykaty, usługi).
ZADANIEM KALKULACJI jest uzyskanie danych, na podstawie których można ocenic ekonomiczna efektywność – rzeczywista lub zaierzona – wytworzenia określonych produktow, kalkulacja kosztu wytworzenia powinna wykazac nie tylko łączny koszt każdego wyrobu, roboty lub usługi, lecz również poszczególne składniki (pozycje) kosztu wytworzenia czyli tzw pozycje kalkulacyjne.
Kalkulacje dzieli się na wstepna (ofertowa, planowa, normatywna lub operatywna) i sprawozdawcza (wynikowa).
KALKULACJA WSTEPNA jest sporządzana przed rozpoczęciem produkcji wyrobu (usługi) i opiera się na kosztach przewidywanych. Może przybierac postac kalkulacji ofertowej, planowej, normatywnej bądź operatywnej.
KALKULACJA WYNIKOWA (sprawozdawcza) jest sporzadzana na podstawie danych zarejestrowanych na kontach w danym okresie (np. miesiącu). Kalkulacja ta odzwierciedla, w ustalonym rzeczywistym koszcie wytworzenia, faktyczne wykonanie przewidywanych norm zuzycia na jednostke produktu i jest sprawdzianem prawidłowości zalozonych w kalkulacjach wstępnych norm zuzycia srodkow produkcji i norm pracy.
Porównanie danych rzeczywistych wynikających z kalkulacji wynikowej z danymi zawartymi w kalkulacjach wstępnych stanowi podstawę do kontroli wykonania planu kosztow w zakresie poszczególnych wyrobów.
KALKULACJA PODZIALOWA jest stosowana przy produkcji prostej, a wiec wówczas gdy są wytwarzane na ogół w jednym nieprzerwanym cyklu produkcyjnym. Produkcja prosta dotyczy jedynie produkcji masowej (np. produkcja drutu, gwoździ, cukru, piwa). Sposób prowadzenia kalkulacji oraz analitycznego grupowania kosztow jest uzależniony od rodzaju produkcji oraz jej organizacji, która wywiera wpływ na organizacje rachunku kosztów.
Przy produkcji prostej zazwyczaj znajduje zastosowanie kalkulacja podziałowa z jej odmianami:
• Kalkulacja podzialowa prosta wykorzystywana przy produkcji masowej jednego asortymentu wyrobów
• Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami stosowana przy produkcji masowej roznych wyrobow produkowanych z tego samego surowca, za pomoc takich samych zabiegów produkcyjnych i przechodzących przez te same urzadzenia produkcyjne.
Wspólną cechą wszystkich odmian kalkulacji podziałowej jest to, że w ich efekcie uzyskuje się zawsze przeciętny koszt wytworzenia jednostki kalkulacyjnej, w każdym okresie sprawozdawczym.
KALKULACJA DOLICZENIOWA jest stosowana w przedsiębiorstwach o produkcji złożonej, montażowej. Produkcję montażową charakteryzuje to ze produkowane wyroby składają się z wielu czesci, które są produkowane i montowane w jednym lub kilku wydziałach, zależnie od organizacji wydziałów produkcyjnych, które mogą być tworzone wg struktury przedmiotowej lub technologicznej.


KOSZTY ZWYKŁEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ to wyrażone w niedziądzu zużycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, materiałów, paliwa, energii, esług, czasu pracy pracownikow oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycia, dotyczące normalnej dzialanosci danej jednostki gosp w pewnym okresie.

ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZÓW umożliwiaja dokładne ustalenie kosztow działalności każdego okresu sprawozdawczego bez względu na to czy odnośne koszty (wydatki) poniesione w poprzednich okresach ( tzw koszty przyszłych okresow) czy tez odpowiadające biezącym kosztom wydatki będą poniesione na wydatki przyszłych okresow (tzw rezerwa na wydatki przyszłych okresow).
Rozliczenia międzyokresowe kosztow polegaja na:
AKTYWA
• Gromadzenie na specjalnym koncie bilansowym „Rozliczenie międzyokresowe kosztow” kosztow wiecej niż jednego okresu sprawozdawczego a nastepnie na obciążeniu nimi Tych okresow sprawozdawczych których dane koszty dotyczą
PASYWA
• Tworzeniu rezerwy na przewidziane w planie koszty, dokonuje się tego przez zaliczenie w ciezar właściwych kosztow w bieżącym okresie – skalkulowanej czesci tych wydatkow