Wynalazki i ich wynalazki. Co na ten temat napisał B. Prus (zacytowany fragment "Lalki") i S. Żeromski (znany ci wątek szklanych domów w "Przedwiośniu")?

Wynalazki od zawsze stanowiły element życia ludzkości, ukierunkowując je na nowe tory, prowadząc do postępu. Wielokrotnie historia nadała im znaczenie szczególne, ustanawiając je ramami czasowymi epok w dziejach świata. Kontrowersje wokół wynalazków, choć początkowo poróżniały w wielu kwestiach społeczeństwo, z drugiej strony dawały mu nadzieje na lepszą przyszłość, wkładały w dłonie broń przeciw okrucieństwom niezmiennej od lat biedy, poczucia niespełnienia się i nicości.

Zarówno B. Prus i S. Żeromski w napisanych utworach podejmują tematykę wynalazców i owoców ich pracy. Jednak różnice w kreacji tych postaci widoczne są już w samej istocie wprowadzenia ich do powieści. Osoba Gaista, w opisanych w Lalce czasach kapitalizmu, gdy wspaniałe hasła pracy organicznej i pracy u podstaw nie wiele już znaczą i zamiast ogólnego dobrobytu wytworzyły jedynie klasę bogatych wyzyskiwaczy, pokazuje bezgraniczne poświęcenie się wynalazkom, nauce, ludzkości, której mają służyć. Natomiast opowieść o szklanych domach w Przedwiośniu jest tylko mitem, utopijną wizją , projektem nowej Polski, gdzie ludzie będą równi, szczęśliwi , nie wyobcowani.

Gaist, niebanalny, nie rozumiany przez innych naukowiec reprezentuję postawę marzyciela, dumnego z własnych osiągnięć zarazem skrytego, odizolowanego od świata i rzeczywistości. Kuzyn Baryki przeciwnie, wierzy, że dzięki jego szklanym domom, wytworzy się nowe społeczeństwo, kierujące się zasadami równości i sprawiedliwości, które na tle wojen bolszewickich stworzy podwaliny ustroju demokratycznego.
Wizja szklanych domów w Przedwiośniu, choć będąca tylko nieosiągalnym pragnieniem kuzyna Cezarego, przedstawiona została zwykłym ludziom. Choć dalece wyidealizowana, w przeciwieństwie do wynalazków Gaista postrzegana była pozytywnie, jako mająca dać szczęście, lepsze jutro. Prosty obywatel wynalazca, przeciwstawiony wielkiemu uczonemu z Lalki kierował się dobrem ogółu społeczeństwa a korzyści materialne, które mógłby czerpać z pomysłu budowy szklanych domów, nie były istotne. Symbolizm tego projektu, według założeń którego ludzie mieszkaliby w pięknych i przede wszystkim czystych domach jest wyrazem nie mogących ziścić się pragnień o lepszym życiu. Przykładem tego może być również tło powieści, tytułowe Przedwiośnie, kiedy Polska dopiero co podejmuję próbę odbudowy państwa po światowym chaosie I wojny. Także opowieść majaczącego w chorobie Seweryna Baryki świadczy o nierealności tego przedsięwzięcia.

Gaist jak i kuzyn Cezarego bezinteresownie, dla dobra ludzkości całe swoje siły a nawet życie poświęcają odkryciom w imię wyższych idei: poprawy bytu na świecie. Jednak Gaist nie jest pewny czy słusznie czyni. Obawia się siły jaka potencjalnie może tkwić w jego wynalazku, jej niewłaściwego wykorzystania przez idiotów i zbrodniarzy. W rozmowie z Wokulskim, podczas której prezentuje mu metal lżejszy od powietrza, szczególnie podkreśla, że odda go w ręce tylko prawdziwych ludzi. Nie wierzył ludziom, widział w nich zagrożenie, które odebrałoby mu pierwszeństwo praw do wynalazku, chciał być niczym jego ojciec. Zraziło go do tego środowisko chemików, którzy nie budzili zaufania do wynalazków, nazywając je złudzeniami bądź kuglarstwem. Niedowierzanie ogarnęło także samego Wokulskiego , zbudziło w nim sprzeczne odczucia, bowiem raz wzbudzało podziw i wielki szacunek, zaraz znowu intrygowało, skłaniało do poszukania racjonalnego wytłumaczenia, metody badawczej. Mimo, iż wątpi, to widzi w wynalazku nadzieję na stworzenie podwalin dla szlachetnej cywilizacji. Jednak czasy i społeczeństwo, w którym przyszło żyć i pracować Gaistowi, nie było gotowe na wielką rewolucję przemysłową, podważając autentyczność wynalazku zasłaniając się poznanymi dotąd prawami fizyki i natury.

Podsumowując, obraz szklanych domów ma ogromne znaczenie patriotyczne, przeciwstawione zostaje bowiem tworzącemu się systemowi komunizmu, kierowanego przez bolszewików. Natomiast rozważania Gaista apelują do ludzkości, by mieć nadzieję, wierzyć w dobroć i starać się ingerować we własne życie nie odrzucając nauki.

Geist i kuzyn Baryki pragnęli dzięki swoim osiągnięciom pomóc światu. Każdy z nich dążył jednak do tego własną drogą, ukierunkowaną przez okoliczności czasu i różnorodności epok, w których na kartach powieści wątek nauki i naukowców podejmują Prus i Żeromski.