Różne sposoby przedstawiania przyrody w literaturze. Analiza i interpretacja porównawcza fragmentów Pana Tadeusza A. Mickiewicza i Chłopów W. Reymonta.

Przyroda fascynowała człowieka od zawsze, zmiany pogody, fauna, flora i inne jej aspekty były muzami dla artystów, którzy pod ich natchnieniem tworzyli historie światowej sztuki. O ile przedstawienie otaczającej nas rzeczywistości na płótnie wydaje się sprawą oczywistą, to opisanie jej w dziele literackim może zastanawiać. Poeci dają czytelnikowi pewną dowolność w interpretacji swojego dzieła, dzięki czemu w wyobraźni widzi on obraz najbliższy jego nastrojowi.

Mickiewicz w przytoczonym fragmencie „Pana Tadeusza” ukazuje włoskie niebo jako niezmienne i tym samym nudne. Mimo iż jest ono czyste, bezchmurne, wiecznie błękitne w kategorii piękna nie może równać się z niebem polskim:

„Te państwa niebo włoskie, jak o nim słyszałem
Błękitne, czyste. Wszak to jak zamarzła woda;
Czyż nie piękniejsze stokroć wiatr i niepogoda?”

Mickiewicz przedstawia różnorodność sklepienia unoszącego się nad Polską. Pisze o zmianach pór roku, różniących je chmurach. Te gradowe przypominają szybko lecące balony, deszczowe natomiast płyną leniwie i powoli. Może się wydawać, że niebo tak barwnie przedstawione we fragmencie ukazuje mentalność Polaków.

Opis ten jest pełen epitetów i porównań: „pełźnie jak żółw leniwa”, „szerokie żagle”, co daje czytelnikowi wyraźniejszy obraz opisywanego przez poetę zjawiska.

Reymont w przytoczonym fragmencie skupił się na burzy, jednym z najpiękniejszych zjawisk przyrody. Jego opis jest bardziej barwny i dynamiczny, wprowadzający nastrój grozy. Czytając podany fragment czuje się siłę drzemiącą w wietrze, rozdzierających obłoki błyskawicach i chmurach porównanych do ognia.

Reymont wykorzystał impresjonistyczne opisy brzydoty, niczym Baudelair w wierszu „Padlina”. Pozorna, przedstawiona za pomocą epitetów obmierzłość burzy idealnie oddaje jej charakter. Ciekawym może wydawać się fakt, iż owe zjawisko porównane do innych kategorii przyrody przedstawia piękno całokształtu polskich krajobrazów:
„…zwietrzałe, czerwonawe, podobne do bajorów i trzęsawisk torfowych”

Autor nacechował podany fragment chłopów epitetami oraz porównaniami a ogólny charakter utworu jest niesamowicie dynamiczny.
Reymont i Mickiewicz chwalą piękno polskiej przyrody. Pierwszy z nich czyni to w sposób bardziej dokładny, szczegółowy i obrazowy. Drugi natomiast skupił się na unikalności polskiej pogody, ale przede wszystkim na jej zmienności oraz różnorodności. Obaj zastosowali podobne środki stylistyczne jednak Mickiewicz robi to w sposób jasny, zrozumiały dla wszystkich, a Reymont jak gdyby na przekór istniejącym kanonom piękna.