Unia Europejska

HISTORIA Unii Europejskiej :

Próby zjednoczenia Europy zwykle dokonywały się z użyciem siły. Ta obecna próba jest wyjątkiem. Projekt zjednoczonej Europy miał przeciwdziałać antagonizmom, niestabilności i wojnom.

Na początku był to projekt polityczny. W latach 50-tych i 60-tych chciano stworzyć Stany Zjednoczone Europy, gdzie ludzie mogliby się czuć bezpiecznie i gdzie kultywowano by prawa człowieka, wartości humanistyczne, europejskie, demokratyczne.

Ciekawostką jest, że szybki rozwój gospodarczy i konkurencja z Ameryką- były drugorzędne. Kiedy jednak próbowano budować unię polityczną wprost, nigdy nic z tego nie wychodziło. Rozbieżność narodowych interesów działała paraliżująco. Udawało się za to wtedy, gdy apelowano do konkretnych interesów, wymiernych rzeczy, poczynając od Wspólnoty Węgla i Stali. Ujął to zresztą w swoistą doktrynę już u samych początków jeden z wielkich ojców wspólnoty europejskiej Jean Monnet. Przewidział, że Europa będzie się jednoczyła poprzez kryzysy, tworzone konieczności, małymi krokami. Proces integracji technicznej, ekonomicznej - uważał - wymusi stopniowy postęp integracji politycznej.

Tak właśnie dokonywał się proces integracji europejskiej - od traktatu rzymskiego z 1957 roku, który był początkiem Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, poprzez kolejne etapy, aż po Maastricht.

Unia Europejska jest niezwykłym osiągnięciem. To wynik procesu dobrowolnej integracji politycznej i gospodarczej pomiędzy państwami narodowymi Europy. Zaczynała działalność od sześciu państw. Teraz jest ich piętnaście, wkrótce będzie liczyć 20,albo nawet 25 krajów. Co więcej, integracja europejska stworzyła instytucje takie jak w każdym innym wielopoziomowym systemie politycznym. Trzeba sobie zdać sprawę, że najważniejsze pytania to nie te dotyczące historii integracji, czy jej głównych punktów zwrotnych. Ale jak UE działa dzisiaj.

Można traktować UE jako wyjątkowy eksperyment. Aczkolwiek pytania, które zadajemy sobie na temat funkcjonowania Unii mają kształt tych samych pytań, jakie zadalibyśmy w kwestii każdego demokratycznego systemu politycznego, pamiętając jednak, że UE to system polityczny, ale nie państwo.

Kalendarium Unii Europejskiej :

