Św. Paweł z Trasu

Paweł z Tarsu, pierwotnie Szaweł. Urodził się około 8 r. n. e. Tars leży w południowo-wschodniej części Azji Mniejszej. Jego rodzice byli ortodoksyjnymi Żydami z pokolenia Beniamina, zostali sprzedani jako niewolnicy do Azji, gdzie po pewnym czasie zostali wyzwoleni. Po ojcu Paweł odziedziczył prawa obywatela rzymskiego. Był Żydem i zgodnie z żydowskim zwyczajem, przyswoił sobie znajomość zawodu - wyrobu namiotów.

Mając 20 lat przybył do Jerozolimy, by tam pod okiem rabina Gamaliela I studiować pismo. Stał się tam nauczycielem Prawa, zaliczał się więc w poczet faryzeuszów. Tutaj zaczął prześladować członków pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej. Kontynuował walkę przeciwko nowej religii. Udał się do Damaszku. W drodze ma widzenie, w którym Jezus mówi do niego:
”A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: >Szawle, Szawle, dlaczego mnie prześladujesz?< >Kto jesteś, Panie?< - powiedział. A On: >Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić<” (Dz 9, 4-7) Został porażony ślepotą. W mieście umieszczono go u pewnego Żyda, gdzie przez trzy dni nie je i nie pije, modląc się. Pewien chrześcijanin również w widzeniu z Jezusem otrzymał polecenie, by odszukać Pawła i uzdrowić go.

Paweł po otrzymaniu chrztu, nawrócił się i rozpoczął głosić w synagogach, że Jezus jest Synem Bożym. Żydzi odebrali to jako prowokację ze strony dawnego prześladowcy chrześcijan i chcą go zabić. Chrześcijanie jednak go uwolnili i Paweł uratował się ucieczką. Według jego własnych słów w Liście do Galatów, przebywał najpierw trzy lata w okolicach Damaszku, zanim udał się do Jerozolimy, gdzie poznał św. Piotra. Z Jerozolimy musiał jednak uciekać, więc udał się do swojego rodzinnego miasta – Tarsu, by z kolei za namową Barnaby udać się do Antiochii i podjąć pracę w tamtejszym kościele. W Antiochii przemawiał w dzień szabatu do wiernych, ukazując postać Jezusa jako konsekwencje dziejów zbawienia. Ludność przyjęła te słowa bardzo pozytywnie, a miejscowi Żydzi odrzucili je. Prześladowany Paweł udał się do Listry. Tam uzdrowił kalekę. Lud sądził, że ma przed sobą greckich bogów, chciał składać im ofiary. Następnie Żydzi wypędzili ich kamieniami z miasta tak, że Paweł ledwie uszedł z życiem.

Po opowieści o tej pierwszej podróży misyjnej Dzieje Apostolskie relacjonują spór o to, czy Tora ma mieć również zastosowanie do Chrześcijan nawróconych z pogaństwa, czemu sprzeciwiali się Paweł i Barnaba. Chodzi przy tym zwłaszcza o obrzezanie. Decyzja zapadła na soborze jerozolimskim. Zwyciężyła propozycja Pawła.

Święty Łukasz opisuje w Dziejach Apostolskich trzy podróże misyjne św. Pawła: pierwsza prowadziła na Cypr i do Azji Mniejszej, druga wiodła przez Azję Mniejszą do Europy (gdzie nawiedził dwie prowincje greckie: Macedonię i Achaję); celem trzeciej były miasta Azji Mniejszej (zwłaszcza Efez, stolica Azji- prowincji rzymskiej) i Grecji. W Jerozolimie św. Paweł został zatrzymany, a następnie jako obywatel rzymski, odesłany do Rzymu, gdzie prawdopodobnie w 67 roku, za panowania Nerona, poniósł śmierć (został ścięty).

Zasługą św. Pawła było przede wszystkim ujęcie chrześcijaństwa jako religii o zasięgu uniwersalnym (stąd przypisywane mu tytuły: „Apostoł pogan”, „Apostoł Narodów”) : wyrwanie chrześcijaństwa z narodowo – religijnego kontekstu żydowskiego i stworzenia greckojęzycznych wspólnot chrześcijańskich. Po drugie przez swoje listy pisane do Kościołów św. Paweł wywarł znaczący wpływ na orientację i treść religii chrześcijańskiej. Podkreśla się zwłaszcza znaczenie Listu do Rzymian i jego nauki o usprawiedliwieniu.

Zdumiewa fakt, że List św. Pawła do chrześcijan mieszkających w Rzymie - szczegółowy i teologicznie przemyślany, św. Paweł kieruje do wspólnoty, której ani nie założył, ani osobiście nie zna. Swoją misję do Azji Mniejszej i Grecji św. Paweł uważał za zakończoną. Planował podróż do Hiszpanii i prosił chrześcijan rzymskich, by mu w niej pomogli. W liście św. Paweł pragnie wyjaśnić swoje stanowisko, poparte głęboką refleksją teologiczną i pod każdym względem uzasadnione. Stąd m.in. temat teologii usprawiedliwienia i możliwości zbawienia Izraela. List do Rzymian stanowi streszczenie nauczania św. Pawła i jego teologii. Niektórzy nazywają go „testamentem św. Pawła”.

Św. Paweł prowadził korespondencję z założonymi wcześniej przez siebie wspólnotami chrześcijańskimi. Nie wszystkie jednak listy przypisywane mu w Nowym Testamencie napisał osobiście. Za autentyczne listy Pawłowe, uważa się:
· List do Rzymian
· 1 List do Koryntian
· 2 List do Koryntian
· List do Filipian
· List do Filemona
· 1 List do Tesaloniczan
· 2 List do Tesaloniczan
· List do Efezjan
· List do Kolosan

Listy św. Pawła podejmują problemy poszczególnych wspólnot, a także główne tematy teologiczne: sprawiedliwość, odkupienie, teologia krzyża itp.