Czasy

The Simple Present Tense:

a).Używamy, gdy czynność się powtarza, nawyk(repeated-powtórka, habitual activities-nawyk):
np. My father used to smoke twenty cigarettes a day but now he smokes only five.

b). gdy mówimy o czymś co zawsze jest prawdą:
np. two and two gives four or the sun rises in the east and sets down in the west.

Budowa zdania:
Podmiot + orzeczenie + reszta zdania.
np. I get up at six o`clock.
My sister works in a bank.
[ orzeczenie w 3 osobie liczby pojedynczej z końcówką s bądź es ]!

Forma przecząca i pytająca zdania:
Do I write....? I don`t write....
Do You write..? You don`t write…
She She
Does he write…? He doesn`t write….
It It
Do we write….? We don`t write…

[ W zdaniach pytających i przeczących w 3 os. lp. czasownik przyjmuje formę podstawową (bez końcówki s lub es]!

W tym czasie używamy określeń, tzw. „ time expressions”:
-every day\week\month\year;
-always,usually,often,sometimes,rarely,never,fraguently,seldom,hardly ever;
-from time to time, np. once a day; twice a week.
-normally,occasionally.

The Present Continuous Tense:
a). używamy do określenia czynności, które dzieją się w momencie mówienia:
np. I am sitting and writing.
He is reading a book.
b). `arround` now – używamy, gdy mówimy o czynności, która niekoniecznie dzieje sie teraz w momencie mówienia:
np. I am reading a very good book now.
What are You doing on Saturday evening?
c). stosujemy ten czas, gdy czynność, którą uważamy za tymczasową dla czynności ograniczonej w czasie, nie mających charakteru stałego:
np. I am studying languages.
He consideres his studying as a temporary activity.
I am enjoying the course a lot.
d). używamy dla czynności, która odbędzie się w niedalekiej przyszłości:
np. I am flying to London tomorrow.
[Trzeba podać okolicznik czasu przyszłego, który mówi kiedy dana czynność będzie miała miejsce]!

Budowa zdania:

Podmiot + operator + (orzeczenie + ing) + reszta zdania.
np. The cat is sleeping now.
He is coming tomorrow.

Forma pytająca i przecząca zdania:
Np. Is the cat sleeping now? The cat isn`t sleeping now.
Is he coming tomorrow? He isn`t coming tomorrow.
[Pytania tworzymy przez inwersję, czyli zamianę miejsc operatora z podmiotem, natomiast przeczenie konstruujemy poprzez dodanie wyrazu „not” do operatora]!

The Present Perfect Tense:

a). używamy dla wyrażenia czynności, która odbyła się w przeszłości bliższej i dalszej, a której skutki jeszcze trwają.
np. I have already seen this film.
They have just gone out.
b). używamy, gdy czynność zaczęta w przeszłości trwa do chwili obecnej.

Budowa zdania:
Podmiot + operator (have lub has) + imiesłów bierny + reszta zdania:
Np. I have just bought many interesting books.
I have been here for an hour.
[ Imiesłów bierny dla czasowników regularnych tworzymy przez dodawanie końcówki d lub ed do formy podstawowej. Czasowniki nieregularne mają własną formę imiesłowu biernego]!

Forma pytająca i przecząca zdania:
np. Has She cooked dinner yet?
I have not bought any interesting books.
[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora]!

Używając czasu PRESENT PERFECT nie używamy okolicznika czasu przeszłego, który mówi nam kiedy dana czynność miała miejsce.

Stosujemy również określenia tj.:

-already (już)
-just (właśnie) Występują między operatorem a imiesłowem biernym.
-ever (kiedykolwiek)
-never (nigdy)


-lately (ostatnio)
-so far (dotychczas) Występują na końcu zdania.
-yet (już – zd. pytające;
jeszcze – zd. przeczące).


The Simple Past Tense:

a). stosujemy do wyrażenia czynności, która nastąpiła w przeszłości, przy czym moment jej wykonania jest dokładnie określony:
np. He could speak English when he was 5.
We were there yesterday.

Stosujemy określenia czasu:
-yesterday (wczoraj)
-... ago (... temu; np. 7 years ago) Występują na początku lub na końcu zdania.
-last … (w zeszłym …; np. last week)
-once (kiedyś; pewnego dnia)
-once upon a time (dawno, dawno temu)
- the other day (pewnego dnia)
-on Monday (w Poniedziałek)
- in 1999 (w 1999).

Budowa zdania:
Podmiot + forma przeszła czasownika + reszta zdania.
np. I was at school yesterday.
He wanted to see You last week.
[Formę przeszłą czasowników regularnych tworzymy przez dodawanie końcówki d lub ed do formy podstawowej. Czasowniki nieregularne mają własną formę przeszłą]!

Forma pytająca i przecząca zdania:

[ Operator did występuje w zdaniach pytających i przeczących].

Np. Did he want to see You last week?

[ W pytaniach z czasownikiem “be” następuje inwersja tj. zamiana kolejności między podmiotem a orzeczeniem; np. Was I at school yesterday? ]!

Zdanie przeczące:
Np. He did not(didn`t) want to see You last week.

[ W zdaniach przeczących z czasownikiem “be” wyraz “not” dodajemy do czasownika: np. I was not (wasn`t) at school yesterday]!

[ Operator did występuje w zdaniach pytających i przeczących].

{Wskazówka: Czas Past Simple jest czasem historycznym, tzn. wszystkie wydarzenia historyczne podawane są z użyciem tego czasu}!!!
Np. The second World War began in 1939 and ended in 1945.