19.09.1946
Winston Churchill zgłasza w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy.
05.06.1947
Wprowadzenie planu Marshalla - amerykańskiego planu pomocy gospodarczej dla odbudowania Europy (z powodu odrzucenia Planu przez ZSRR i państwa Europy Środkowo-Wschodniej pomoc jest kierowana do krajów Europy Zachodniej).
16.04.1948
Podpisanie w Paryżu układu o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (w 1960 roku - zostaje przekształcona w OECD). W skład organizacji wchodzi 16 państw (Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy).
04.04.1949
Podpisanie w Waszyngtonie układu o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) . W skład NATO wchodzi 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, Wielka Brytania, Włochy.
05.05.1949
Powstanie w Strasburgu Rady Europy . Jej celem ma być: "urzeczywistnienie jedności (...) w celu ochrony i wspierania ideałów i zasad, stanowiących wspólne dziedzictwo oraz sprzyjanie postępowi gospodarczemu i społecznemu". Członkami założycielami Rady Europy jest 10 państw (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, W. Brytania i Włochy). W latach następnych przystąpiły również: Grecja, Turcja, Islandia, RFN, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Czechy, Słowacja, Litwa, Estonia, Rumunia i Słowenia, Andora, Albania, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Rosja, Ukraina i Chorwacja.
07.09.1949
Powstanie Republiki Federalnej Niemiec.
09.05.1950
Przedstawienie przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana propozycji oddania pod wspólną kontrolę francuskiej i niemieckiej produkcji węgla i stali - surowców kluczowych dla powojennego przemysłu. Miało to - wedle Schumana przyczynić się do rozwoju gospodarczego państw zniszczonych w czasie II wojny światowej i uniemożliwić wykorzystanie przemysłu ciężkiego do wyścigu zbrojeń.
24.10.1950
Ogłoszenie przez premiera Francji Rene Plevena tzw. Planu Plevena - propozycji włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Plan ten stanowił podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, odrzuconej w cztery lata później przez francuskie Zgromadzenie Narodowe.
18.04.1951
Podpisanie w Paryżu traktatu o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - oddania produkcji węgla i stali pod wspólną władzę. Wśród sygnatariuszy zawartego na 50 lat traktatu znalazły się Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy.
23.10.1954
Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej. Po niepowodzeniu idei Europejskiej Wspólnoty Obronnej, do istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) włączono RFN i Włochy, tworząc UZE. W latach dziewięćdziesiątych do organizacji przystąpiły Hiszpania, Portugalia i Grecja. Celem UZE miała być współpraca rządów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa. W pierwszych latach swego istnienia UZE odegrała istotną rolę w integracji RFN z NATO.
25.03.1957
Podpisanie Traktatów Rzymskich , ustanawiających EWG i Euratom. Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego, a celem Euroatomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Pierwszym przewodniczącym Komisji EWG zostaje Walter Hallstein, a Euratomu - Louis Armand.
03.05.1960
Wejście w życie konwencji sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - EFTA . W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.
14.01.1963
Sprzeciw de Gaulle'a wobec przystąpienia Wielkiej Brytanii do EWG "ze względu na różnice ekonomiczne i polityczne". Anglia postrzegana jest przez de Gaulle'a jako koń trojański Amerykanów.
22.01.1963
Podpisanie Układu Elizejskiego - układu o pojednaniu i współpracy między Francją a RFN
01.07.1967
Połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS. Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey.
01.07.1968
Powstanie unii celnej - zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej.
21.03.1972
Wprowadzenie "węża walutowego"; margines wzajemnych wahań kursów walut członków WE ustalono maksymalnie na +/- 2,5 proc.
22.07.1972
Podpisanie w Brukseli przez przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.
01.01.1973
Poszerzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię .
13.03.1979
Wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 1 stycznia 1979 roku); wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU).
01.01.1981
Poszerzenie Wspólnot o Grecję.
01.02.1985
Jedyny przypadek opuszczenia organizacji - Grenlandia występuje z EWG.
01.01.1986
Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię .
03.10.1990
Zjednoczenie Niemiec.
16.12.1991
Podpisanie przez państwa byłego bloku wschodniego: Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi.
07.02.1992
Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej . Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.
01.01.1995
Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli się przeciw integracji.
12.06.1995
Podpisanie układów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą.
16.07.1997
Ogłoszenie przez przewodniczącego Komisji Jacquesa Santera programu "Agenda 2000" - Unia silniejsza i rozszerzona". Agenda określa strategię umocnienia Unii Europejskiej, wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia, reformy Wspólnej Polityki Rolnej, modernizacji kluczowych polityk sektorowych oraz rozszerzenia UE aż po granice z Ukrainą, Białorusią i Mołdawią.
02.10.1997
Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego . Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny.
31.03.1998
Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Grupą 5+1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr).
01.01.1999
