Panowanie Bolesława Chrobrego.

EKSPANSJA-Rozprzestrzenianie się na jakimś obszarz; zajmowanie przez państwo obcych terenów, zdobywanie rynków zbytu.

Początki Panowania Bolesława Chrobrego:
Śmierć Mieszka I w 992r. nie przerwała ekspansji monarchii piastowskiej.
Najstarszy syn Mieszka I - Bolesław, któremu potomni nadali przydomek Chrobry, w pierwszej fazie swoich rządów uporał się z opozycją wewnętrzną. śiłą usunął on z kraju macochę-ódę i swych trzech przyrodnich braci, złamał popierających ich możnowładców pod wodzą Przybywoja i Odolona oraz rozpoczął rządy samodzielnie, kierując centralnym aparatem państwowym. Już w 997r. zorganizował wyprawę misyjną czeskiego biskupa Wojciecha na tereny zamieszkane przez Prusów, przygotowując niewątpliwie ekspansję polityczną. Wyprawa Wojciecha,osobistości znanej i cenionej w ówczesnym świecie chrześcijańskim, wyruszyła łodziami z Gdańcką, pierwszy raz wymienionego z tej okazji, i wylądował bądź na terytorium Sambii, bądź jak sądzą inni badacze, w rejonie Truso. Tam w zatargu z Prusami Wojciech poniósł śmierć. Akcja polityczna Chrobrego tym samym doznała niepowodzenia, potrafił on jednak umiejętnie wykorzystać kult kanonizowanego św. Wojciecha dla celów propagandowych młodwge państwa. Jeszcze w 90 latach X w. znalazła się też w granicach Polski dawna ziemia Wiślan wraz z krakowem. Najlepszą okazję dla jej zdobycia nastręczała śmierć władcy czeskiego Bolesława II w 999r. Oparcie granic państwa polskiego o Karpaty na południu i Bałtyk na północy zakończyło etap budowy państwa mającego jednolite podstawy etniczne. Zapewne Bolesław Chrobry starał się też o zdobycie wpływów wśród sąsiadów północnych. Wskazują na to jego projekty wysłania misji chrystianizacyjnej do Wieletów w 1002r. i zrealizowana w 1009r. misja Brunona z Kwerfurtu do Jaćwongó, zakończona męczeńską śmiercią misjonarza.

Wijny Bolesława Chrobrego:
Popierany przez żądną zysków grupę feudalną Chrobry próbował dokonać dalszych aneksji terytorialnych. Sposobność ku temu pojawiła się po śmierci Ottona III, kiedy spory między możnymi niemieckimi stworzyły warunki ułatwiającewmieszanie się Polski w sprawy zachodnie. Gdy zamordowany zastał przeciwnik nowego władcy niemieckiego Henryka II, Ekkehard margeabia Miśni, powinowaty Bolesława, książę polski pretendujący do spadku zajął Łużyce, Miklsko i Miśnię(1002). Wynikiem tego było dalsze zaostrzenie stosunków z Henrykirm II, a następnie otwarty konflikt w rok później, kiedy to Bolesław wmieszał sie do wewnętrznych walk w Czechach. Pierwsza faza interwencji Crobrego zakończyła się sukcesem. Władca Czech, został oślepiony przez Bolesława, który zajął Czechy, Morawy(1003), a ponadto rozciągał swe panowanie na Słowanję. Chrobry nie zgodził się na złożenie hołdu Henrykowi, co spowodowało wybuch wojny z Niemcami, która toczyła się w trzech etapach aż do 1018r.:

