Poczatki Islamu i Imperium Arabskie (ekspansja)

Słowo islam po arabsku oznacza ,,poddanie się , uległość". Tym mianem określamy monoteistyczną religię wyznawaną przez około 20% ludności świata. Islam pojawił się na początku VII wieku wśród arabskich plemion Półwyspu Arabskiego jako kontynuacja i rozwinięcie judaistycznego i chrześcijańskiego monoteizmu. Za twórcę tej religii uznaje się Muhammad Ibn Abd Allah (ok. 570–632), znany w Europie jako Mahomet, który ogłosił się w Mekce wysłannikiem Boga i jego Prorokiem. Mahomet twierdził, że Bóg przekazał mu objawienie zawarte w Koranie, które usuwało i poprawiało zmiany wprowadzone do wiary w jedynego Boga przez Żydów i chrześcijan.
Podstawowy dogmat islamu to wiara w Boga (po arabsku Allah). Oprócz wiary w Allaha muzułmanina obowiązuje wiara w anioły, księgi objawione (Koran, Stary i Nowy Testament), proroków (od Adama, Abrahama, Jezusa do Mahometa) oraz w życie pozagrobowe. Praktyka życia religijnego opiera się na przestrzeganiu 5 obowiązków tak zwanych filarów wiary:

1. publiczne wypowiedzenie wyznania wiary w jedynego Boga (szahada)
2. pięciokrotne odmówienie w ciągu dnia modlitwy (salat)
3. post (saum) w miesiącu ramadan, czyli dziewiątym miesiącu kalendarza muzułmańskiego, miesiąca, w którym według tradycji został objawiony Koran. Podczas jego trwania wyznawcy islamu od wschodu do zachodu słońca wstrzymują się od jedzenia i picia. Post stanowi symbol oczyszczenia religijnego, głębokiej duchowej dyscypliny, a także triumfu umysłu nad materią.
4. płacenie jałmużny (zakat) na rzecz gminy muzułmańskiej
5. pielgrzymka (hadżdż) do Al Kaby w Mekce przynajmniej raz w życiu, gdzie w murze świątyni Kaba znajduje się święty czarny kamień. Kamień ów miał otrzymać od Boga pierwszy człowiek. Świątynie według legendy zbudował biblijny patriarcha Abrahama.

Pierwszymi wyznawcami islamu byli najbliżsi krewni Proroka.
Z czasem ludność Mekki zaczęła być wrogo nastawiona do Mahometa. Musiał on ratować się ucieczką w 622 roku do Medyny ,gdzie rozszerzył swoją religię na kilka plemion arabskich to wydarzenie w historii wyznawcy islamu uznali za początek nowej ery, od którego liczą czas aż do dziś. W 632 Mahomet pozyskał dla nowej wiary politeistycznej Półwysep Arabski i stworzył organizację państw opartą na muzułmańskiej doktrynie religijnej. W islamie nie wykształciły się stan kapłański czy organizacja typu kościół. Struktury władzy państwa były równoznaczne z religią. Po śmierci Mahometa w 632 roku jego następcy kalifowie (byli wybierani przez starszyznę plemienną) objęli władzę religijną i świecką. Państwo arabskie było wiec państwem teokratycznym co oznacza rządzonym przez duchownych. W krótkim czasie objęło ono terytoria rzeki Indus na wschodzie po Ocean Atlantycki na zachodzie. Jak nam wiadomo w początkach VII wieku Arabowie byli luźnym konglomeratem plemion, zamieszkujących Półwysep Arabski. W jego urodzajniejszej, południowej części ludność była osiadła (królestwo Jemenu), natomiast pustynna i półpustynna część północna była zamieszkana przez plemiona koczowników. Jednak Mahomet przełamując tradycyjne uprzedzenia między koczownikami a rolnikami, zjednoczył Arabów i stworzył z nich potęgę militarną. Kalifowie wykorzystali tą sytuację i chcąc szerzyć Islam oraz pozyskać nowe terytoria ogłosili świętą wojnę, która polegała na walce z „niewiernymi”. Każdy muzułmanin ,który w niej ginął miał dostępować zbawienia. Stosunek wojowników Allacha do krajów podbitych był dość łagodny. Nawracali oni siłą jedynie wyznawców religii innych niż objawione, pozostali mieli prawo wyboru jednak musieli płacić wysokie podatki państwu Arabskiemu. Takie postępowanie spowodowało szybki przyrost nowych wyznawców Islamu. W ciągu niecałych 100 lat muzułmanie podbili Syrię(634-636), Palestynę, Egipt(639-642) i Afrykę północną(Kartagina 698), poważnie uszczuplając terytorium Cesarstwa Bizantyjskiego. Na wschodzie zniszczyli państwo perskie docierając do granic Indii i Chin. Przejęli Bucharę (706-709) i Samarkandę (710-712), a także tereny nad dolnym Indusem, tzw. Sind (711-712).W 711 przeprawili się przez cieśninę Gibraltar i opanowali Hiszpanię. Potem wdarli się w głąb państwa Franków. Tam jednak przegrali słynną bitwę pod Poitiers, po stronie Franków dowodził Karol Młot. Wydarzenie to zapobiegło ekspansji muzułmanów na tereny Europy zachodniej. W 846 zagrozili nawet Rzymowi. W IX wieku muzułmanom udało się opanować Sycylię (878 upadek Syrakuz). Najazdom Arabskim oparł się między innymi Konstantynopol oblegany w latach 717-718.