Wprowadzenie wspólnej waluty euro . Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.
01.05.1999
Wejście w życie Traktatu Amsterdamskiego.
14.02.2000
Otwarcie konferencji międzyrządowej, która miała uzgodnić kolejną reformę unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisać je w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski).
07.12.2000-11.12.2000
Obradujący w Nicei przez cztery dni szefowie państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 państw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.
15.06.2001 - 16.06.2001
Przywódcy 15 państw UE zebrani na szczycie w Goeteborgu zobowiązali się, że "kandydaci, którzy będą gotowi", będą mogli zakończyć negocjacje członkowskie przed końcem 2002 roku i przystąpić do Unii w 2004 roku. Poza tym szczyt Unii Europejskiej zalecił przeprowadzenie reformy systemów emerytalnych i ochrony zdrowia w ramach coraz bardziej potrzebnej Piętnastce strategii przeciwdziałania ujemnym skutkom starzenia się unijnych społeczeństw. Przywódcy Piętnastki wezwali też do dalszej liberalizacji handlu międzynarodowego w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) i do większego zaangażowania przemysłu w badania naukowe.
14.12.2001 - 15.12.2001
Szczyt Unii Europejskiej w Laeken pod Brukselą zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do UE, w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku. Pozostałe wymienione państwa to: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Do zapisu wprowadzono dodatkowy warunek, że prócz tempa negocjacji liczy się również dalszy postęp w reformach. Zgromadzeni w Laeken pod Brukselą przywódcy państw i rządów Unii Europejskiej przyjęli również, jako część dokumentu końcowego szczytu, proponowaną przez Belgię "Deklarację z Laeken". Jest ona poświęcona przyszłości Europy i reformie instytucji unijnych w związku z planowanym rozszerzeniem Unii. W dokumencie nie wskazano osoby, która miałaby przewodniczyć specjalnej konwencji mającej zająć się reformą instytucjonalną Unii Europejskiej.
28.02.2002
Delegaci rządów i parlamentów 15 państw Unii Europejskiej i 13 krajów kandydujących oraz instytucji UE zapoczątkowali prace "Konwentu Europejskiego" w sprawie nowej reformy Unii. Przewodniczącym konwentu jest Valery Giscard d Estaing. 105-osobowy konwent ma zaproponować sposoby "pogłębienia integracji". Konwent ma obradować około roku, spotykając się co miesiąc w Brukseli. Jego propozycje posłużą następnie jako punkt wyjścia do uzgodnienia nowej reformy Unii przedstawicielom rządów państw członkowskich, którzy podejmą ostateczne decyzje w tej sprawie na forum tzw. konferencji międzyrządowej.
15.03.2002 - 16.03.2002
Szczyt Unii Europejskiej w Barcelonie postanowił, żeby od początku 2004 roku wszystkie firmy w Unii miały wolny wybór dostawców energii elektrycznej i gazu. Przywódcy UE uzgodnili też, że nastąpi oddzielenie firm zarządzających siecią przesyłową od dostawców energii, ale wobec oporu Francji nie zdecydowali się jeszcze zapewnić wolnego wyboru dostawcy gospodarstwom domowym. Poprawę dostępu do taniego kredytu ma zapewnić pełna integracja rynków papierów wartościowych i "kapitału ryzyka" do końca 2003 roku i wszelkich usług finansowych do końca 2005 roku. Szczyt przyjął też całą listę nowych zaleceń w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i nauki, które mają pomóc gospodarce unijnej w odzyskaniu wigoru i w zwalczeniu bezrobocia. Wzbogaciły one strategię z Lizbony na przykład o zobowiązanie, że ilekroć państwa członkowskie będą obniżać podatki, zaczną od redukcji obciążeń podatkowych dla najniżej zarabiających. Szczyt opublikował też utrzymaną w stanowczym tonie deklarację o Bliskim Wschodzie.
21.06.2002 - 22.06.2002
Szczyt Unii Europejskiej w Sewilli, potwierdził zamiar Piętnastki poszerzenia jej w 2004 roku o 10 krajów, w tym o Polskę. Szczyt nie sprecyzował jednak miesiąca, w którym to nastąpi. Nową decyzją, dotyczącą poszerzenia było wyznaczenie na "pierwsze dni listopada" terminu podjęcia przez Unię decyzji o "wszystkich brakujących elementach" oferty finansowej dla kandydatów, w tym o dopłatach bezpośrednich dla rolników, ale kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder natychmiast podważył to zobowiązanie. Z myślą o poszerzeniu szczyt wydał także bezprecedensową deklarację, która potwierdza opublikowane równocześnie oświadczenie rządu irlandzkiego, że Traktat z Nicei "nie stanowi zagrożenia dla tradycyjnej polityki neutralności wojskowej Irlandii". Ma to przekonać Irlandczyków, żeby zaaprobowali traktat w ponownym referendum. W ubiegłorocznym odrzucili go, co zagroziło zwłoką w poszerzeniu Unii. Poza poszerzeniem przywódcy UE rozmawiali o wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej. Ustalono, że jej częścią będzie "zintegrowane zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii", a więc w przyszłości także i granicą wschodnią Polski, przejściami granicznymi w portach i lotniskach międzynarodowych. Nie było zgody na "wspólną straż graniczną", ale zapowiedziano "wspólne operacje na granicach", stworzenie sieci łącznikowych oficerów imigracyjnych, modelu wspólnej oceny ryzyka, zrębów wspólnego programu szkoleń, ujednolicanie przepisów i raport o dzieleniu się państw członkowskich kosztami w tej dziedzinie. Nie wykluczono też podjęcia bliżej nie sprecyzowanych "środków", jeżeli kraje trzecie nie zechcą współpracować z Unią w powstrzymaniu nielegalnej migracji, ale pod naciskiem Francji szczyt powstrzymał się od groźby "sankcji". Przywódcy nie rozwiali natomiast niejasności, jaka towarzyszy negocjacjom między UE a Moskwą w sprawie warunków tranzytu między Kaliningradem a właściwą Rosją po wejściu Polski i Litwy do Unii.

