Złoty wiek Niderlandów

Szesnastowieczne Niderlandy składały się z 17 oddzielnych prowincji. Każda z nich charakteryzowała się specyficzną tradycją i prawami. Wszystkie prowincje podlegały księciu Burgundii. W 1556r. Filip II został najpotężniejszym władcą europejskim, dzięki licznym posiadłościom jakie znalazły się w jego władaniu.

Prowincje niderlandzkie były bardzo wysoko rozwinięte, z dobrze prosperującymi miastami. Na początku panowania Filipa II Antwerpia, największe z miast, stanowiła handlowe i finansowe centrum północnej Europy. Inne prowincje wybijały się w takich dziedzinach jak: rolnictwo, włókiennictwo, rybołówstwo czy budownictwo okrętowe. Amsterdam czerpał zyski z kwitnącego handlu bałtyckiego.
Filip II miał na celu zniesienie przywilejów bogatych prowincji i nałożenie na nie podatków. Dążył do zjednoczenia swoich posiadłości i centralizacji władzy. Innym przejawem rządów hiszpańskich była działalność inkwizycji, która ścigała i paliła na stosie protestantów. Z tych powodów w XVI w. nasiliło się niezadowolenie z rządów Filipa. Do Niderlandów wysłany został książę Fernando Alvares Alba, którego armia miała za zadanie stłumić wszelkie przejawy buntu. Ustanowiono Radę Zaburzeń zwaną Krwawą Radą, która jako sąd wyjątkowy doprowadziła do stracenia niektórych dostojników niderlandzkich.

W 1572 roku opór jednaj z grup gezów morskich, przekształcił się w otwarty bunt. Powstańcy zajęli miasto Brielle, co pociągnęło za sobą całą serię buntów antyhiszpańskich, w których główną rolę odgrywali protestanci , przede wszystkim wyznawcy surowej doktryny kalwinizmu. W 1579roku bardziej radykalne prowincje północne założyły związek, który dwa lata później wypowiedział posłuszeństwo Filipowi i powołał do życia Republikę Zjednoczonych Prowincji.

Jednak był to dopiero początek walki o niepodległość. W celu przywrócenia władzy hiszpańskiej, Filip II wysłał do Niderlandów dowódcę, którego wojska zajęły wysunięte najdalej na południe prowincje i rozpoczęły marsz na północ . Opór Holendrów był niezłomny i trudny do przezwyciężenia ze względu na silną flotę i mokradła znajdujące się na północy kraju. Jednak najważniejszym czynnikiem sprzyjającym Holendrom były trudne do zaspokojenia potrzeby ogromnego imperium hiszpańskiego . Ograniczone środki spowodowały, że w krytycznych momentach siły zbrojne dowódcy hiszpańskiego nie były zdolne do wykonania powierzonych im zadań.

W rezultacie północne prowincje przetrwały, a w 1609 r. Zawarty został dwunastoletni rozejm. Kiedy dobiegł on końca w 1621r., wojna pomiędzy Hiszpanią a Holandią wybuchła na nowo. Dała ona początek ogólnoeuropejskiemu konfliktowi- wojnie trzydziestoletniej. Dopiero po jej zakończeniu niepodległość Republiki Zjednoczonych Prowincji została formalnie uznana. W wyniku tych zmagań, nowa republika stała się poważną siłą ekonomiczną. Holenderska blokada rzeki Skaldy zrujnowała Antwerpię, co pozwoliło Amsterdamowi przejąć rolę centrum handlowego Europy. Będąc krajem protestanckim, ale bardzo tolerancyjnym, Holandia przyciągała bardzo wielu uzdolnionych ludzi- w tym uciekinierów z południa , prześladowanych Żydów i francuskich protestantów- których umiejętności i energia przyczyniły się do rozwoju republiki.
Wspaniale rozwinął się przemysł, a holenderskie statki woziły po całym świecie towary pochodzące z wielu krajów. Holendrzy prowadzili wojny mające na celu wyłącznie korzyści ekonomiczne, w tym dwie batalie z innym protestanckim krajem- Anglią. Zajęli się także tworzeniem nowego imperium, zakładając posterunki handlowe w Indiach, na Karaibach i Przylądku Dobrej Nadziei oraz w obydwu Amerykach, wzbogacając się tym samym w cukier, niewolników i wschodnie przyprawy.

W szczytowym momencie swojego rozwoju, materialnym sukcesom Holandii towarzyszyły także osiągnięcia kulturalne i naukowe.

Złoty wiek Niderlandów nie trwał długo. Małe państwo, posiadające ograniczone zaplecze, nie mogło na dłuższą metę konkurować z większymi sąsiadami. Holandia uwikłała się w serię europejskich wojen, które znacznie ją osłabiły. Republika została prześcignięta pod względem ekonomicznym przez Francję i Anglię.