W połowie VIII wieku stolicą arabskiego imperium został położony nad rzeką Tygrys Bagdad. O wspaniałości tego miasta świadczą „baśnie z 1001 nocy”, które powstały na dworze legendarnego kalifa Haruna ar-raszyda. Z czasem imperium zaczęło podupadać, Frankowie opanowali najpierw Septymanię, tworząc Marchię Hiszpańską, a potem (812) tereny Hiszpanii na północ od Ebro. Na skutek wewnętrznych sporów imperium arabskie w X wieku podzieliło się kilka wrogich sobie państw między innymi kordobański kalifat Umajjadów na Półwyspie Iberyjskim i na kalifat Fatymidów w Egipcie. Mniejsze osłabione kalifaty musiały w następnych stuleciach stawić czoła naporowi Turków, Mongołów i chrześcijan. Natomiast w 658 doszło do podziału muzułmanów na dwie grupy pierwsza z nich to: \"Ludzie tradycji i wspólnoty\" (sunnici) uznawali oni prawomocność władzy pierwszych kalifów i podporządkowanie przywódcy politycznemu o ile nie odstępuje od Prawa Bożego. Stanowili większość wspólnoty. Druga grupa to Szyici - zwolennicy zięcia Mahometa Alego uważali, że następcy Proroka muszą wywodzić się spośród jego rodziny (czyli od Alego, Fatimy i ich synów).

Jak już wspominałem Arabowie byli prostym ludem koczowników. Po podbiciu tak olbrzymich terytoriów spotkali się z wysoko rozwiniętymi kulturami, takimi jak Egipt czy Mezopotamia. W szybkim czasie przyswoili sobie osiągnięcia innych cywilizacji, ale i sami stworzyli niepowtarzalną kulturę promieniującą na tereny Europy, Azji i północnej Afryki. Na wysokim poziomie w krajach islamu stały: medycyna, astronomia, matematyka, chemia i architektura. Rozszerzanie islamu za pomocą wojen przyniosło pożądane skutki większość krajów podbitych przez Arabów jest do dziś arabska (od Maroka po Irak) albo przynajmniej muzułmańska (perski Iran, hinduski Pakistan). Rechrystianizacji uległy tylko Hiszpania (rekonkwista), wyspy Morza Śródziemnego (Cypr, Kreta, Rodos, Sycylia, Sardynia, Korsyka, Baleary), Armenia i Gruzja.