Negocjacje akcesyjne z dziesięcioma z trzynastu państw kandydujących zostały zakończone na Szczycie Europejskim w Kopenhadze w dniach 12-13 grudnia 2002. Są to następujące kraje: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry.
Oto obecny harmonogram ich akcesji do Unii:
16 kwietnia 2003 - podpisanie Traktatu Akcesyjnego
Wiosna-lato 2003 - referenda w państwach kandydujących
Szczegółowy harmonogram:
Malta - 8 marca
Słowenia - 23 marca
Węgry - 12 kwietnia
Litwa - 11 maja
Słowacja - 16-17 maja
Polska - 7-8 czerwca
Czechy - 15-16 czerwca
Estonia - 14 września
Łotwa - 20 września
Cypr - data nie ustalona
1 maja 2004 - data akcesji (w następstwie ratyfikacji Traktatu Akcesyjnego)
Czerwiec 2004 - wybory do Parlamentu Europejskiego, w których wezmą udział nowe państwa członkowskie.
Bułgaria i Rumunia muszą podjąć dalsze działania, by zwiększyć wydajność sądownictwa i administracji oraz wzmocnić reformę gospodarczą, co przyczyni się do osiągnięcia celów ich akcesji w 2007 roku. Unia Europejska rozpocznie negocjacje akcesyjne z Turcją, jeśli w grudniu 2004 roku Rada Europejska stwierdzi, że Turcja spełnia kryteria polityczne członkostwa. W międzyczasie turecka strategia przedakcesyjna ma zostać ulepszona.

