Mowa oskarżycielska Jagny

Drodzy zebrani!.
Spotkaliśmy się dziś w tym miejscu, aby osądzić czyny Agnieszki Dominikowej. Wiemy, że Jagna D. dopuściła się zdrady, co jest nieodwołalnie przestępstwem. Nie potrafi panować nad żądzami. To właśnie popęd płciowy doprowadza do jej romansu z Antkiem, wójtem oraz Jasiem. Jak taka osoba może żyć w gromadzie wiejskiej. Jest ona zagrożeniem nie tylko dla najbliższych, ale nas wszystkich. Jak kobiety mogą czuć się bezpieczne skoro nigdy nie wiadomo kto tym razem spodoba się Jagnie, która kieruje się tylko młodzieńczymi instynktami.

Pomimo wyjścia za mąż za Macieja Borynę, nie potrafi się ustatkować z czego należy wnioskować, że była kobietą niedorosłą do związku małżeńskiego. Nie potrafi znaleźć dla siebie miejsca w tej wiejskiej gromadzie i dlatego też próbuje żyć na swój własny sposób w swoim wyimaginowanym świecie. Nie ma sprecyzowanych pragnień ani marzeń, tak jakby dopiero szukała celu w swym młodym życiu ( tu pozwolę sobie przytoczyć jej słowa „... taka cichość we mnie rośnie, kieby śmierć przy mnie stojała, a tam mnie cosik porywa, tak ponosi, że tego nieba bym się uwiesiła i z tymi chmurami poniesła we świat szeroki.”).

To wiejska piękność, dla której praca jest pojęciem odrębnym. Została rozpieszczona przez matkę, dla której była oczkiem w głowie. Nawet męża pozwoliła wybrać swojej matce, a gdy Paczesiowa spytała się Jagny, czy chce wyjść za Borynę, ta odpowiedziała: „ – Mnie to wszystko jedno, każecie, to pójdę... wasza w tym głowa, nie moja... – mówiła cicho, wsparła czoło na kądzieli i zapatrzyła się w ogień bezmyślnie i słuchała wesołego trzaskania gałązek. Ten czy tamten, wszystko było jej zarówno...”. Żoną Boryny została z woli matki, której imponowało bogactwo Macieja. A oczywiste jest, że małżeństwo, w którym nie istnieje miłość obustronna, nie ma szans przetrwania. W takim związku jedna ze stron jest nieszczęśliwa, przez co zaczyna zdradzać swojego współmałżonka. Tak też Jagna, poczęła szukać szczęścia i pociechy w ramionach innych. Doprowadziło ją to do naruszenia zasad moralnych, a każdy, kto nie potrafi się do nich przystosować zostaje usunięty ze społeczności wiejskiej.
Jest ona osobą nieprzystosowaną do życia w gromadzie. Nie mogła się przyzwyczaić do życia na wsi, nie czuła, że się z niej wywodzi. Nie pracowała na roli, przez co izolowała się od wiejskich kobiet, które powinny być dla niej autorytetami wiejskiej pracy. Zamiast zbierać kartofle lub szatkować kapustę, Jagna wolała zająć się szydełkowaniem, robieniem wystrzyganek i kraszanek. Ujawniła przy tym swoje pewne uzdolnienia artystyczne, ale na cóż jej to, gdy nie pracowała. Widać tu jej brak zorganizowania. Ponieważ zawsze można znaleźć czas i na pracę i na obowiązki. Ona jednak wolała spędzać czas na uciechach życia. Jak taką osobę można uważać za rozsądną i odpowiedzialną? gotową do dorosłego życia?

Sądzę iż Jagna sama ściąga na siebie zgubę, stając się przy tym zarazem winowajcom i ofiarom. Gdyby Jagna sprzeciwiła się matce i nie zgodziła się na ślub z obcym jej mężczyzną, to nie musiałaby go zdradzać, szukając szczęścia, którego nie mogła znaleźć w domu. I tak koło się zamyka. Jagna sama na siebie ściągnęła swój tragizm. Dlatego uważam, iż kara jaką poniosła jest dostateczna w stosunku do popełnionych przez siebie win i nie można jej usprawiedliwić w żaden sposób.