Promieniotwórczość

Promieniotwórczosc jest to samorzutna przemiana jader atomów jednego rodzaju w jadra innego rodzaju polaczona z wysylaniem promieniowana jadrowego (alfa, beta, gamma). Podczas rozpadu alfa wypromieniowywana jest czastka alfa zlozona z 2 protonów i 2 neutronów. Podczas rozpadu beta wypromieniowana jest czastka beta - elektron. Promieniowana te maja charakter masowy. Promieniowani gamma ma charakter falowy i towarzyszy poprzednim rozpadom.

Pierwiastki promieniuja naturalnie wtedy gdy ich jadro jest duze i sily wzajemnego odpychania nukleonów w jadrze sa silniejsze od sil przyciagania. Pierwiastki promieniotwórcze to te, których liczba atomowa Z jest wieksza od 83, a liczba masowa A wieksza od 209.
Pierwiastki promieniotwórcze oraz ich zwiazki nazywane sa substancjami promieniotwórczymi lub radioaktywnymi.
Skutki dzialania promieniowana jadrowego na organizmy zywe zaleza od dawki pochlonietej przez organizm. Promieniowanie gamma jest najbardziej niebezpieczne dla zywych organizmów. Dzieki swojemu charakterowi falowemu moze przenikac poprzez rózne przeszkody. Oslona przeciw niemu moze byc np. gruba sciana olowiu. Z kolei przed promieniowaniem alfa mozna sie ochronic kartka papieru, a przed beta np. gruba deska. Wyróznia sie promieniotwórczosci naturalna (naturalne szeregi promieniotwórcze) wystepujaca w przyrodzie oraz promieniotwórczosc sztuczna uzyskana wskutek sztucznie wywolanej reakcji jadrowej.

Glównie promieniotwórczosc wykorzystuje sie w medycynie, energetyce (energia jadrowa) i celach militarnych (bomby atomowe). W medycynie jest stosowana do radioterapii schorzen skóry, oraz naswietlania „bomba” kobaltowa. Do naswietlen tego typu uzywa sie 60Co.