HISTORIA NEGOCJACJI POLSKI Z UE :

09.1988
Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG).
18.12.1989
Powstał program PHARE (skrót od angielskiej nazwy Poland and Hungary Assistance for Restructuring their Economies).
25.05.1990
Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi.
16.12.1991
Został podpisany Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską, a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Układ stanowił podstawy udzielania przez Wspólnoty pomocy finansowej oraz ważny krok w procesie przyjmowania Polski do UE.
21 - 22.06.1993
Rada Europejska podjęła w Kopenhadze decyzję o możliwości przystąpienia do Unii Europejskiej państw z Europy Środkowej i Wschodniej po spełnieniu przez nie warunków politycznych i ekonomicznych wymaganych do uzyskania członkostwa, tzw. kryteria kopenhaskie:

1. państwo musi osiągnąć stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządność,
respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw mniejszości
narodowych.
2. musi posiadać sprawną gospodarkę rynkową, jak również zdolność przeciwstawienia się
presji konkurencji oraz siłom rynkowym działającym wewnątrz Unii.
3. musi być zdolne do wywiązywania się ze zobowiązań i ponoszenia kosztów wynikających
z członkostwa, szczególnie z unii gospodarczo - walutowej.
08.08.1996
Polski Parlament powołał Komitet Integracji Europejskiej (KIE), odpowiedzialny za proces integracji europejskiej. Do jego zadań należeć miało: koordynowanie polityki integracji Polski z Unią Europejską oraz programowanie działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich. Później został on przekształcony w Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
28.01.1997
Rząd polski zaakceptował Narodową Strategię Integracji (NSI), czyli dokument określający zadania dostosowujące Polskę do członkostwa.
13.12.1997
W Luksemburgu, Unia postanowiła o rozpoczęciu procesu akcesyjnego z jedenastoma państwami kandydującymi do członkostwa w Unii Europejskiej (Bułgaria, Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Węgry.
24.03.1998
Powołano Pełnomocnika Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, został nim Jan Kuł akowski.
09.1999
W Brukseli, stanowisko komisarza odpowiedzialnego za rozszerzenie Unii powierzono Gnterowi Verheugenowi.
11.12.1999
W Helsinkach, Rada Europejska zadecydowała o rozpoczęciu negocjacji z pozostałymi sześcioma państwami kandydującymi do członkostwa w UE (Bułgarią, Litwą, Łotwą, Maltą, Rumunią i Słowacją) oraz o możliwości rozpoczęcia negocjacji z Turcją.
07 - 09.12.2000
W Nicei, państwa UE przyjęły tzw. traktat Nicejski, który przewiduje reformę UE, aby umożliwić jej rozszerzenie. Przewiduje on np. że po wstąpieniu do UE Polska będzie dysponowała 27 głosami w Komisji Europejskiej i 50 deputowanymi w Parlamencie Europejskim.
15 - 16.06.2001
W Gteborgu ustalono, że negocjacje z najlepiej przygotowanymi państwami zakończą się w roku 2002. Unia określiła, że jej celem jest przyjęcie pierwszych kandydatów w 2004 roku.
13.12.2002
Na szczycie w Kopenhadze zamknięto negocjacje przedakcesyjne z 10 kandydującymi krajami: Czechami, Słowacją, Węgrami, Polską, Słowenią, Cyprem, Maltą, Litwą, Łotwą, Estonią) oraz zaproszono je do wejścia do Wspólnoty z dniem 1 maja 2004 roku.


ONZ :

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations), ONZ, uniwersalna organizacja międzynarodowa powstała 24 października 1945 r. w wyniku podpisania Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów.
ONZ stawia sobie na celu zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.
Siedzibą ONZ jest Nowy Jork.

Obecni członkowie :
Obecnie członkami ONZ jest 191 państw. Do ONZ nie należą: Watykan (status obserwatora), Palestyna (status obserwatora), Tajwan, Somaliland i Sahara Zachodnia.

