Paul Peter Rubens

Flamandzki malarz barokowy, najwybitniejszy obok Berniniego artysta baroku, centralna postać europejskiej sztuki.
Urodzony w Siegen w Westfalii, 1587 przeniósł się do Antwerpii, gdzie uczył się malarstwa u manierystycznych malarzy: Verhaechta, Noorta i Veena. 1598 przyjęty do cechu malarzy w Antwerpii. W 1600 roku wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił na służbę do ks. Vincenza I Gonzagi, władcy Mantui. Wysłany przez Gonzagę w 1601-02 przebywał w Rzymie (gdzie kopiował dlań obrazy), a w 1603-04
w Hiszpanii z misją dyplomatyczną do króla Filipa III. W 1606-07 ponownie w Rzymie, a także w Genui. W tym czasie poznał sztukę antyku. W 1608 roku wrócił do Flamandrii, gdzie został malarzem nadwornym regenta Flandrii arcyks. Alberta i jego żony Izabeli. Osiadł w Antwerpii, gdzie wybudował rozległy dom z pracownią, wypełniony rzeźbami, obrazami, tapiseriami itp. W tym czasie był już najwybitniejszym malarzem flamandzkim i zyskiwał międzynarodową sławę. Pracował na zamówienie brukselskiego dworu, Kościoła (ołtarze: Podniesienie krzyża i Zdjęcie w Kościołach w Antwerpii; Sąd Ostateczny w Alte Pinakothek w Monachium, Chrystus na krzyżu w Królewskim Muzeum w Brukseli), królowej Francji Marii Medycejskiej, królów: Francji Ludwika XIII, Hiszpanii Filipa IV i Anglii Karola I. Wykształcony, pełen uroku i inteligencji, pełnił misje dyplomatyczne w imieniu hiszp. Habsburgów jeżdżąc na dwiry do Holandii(1621), Madrytu(1628) i Londynu(1629); przyczynił się do zawarcia traktatu pokojowego w 1630 r. między Hiszpanią i Anglią. Jego ulubioną modelką stała się druga żona Helena Fourment(Helena Fourment z dziećmi 1635, Helena Fourment w futrze ok. 1638-40), a także w wielu obrazach alegorycznych(Ogród miłości 1634) i mitologiczny(Trzy Gracje oraz Sąd Parysa-ok. 1639). Poza wielkoformatowymi(często Matki Boskiej i świętych), alegorycznymi i mitologicznymi(Bitwa Amazonek oraz Porwanie córek króla Leukipposa-ok. 1618) malował liczne reprezentacyjne portrety(także konne) władców(np. polskiego króla Zygmunta III Wazy, jego syna królewicza Władysława), dostojników, rodziny i przyjaciół, pejzaże( Pejzaż z tęczą ok. 1636) i sceny polowań z dzikimi zwierzętami. Malarstwo RUBANSA jest najlepszym wyrazem ideałów baroku. Cechuje je przenikający wszystko ruch, dynamiczna kompozycja, dramatyzm, zmysłowość, witalność, wspaniałość, bogate barwy, silny światłocień i swobodna faktura. Miał doskonałą technikę. Siegał do malarzy różnych szkół i epok; swobodnie wykorzystując m.in. flamandzki realizm, koloryzm szkoły weneckieji światłocień Carawaggia stworzył własny styl. Potrafił oddać rozległą skalę uczuć, np. w obrazach łączył nastrój, przeżycia ze świeckim przepychem, zaś w obrazach świeckich heroizm i radość życia. Zafascynowany pięknem nagiego kobiecego ciała, przedstawiał charakterystycznedla gustu baroku kobiety o nadmiernie pełnych, przylegających się(tzw. rubensowskich) kształtach. Miał mnóstwo zamówień, który mimo pracowitości i łatwości malowania nie mógł podołać; obrazy malowali więc pod kierunkiem RUBENSA artyści zatrudnieni w Jego pracowni. Zorganizował także i nadzorował pracę warstatu graficznego wykonując reprodukcję Jego obrazów. Projektował tapiserię(cykl Triumf Eucharystii); wykonywał nniezliczone szkice rysunku. Miał wielu wybitnych uczniów i pomocników. W latach 70. XVII w. w paryskiej Królewskiej Akademii Malrstwa i Rzeźby zwolenników RUBENSA(zwane rubensistami) wdali się w głośny i długotrwały spór ze stronnikami Poussina(zwane poussenistami) dotyczący kwestii tego, co ważniejsze dla malarza: kolor czy rysunek(spór kontynuowany później przez zwolenników klasycyzmu i romantyzmu). Szeroki i długotrwały wpływ RUBENSA sięgał - nie mówiąc o uczniach i miejscowych naśladowcach - m.in. Watteau, Tiepola, Gainsborouch, Reynoldsa, Gericaulta, Delacroix, Matejki oraz Gogha.