Pierwszy jej etap rozegrał się na terenie Łużyc i Milska, a znalazł ciąg dalszy w uciążliwej dla Niemców, wspieranych przez pogańskich Lutylów, wyprawie w głąb Polski. Mimo sukcesów militarnych Henryka II i wkroczenie jego wojsk w głąb Wielkopolski zawarty w1005r. pod Poznaniem pokój, nie był on w pełni dla Niemców zadowalający, skoro współczesne źródła niemieckie nazwały go ,,złym pokojem". Zaważyła na tym zapewne porażka najeźdźców na krótko przed rozpoczęciem pertraktacji. Nowy konflikt zbrojny rozpoczął sie w 1007r. Bolesław Chrobry zajął ponownie Łużyce i Milsko, a w łupieskim pochodzie doszedł aż pod Magdeburg. Odwetowa wyprawa Henryka II przeciw Polsce dotarła do Głogowa, ale nie przyniosła sukcesów. W związku z zabiegami o koronę cesarską, poszedł Henryk II w 1013r. na zjeździe w Merseburgu na ustępstwa. Bolesław zdołał prawdopodobnie utrzymac Łużyce z Milskiem jako lenno niemieckie. Henryk II udzielił Bolesławowi pomocy zbrojnej w jego wyprawie na Ruś w tymże roku, a z kolei Bolesław winien był wspierać Włoską wyprawę Henryka II w 1014r. Ten jednak posiłków nie udzielił, co stało się wstępem do nowej fazy konfliktu zbrojnego. W 1015r. rozpoczęła się wyprawa cesarza Henryka II przeciw Polsce. Naleźdźcy zdołali wprawdzie przekroczyć Odrę, ale nękani przez polskich obrońców musieli się wycofać. W dwa lata później ruszyła nowa wyprawa cesarska. Plan uderzenia na Polskę od wschodu przez Jarosława Mądrego nie doszedł do skutku. W toku tej wyprawy wojsko polskie miało swoją chlubną kartę w postaci trzytygodniowej bohaterskiej obrony śląskiego grodu Niemczy. okój budziszyński 1018r. zakończył tę trzecią fazę konfliktu. Polska zatrzymała Łużyce i Milsko. Celem utwierdzenia pokoju Bolesław pojął za żonę córkę ękkeharda, a siostrę margrabiego Miśni Hermana, Odę.

Boleslaw z posilkami niemieckimi (300 rycerzy) i wegierskimi (500 rycerzy) wyprawia sie na Rus z zamiarem osadzenia na tronie kijowskim Swietopelka (swego zięcia, brata obecnego władcy, Jaroslawa Madrego), odniósł sukcesy militarne (bitwa nad Bugiem, opanował Kijów. Powracając z Kijowa zajął jeszcze Bolesław Grody Czerwienskie, utracone w 981r. Ostatnim posunieciem Boleslawa była koronacją w 1025r.

Ostatnie lata rządów Bolesława Chrobrego:
Z rokiem 1018, na który przypadały największe sukcesy polityki zagranicznej Bolesława Chrobrego, urywa się najlepsze źródło do jego panowania, kronika Thietmera. Stąd brak nam pełniejszej informacji do ostatnich lat Bolesławowych rządów. Niektórzy badacze domyślają się, że w okresie tym wstrząsneła Polskąjakaś rewolucja czy bunt, inni przyjmują za Kosmasem, że w 1021r. Polska utraciła Morawy. Na domyśle oparta jest informacja naszej historiografii o nowej wojnie Bolesława z Rusią około 1020-1022r. Pewne jest natomiast, że po śmierci w 1024r. najpierw niechętnego Polsce papieża Benedykta VIII, a wnet po nim cesarza Henryka II, wszczął Bolesław w Stolicy Apostolskiej energiczne starania o koronę królewską. Koronował się zaś w Gnieźnie w 1025r. prawdopodobnie na dwa miesiące przed śmiercią. Uwieńczył godnie dzieło swego panowanią, którego syntetyczna ocena musi jednak budzić kontrowersje. Ekspensywna polityka była wszak bardzo kosztowna i wyczerpująca zarówno dla ówczesnego sustemu skarbowego, jak też sił zbrojnych młodego państwa Piastów, a zatem dużym ciężarem spadała na barki społeczeństwa i mimo doraźnych efektów mogła budzić niezadowolenie. Wywoływała także wrogi nastroje na zewnątrz, które nie ułatwiły ułożenia stosunków sąsiedzkich także w przyszłości. Naruszała w pewnym stopniu uformowane już struktury polityczne słowiańskie, co dotyczy zwłaszcza Czech, ale zarazem zmierzała do integracji słowian, a przede wszystkim do wydarcia Niemcim serbołużyckiej części Słowiańzczyzny.