Gruźlica skóry

Gruźlica:
Jedyna z postaci gruźlicy poza płucnej, występuje u osób ze stosunkowo dobrą odpornością swoistą, ma przewlekły charakter. Może występować jako jedyna ale też może ona towarzyszyć gruźlicy płuc lub innych narządów wewnetrznych.
Powstaje w wyniku zakażenia prątkami gruźlicy Mycabacterium tuberculosis , których źródłem jest zazwyczaj człowiek chory na gruźlicę typu tzw. otwartego , to znaczy przebiegająca z wydalaniem na zewnątrz zakaźnych prątków. Pod wpływem tych zarazków dochodzi do uszkodzenia tkanek ze skłonnością do martwicy, na które ustrój oddziałuje odczynem wytwórczym , czyli poliferacyjnym, lub odczynem zapalno-wysiękowym. Najbardziej charakterystyczną dla gruźlicy histologiczną zmianą jest guzek, czyli gruzełek gruźliczy (tuberculum) , będący skupiskiem różnokształtnych komórek nabłonkowatych z dużymi jądrami , komórek olbrzymich oraz limfocytów . W obrębie gruzełka dochodzi do martwicy z wytworzeniem mas serowatych . Poszczególne gruzełki mogą się ze sobą zlewac ; w wyniku rozpływania się martwiczych mas i ich wypadania często powstają jamy (cavernae), np. w płucach. Proces gojenia się zmian gruźliczych polega na łącznotkankowym włóknieniu, czyli bliznowaceniu, a następnie kurczeniu się powstałych blizn. W związku z tym powstają zaciągnięcia i zniekształcenia w narządach objętych chorobą . Najczęstszą postacią gruźlicy jest zakażenie narządu oddechowego.

Postacie gruźlicy skóry:

1. Gruźlica brodawkująca skóry - jedna z postaci gruźlicy skóry , będąca często następstwem zakażenia prątkiem typu bydlęcego (np. u rolników na stopach), zdarzają się tez przypadki zakażenia w czasie wykonywania sekcji (tzw. guzek anatomów na palcach) ; brodawkowaty , rogowaciejący wykwit , szerzący się obwodowo (początkowo może przypominać pospolita brodawkę, od której różni się tylko naciekiem zapalnym u podstawy). Długotrwałe i nasilone zmiany mogą doprowadzić do rozległych wegetacji i zniekształceń . W sąsiedztwie może występować stan zapalny naczyń i węzłów limfatycznych.
2. Gruźlica guzkowo-zgorzelinowa skóry - jedna z postaci gruźlicy skóry , cechująca się hip erergią ( nadmiernie silną reakcja na tuberkulinę ); liczne wykwity guzkowe , ulegające martwicy , z wytworzeniem owrzodzeń , rozsiane na skórze , przy czym predylekcyjnym umiejscowieniem są wyprostne powierzchnie kończyn.
3. Gruźlica liszajowata skóry – jedna z postaci gruźlicy skóry , będąca następstwem działania toksyn , pochodzących z rozpadłych prątków w ogniskach gruźliczych w narządach wewnętrznych , występuje u osób w dobrym stanie ogólnym , czasem po próbie tuberkulinowej lub w toku leczenia przeciwgruźliczego ; uogólniony, symetryczny wysiew drobnych grudek , barwy różowej , skupiających się, lecz nie zlewających ze sobą .Nie daje dolegliwości subiektywnych. Nie pozostawia blizn.
4. Gruźlica prosówkowa skóry – jedna z postaci gruźlicy skóry ; występuje : w wyniku uogólnionego , krwiopochodnego wysiewu prątków gruźlicy do skóry ; ciężki stan ogólny , temperatura , wielopostaciowe wykwity skórne ( grudki , guzki, ulegające rozpadowi, zmiany krwotoczne) rozsiane na powierzchni całej skóry. Rokowanie poważne.
5. Gruźlica rozpływna skóry –może wychodzić z samej skóry ( rzadko) lub z tkanek głębszych (częściej) . Najczęstsze umiejscowienie : okolice podżuchwowe i boczne powierzchnie szyi, u dzieci czasem także nieco powyżej kąta ust ; rzadziej w okolicy pachowej czy pachwinowej , czasem mostkowej lub na pośladkach ; początkowo tworzy się w tkance podskórnej guzowaty naciek , który po pewnym czasie ulega rozmiękaniu , przebiciu , wytwarza się jedna lub kilka przetok , z których wydobywa się skąpa wydzielina ropna. Zejściem sprawy chorobowej są pozaciągane często mostkowe blizny. Przebieg bardzo przewlekły.
6. Toczeń gruźliczy, gruźlica toczniowa – jedna z najczęstszych postaci gruźlicy skóry , występująca głównie w następstwie infekcji drogą kropelkową błony śluzowej nosa , skąd proces szerzy się na skórę twarzy ( nos , policzki , uszy ) i szerzy się na obwód zajmujący błony śluzowe jamy ustnej i nosa. Zmiany skórne złożone są z tzw. guzków toczniowych (miękkich , żółtobrunatnych ). Rozpoczyna się w dzieciństwie i pozostawia po sobie owrzodzenia , a następnie rozległe nierówne blizny , w obrębie których proces może ulec wznowieniu , a po latach – jako późne powikłania – rozwój raka kolczysto komórkowego skóry.
7. Gruźlica węzłów chłonnych – umiejscawia się często w węzłach okolicy podżuchwowej; ziarnina gruzliczna ma skłonność do martwicy , wtórne rozmiękającej i tworzącej ropiastą masę , która , jeśli dojdzie do przebicia na powierzchnię skóry , wycieka na zewnątrz ( „ zimna ropa gruźlicza „ ) . Przetoki goją się , pozostawiając szpecące blizny. Leczenie przeciwprątkowe oparte na wyniku badania histopatologicznego.
8. Gruźlica wrzodziejaca skóry – nazwa tą określa się 3 postacie kliniczne gruźlicy skóry , w których głównym i pierwotnym objawem jest owrzodzenie :
a) gruźlica wrzodziejąca pierwotna , tzw. skórny zespół pierwotny , wystepujący u niemowląt i małych dzieci , które pierwszy raz zetknęły się z gruźlicą – w miejscu wniknięcia zarazka wytwarza się owrzodzenie , po pewnym czasie ulegają powiększeniu okoliczne węzły chłonne;
b) gruźlica wrzodziejąca z nadkażenia występujące u osób o wysokiej odporności , które uległy superinfekcji - owrzodzenie na twardym podłożu naciekowym powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych , przypominać może kiłową zmianę pierwotną;
c) gruźlica wrzodziejąca z samonadkażenia występuje u osób z ciężką rozpadową gruźlicą narządów wewnętrznych . Zakażenie następuje przez wydobywającą się przez otwory naturalną wydzielinę obfitującą w prątki gruźlicy , stad najczęstsze umiejscowienie owrzodzeń w tej postaci to błona śluzowa jamy ustnej , wargi , ujście cewki moczowej i skóra w otoczeniu odbytu.