{ Wskazówka: Wszystkie pytania zaczynające się od „when”, a odnoszące się do przeszłości są pytaniami w czasie Past Simple( przeszłym prostym)}!!!
Np. When did you see her last?
When were you born?
When was America discovered?

{ Wskazówka: Gdy w zdaniu występuje okolicznik czasu, mówiący nam kiedy dana czynność miała miejsce to możemy użyć tylko czasu Past Simple}.

5.Past Continuous Tense:

a). używamy dla wyrażenia czynności, która była w trakcie wykonywania w pewnym momencie w przeszłości:
np. I was writing a latter yesterday at 5.

Budowa zdania:

Podmiot + operator (was, were) + orzeczenie(czasownik + ing) + reszta zdania.
Np. Yesterday at 7 I was watching TV.

Zdanie pytające tworzymy przez inwersje operatora i podmiotu:
Np. Were tou watching TV yesterday at 7?

Zdania przeczące tworzymy poprzez dodanie wyrazu “not” do operatora:
Np. Yesterday at 7 i was not watching TV, I was playing tennis.

b). dla wyrażenia czynności dłuższej, w której trakcie wykonywania nastepuje inna czynność:
np. When I was going to school, it began to rain.
While he was having a bath, the postman came.
As they were eating lunch, the telephone rang.

[Pierwszy człon zdania zaczynający się od zwrotów when, while, as, just as ma budowę w czasie Past Continuous, natomiast drugi człon skonstruowany jest w czasie Simple Past]!




c). Dwie czynności są wykonywane jednocześnie równolegle przez pewien okres czasu:
np. When my mum was cooking dinner, I was watching TV.
While she was reading the letter, she was crying.

6.Present Perfect Continuous Tense:

a). stosujemy do wyrażenia czynności, która trwała jakiś czas w przeszłości i trwa do chwili obecnej.

Czasu tego używamy z wyrażeniami:

-since – od (stosujemy od pewnego momentu w przeszłości do chwili obecnej);

-for – od/przez (stosujemy od pewnego okresu w czasie).
Np. since 1980; for ten years.

I have lived in Malbork since 1982.
I have lived in Malbork for 18 years.

Budowa zdania:

Podmiot + operator (have, has) + “been” + orzeczenie (czasownik + ing) + reszta zdania:
Np. It has been raining for two hours.
I have been working in the garden since the morning.

Zdania pytające i przeczące:
Np. Has it been raining for two hours?
I have not been working in the garden since the morning.

[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora]!

7.The Past Perfect Tense:

a). czasu tego używamy dla wyrażenia czynności zaprzeszłej ukończonej przed wykonaniem innej czynności w przeszłości:
np. He had learnt English before he went abroad.
They had bought tickets before they entered the cinema.

[ Czynność, która nastąpiła wcześniej określona jest w czasie Past Perfect, a ta która nastąpiła później w czasie Simple Past]!

Budowa zdania:
Podmiot + operator(zawsze had) + imiesłów bierny + reszta zdania:
np. After he had finished the letter, he went to the post – office.

Zdania pytające i przeczące:
[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora]!
np. Had they bought tickets before they entered the cinema?
He had not learnt English before he went abroad.

Stosujemy tutaj określenia takie jak:
-after (po tym jak) -by the time (do czasu kiedy)
-before (zanim) -as (jak)
-when (kiedy) -until (do póki)
-as soon as (skoro tylko).

The Past Perfect Continuous Tense:
a). stosujemy do wyrażenia czynności, która trwała w przeszłości zanim nastąpiła inna czynność, również przeszłości.

Budowa zdania:
Podmiot + operator + „been” + orzeczenie (czasownik + ing) + reszta zdania:
np. She had been looking for this book everywhere before she found it.

Zdania pytające i przeczące:
[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora]!
np. How long had you been waiting when the bus finally came?
{określenia w tym czasie stosujemy takie same jak w Past Perfect}!!!

The Fucture Tense:
a). stosujemy do wyrażenia czynności przyszłej, o zrobieniu której zadecydowaliśmy w chwili mówienia.
b). Używamy również, gdy przewidujemy sytuację, która nastąpi.

Budowa zdania:
Podmiot + operator (will, shall) + orzeczenie + reszta zdania:
np. I will go to the cinema tomorrow.

Zdania pytające i przeczące:
[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora (w tym przypadku will i „not”, skrótem będzie won`t)]!
np. Will you shut the door, please?
Shall I open the window?
I will not go to the cinema tomorrow.

Określenia:
-tomorrow (jutro)
-next… (w przyszłym)
-in... (za; np. in two days – za dwa dni)

The Future Continuous Tense:

a). stosujemy, aby stwierdzić iż będziemy w trakcie wykonywania jakiejś czynności w określonym czasie w przyszłości:

Budowa zdania:
Podmiot + operator (will, shall) + „be” + orzeczenie (czasownik + ing) + reszta zdania:
np. He will be working at 10 o`clock tomorrow.

Zdania pytające i przeczące:
[ Zdania pytające tworzymy przez inwersję operatora i podmiotu, natomiast zdania przeczące tworzymy przez dodanie wyrazu “not” do operatora]!
np. Will you be using your bicycle this evening?
He won`t be working at 10 o`clock tomorrow.

The Future Perfect Tense:

a). stosujemy do wyrażenia czynności, która wydarzy sie I zakończy przed inną czynnością w przyszłości.

Budowa zdania:
Podmiot + operator (will, shall) + „have” + imiesłów bierny + reszta zdania:
np. By five o`clock we shall have cleaned our flat.
Before you come I shall have finished to read this book.

Określenia:
-by (do)
-before (zanim; przed)
-when (kiedy).