Termodynamika

Gaz - jeden z 3 podstawowych stanów skupienia materii (oprócz cieczy i ciał stałych); substancja w tym stanie nie ma własnej postaci i objętości (zajmuje całą dostępną przestrzeń); przybliżonym modelem gazu, nie uwzględniającym oddziaływań międzycząsteczkowych, jest gaz doskonały. Ciśnienie - skalarna wielkość fizyczna określona stosunkiem wartości siły, działającej prostopadle do powierzchni, do pola tej powierzchni; jednostką w układzie SI jest paskal (Pa). Temperatura - wielkość fizyczna określająca zdolność układu makroskopowego (ciała) do przekazywania ciepła; układ o temperaturze wyższej przekazuje ciepło będącemu z nim w kontakcie układowi o temperaturze niższej, aż do wyrównania się temperatury; w termodynamice jeden z parametrów określających stan układu makroskopowego; w fizyce statystycznej jest miarą energii chaotycznego ruchu cząsteczek ciała; wartość temperatury zależy od wyboru skali temperatury; jednostka w układzie SI - kelwin; Objętość - wielkość charakteryzująca ograniczony obszar przestrzeni trójwymiarowej, nieujemna liczba rzeczywista przyporządkowana w jednoznacznie określony sposób danej bryle; wyraża się w m3, cm3 itp. Zero bezwzględne - temperatura odpowiadająca zeru na termodynamicznej skali Kelwina (-273,15C); praktycznie nieosiągalne; Izobaryczna, proces termodynamiczny zachodzący bez zmiany ciśnienia w układzie (np. ogrzewanie gazu pod stałym ciśnieniem) v/t=const (p - stała, t i v -zmienna); Izochoryczna, proces termodynamiczny zachodzący bez zmiany objętości układu (np. przemiana chemiczna zachodząca w zamkniętym naczyniu) p/t=const (v - stała, v i t - zmienne); Izotermiczny, proces termodynamiczny zachodzący bez zmiany temperatury układu (np. przemiany fazowe: topnienie, wrzenie i in.) pv=const (t - stała, v i p = zmienna); Energia wewnętrzna, U [J] jeden z parametrów określających stan układu termodynamicznego; jest równa całkowitej energii układu makroskopowego (nie uwzględnia się w energii wewnętrznej energii kinetycznej ruchu układu jako całości i energii potencjalnej układu w zewnętrznych polach sił); zmiany energii wewnętrznej w dowolnym procesie termodynamicznym określa I zasada termodynamiki.Ciepło właściwe, pojemność cieplna właściwa, stosunek pojemności cieplnej substancji do jej masy; ważny parametr określający właściwości danej substancji; jednostka w układzie SI: Ciepło, jeden z 2 sposobów przekazywania energii (drugim sposobem jest praca) między układami makroskopowymi pozostającymi we wzajemnym kontakcie; polega na przekazywaniu energii chaotycznego ruchu cząstek w zderzeniach cząstek tworzących te układy, z czym wiąże się zmiana energii wewnętrznej układów; taki proces wymiany energii nazywa się wymianą ciepła, a zmiana energii wewnętrznej układu w tym procesie - ilością ciepła; efektem wymiany ciepła jest zwykle (z wyjątkiem przemian fazowych) zmiana temperatury układów; jednostką ilości ciepła w układzie SI jest dżul (dawniej kaloria). Q=mcwDt [J] Q=rm Termodynamika, dział fizyki zajmujący się badaniem zjawisk cieplnych zachodzących w układach makroskopowych; zasady termodynamiki: I - suma ilości ciepła pobranej przez układ i pracy wykonanej nad układem jest równa przyrostowi jego energii wewnętrznej; II - niemożliwy jest proces, w którym ciepło pobrane przez układ byłoby całkowicie zamienione na pracę; III - entropia ciała zbliża się do zera, gdy temperatura tego ciała zbliża się do zera bezwzględnego. Parowanie, przechodzenie substancji ze stanu ciekłego w parę; zachodzi w całym przedziale temperatur, w którym współistnieją faza ciekła i gazowa; proces odwrotny do skraplania (pary). Skraplanie, przechodzenie substancji ze stanu gazowego w stan ciekły; skraplanie pary jest procesem odwrotnym do parowania i zachodzi w całym przedziale temperatury, w którym współistnieją faza ciekła i gazowa; w nieobecności cieczy zachodzi w temperaturze równej temperaturze wrzenia danej substancji; skraplanie gazu może zachodzić jedynie w temperaturze niższej od jego temperatury krytycznej (krytyczny stan). Topnienie, przejście substancji ze stanu stałego w stan ciekły zachodzące w określonej stałej temperaturze (zależnej od ciśnienia), zw. temperaturą topnienia; proces odwrotny do krzepnięcia. Krzepnięcie, przejście substancji ze stanu ciekłego w stan stały, zachodzące w określonej stałej temperaturze (zależnej od ciśnienia), zw. temperaturą krzepnięcia; proces odwrotny do topnienia. Sublimacja, przejście substancji ze stanu stałego bezpośrednio w stan gazowy (parę); zachodzi w całym przedziale temperatur, w którym współistnieją faza gazowa i stała; proces odwrotny do resublimacji. Resublimacja, przejście substancji ze stanu gazowego (pary) bezpośrednio w stan stały; zachodzi w całym przedziale temperatury, w którym współistnieją fazy gazowa i stała; proces odwrotny do sublimacji.