Miasto Gniwkowo

Położenie miasta oraz gminy

Gmina Gniewkowo leży w południowej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie inowrocławskim. Od wschodu graniczy z gminą Aleksandrów Kujawski, od południa z gminą Inowrocław oraz gminą Dąbrowa Biskupia, od zachodu graniczy z gminą Rojewo.

Gniewkowo znajduje się na trasie między dwoma atrakcyjnymi miastami: Toruniem i Inowrocławiem. W pobliżu miasta rozciągają się duże obszary lasów wchodzących w skład Puszczy Bydgoskiej.

Historia oraz ważniejsze zabytki

Pierwsze informacje o ludności Kujaw, w tym Gniewkowa, pojawiają się ok. 2000 lat p.n.e., jednakże szczegółowych danych z tego okresu nie ma w żadnych opracowaniach z tego względu, iż nie były przeprowadzane dokładne badania archeologiczne. Więcej danych mamy już z okresu średniowiecza. Księciem Kujaw był wówczas Kazimierz Ziemomysł - syn Konrada księcia mazowieckiego - człowiek kłótliwy i porywczy.

Utrzymywał bliskie kontakty z Niemcami. W okresie jego rządów Gniewkowo otrzymało prawa miejskie. Było to około roku 1268. W 1332r. w Gniewkowie został zbudowany zamek, prawdopodobnie w miejscu, gdzie obecnie zlokalizowana jest ulica Zamkowa.W okresie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim w latach 1454 - 1466 król Kazimierz VI Jagiellończyk często przebywał w Inowrocławiu i Gniewkowie, gdzie znajdował się jego sztab wojenny. W dniu 1 maja 1457r. sejm walny podjął uchwałę o zwołaniu pospolitego ruszenia całej Korony w Gniewkowie. Pospolite ruszenie zebrało się w połowie lipca i przeszło przez Toruń do Malborka, gdzie dotarło 20 lipca.Wiek XVI był dla miasta okresem rozwoju, Gniewkowo uzyskało szereg przywilejów, np. przywilej organizowania w każdy poniedziałek targu oraz trzech jarmarków rocznie. Miasto zostało zwolnione na 8 lat od wszelkich podatków na rzecz państwa, otrzymało prawo zamiany pastwisk na grunty orne oraz budowy spichrzów nad Wisłą.

Gniewkowo w XVII i XVIII wieku wchodziło w skład województwa inowrocławskiego. Duża ilość pożarów i przemarsze wojsk polskich i austriackich doprowadziły Gniewkowo do ruiny. Dopiero po 1843r. dokonał się przełom w rozwoju gospodarczym Gniewkowa. Miasto uzyskało dogodne połączenie z Toruniem i Inowrocławiem poprzez wybudowanie szosy, natomiast w 1873r. oddana została do użytku w tym samym kierunku dwutorowa linia kolejowa. Około 1909r. w Gniewkowie mieściła się poczta, stacja kolejowa, nadleśnictwo, kasa leśna oraz urząd dystryktowy (wójtowski).

7 września 1939r. rozpoczęła się w Gniewkowie okupacja hitlerowska. Z początkiem wojny hitlerowcy zaczęli wysiedlać ludność Gniewkowa. Jednocześnie lasy gniewkowskie stały się miejscem kaźni wielkiej liczby mieszkańców okolic, także Polaków i Żydów z więzienia inowrocławskiego. W miejscu zbiorowego mordu postawiono obelisk ku czci obywateli pomordowanych w latach 1939 - 1941.

Przez nasze miasto przechodzi piastowski szlak turystyczny żółty i czerwony. Na terenie gminy znajdują się obiekty zabytkowe: kościoły: kościół gotycki p.w. św. Mikołaja w Gniewkowie (XIV w.), kościół p.w. św. Mateusza w Murzynnie, kościół św. Bartłomieja w Szadłowicach. Pałace: pałac w Warzynie i Kawęczynie, pałac w Wierzchosławicach. Dworki - dworek w Więcławicach. Zbiorowe mogiły w lasach gniewkowskich, obelisk ku czci pomordowanych Polaków w l.1939-41.

Geografia i środowisko

Gniewkowo jest gminą o charakterze rolniczym i przemysłowym. Obszar geograficzny wynosi 17.944 ha, w tym użytków rolnych 11.311 ha. Powierzchnia gruntów miasta to 913 ha. Grunty stanowiące własność mienia komunalnego w/g stanu na 31.12.1999 r stanowią 700 ha. Klimat tego rejonu charakteryzuje się stosunkowo łagodnymi zimami. Występują tu głównie dwa typy gleb: czarnoziemy i bielicowe. Sieć dróg dojazdowych i polnych sprzyja prawidłowemu użytkowaniu gruntów. Wśród upraw przeważają: pszenica, buraki cukrowe, warzywa. W produkcji zwierzęcej dominuje chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Gmina posiada 22 sołectwa.

Przemysł, oświata i sport

Sprzyjający mikroklimat, żyzne kujawskie czarnoziemy to czynniki, które zdecydowały o dominującej w gospodarce Gminy pozycji rolnictwa.
Największe zakłady przemysłowe to: " Bonduelle" zajmujcy się przetwórstwem owocowo-warzywnym, Zakłady Mechaniczne Przemysłu Ceramiki Budowlanej "Cerama" Spółka z o.o. w Gniewkowie zajmujące się produkcją maszyn i urządzeń dla przemysłu budowlanego oraz remontami maszyn, Firma Jerzy Rutkowski Ltd., która jest dostawcą na rynek polski kotłów wiszących i stojących. Oprócz w/wym. Zakładów działa już wiele mniejszych prywatnych firm.

W Gniewkowie działają dwa banki tj. Piastowski Bank Spółdzielczy Oddział Gniewkowo i Wielkopolski Bank Kredytowy. Kulturą i sportem zajmuje się Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji przy którym również działa Gminna Biblioteka Publiczna zrzeszająca czytelników z terenu całej gminy wraz z filią w Wierzchosławicach.

Gniewkowo posiada obiekty sportowe zlokalizowane przy Parku Miejskim. Wymienić tu można boisko sportowe do piłki nożnej, odkryty basen kąpielowy, boisko do siatkówki i tenisa co łącznie z bazą noclegową Zasadniczej Szkoły Zawodowej ( 35 miejsc w pokojach 2-3 osobowych) daje możliwość organizacji obozów sportowych w okresie wakacyjnym.

Na terenie Miasta i Gminy działa Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji, który realizuje zadania statutowe. Stałe, coroczne imprezy kulturalne to: Dni Gniewkowa organizowane w maju, Festyn świętojański w czerwcu, Dożynki Gminne we wrzeniu. Przy Ośrodku działa zespół ludowy "Lipianki" propagujący folklor kujawski. Po przeprowadzonej reformie oświatowej powstało w Gniewkowie Gimnazjum nr 1. obecnie jest jeszcze 7 szkół podstawowych oraz 2 przedszkola samorządowe usytuowane na terenie Miasta i Gminy.
Szkoła oraz ośrodek sportowy