Organizacje utworzone przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych:
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom – UNICEF;
Program Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska – UNEP



NATO :

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, mniej poprawnie Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organisation), w skrócie NATO, potocznie Pakt Północnoatlantycki, organizacja polityczno-wojskowa powstała w wyniku podpisania 4 kwietnia 1949 roku Traktatu Waszyngtońskiego przez 10 państw europejskich (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania i Włochy) oraz USA i Kanadę.
18 lutego 1952 do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja, 5 maja 1955 r. RFN, a 30 maja 1982 r. - Hiszpania. 12 marca 1999 roku do NATO przystąpiły pierwsze państwa należące dawniej do Układu Warszawskiego: Czechy, Węgry i Polska.

Członkowie NATO :
Belgia, Bułgaria (od 2004 r.), Czechy (od 1999 r.), Dania, Estonia (od 2004 r.), Francja, Grecja (od 1952 r.), Hiszpania (od 1982 r.),
Holandia, Islandia, Kanada, Litwa (od 2004 r.), Luksemburg, Łotwa (od 2004 r.), Niemcy, Norwegia, Polska (od 1999 r.), Portugalia,
Rumunia (od 2004 r.), Słowacja (od 2004 r.), Słowenia (od 2004 r.), Stany Zjednoczone, Turcja (od 1952 r.), Węgry (od 1999 r.),
Wielka Brytania, Włochy

Najmłodszych członków NATO: Litwę, Łotwę, Estonię, Słowację, Słowenię, Rumunię i Bułgarię zaproszono do członkostwa na szczycie w Pradze (listopad 2002 r.). Kraje te stały się członkami NATO 2 kwietnia 2004. Oficjalnymi kandydatami do członkostwa są : Albania, Macedonia i Chorwacja.
Państwa członkowskie nie uczestniczące w strukturach wojskowych NATO:
Grecja - od 14 sierpnia 1974 do 20 października 1980,
Francja - wystąpiła w 1966 roku, częściowo powróciła w 1995 roku,
Hiszpania - od momentu przystąpienia.

CEFTA- Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (Central European Free Trade Association), porozumie-nie podpisane w XII 1992 przez Czechosłowację, Polskę i Węgry (od 1993 Czechy i Słowację) dotyczy powołania do życia strefy wolnego handlu pomiędzy krajami członkowskimi. Weszła w życie 1 I 1994. Zawiera harmonogram redukcji stawek celnych i barier poza taryfowych (subsydia, embargo,

EFTA- Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, unia celna państw europejskich, utworzona w 1960 z inspiracji brytyjskiej. Do grona państw założycieli należały: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania w 1961 ,Finlandia w 1970 ,Islandia, Lichtenstein. W swych pierwotnych założeniach miała stanowić alternatywę dla uwikłanej w spory polityczne EWG. W 1973, w związku z przystąpieniem do EWG, z grona państw członkowskich wystąpiła Wielka Brytania i Dania w 1986 podobną decyzję podjęła Portugalia.
NAFTA- Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu, układ zawarty między USA, Kanadą i Meksykiem tworzący strefę wolnego handlu, obowiązuje od 1994. Według jego postanowień w ciągu 15 lat powinny być zniesione cła i bariery w przepływie towarów, usług, inwestycji zagranicznej. NAFTA nie jest więc porozumieniem, które miałoby doprowadzić do wspólnej polityki handlowej czy koordynacji polityki gospodarczej choć wykracza poza zwykłe umowy handlowe omawia zasady rozwiązania.
AFTA- Strefa Wolnego Handlu Ameryk, FTAA (Free Trade Area of the Americas), planowany od początku lat 90 system umów o wolnym handlu wiążących w przyszłości państwa ameryk z obu kontynent-ów. W polityce USA idea taka ma służyć rozwojowi gospodarki i stabilizacji politycznej regionu oraz być odpowie. na zauważalne w świecie tendencje integracyjne.


Obecnie istnieje wiele organizacji wyspecjalizowanych, m.in.:

Powszechny Związek Pocztowy (UPU)
Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP, ILO)
Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU)
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO}
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO)
Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO)
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, IMF)

Grupa Banku Światowego :
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)
Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA)
Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC)
Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID)
Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA)

Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłu (UNIDO)
Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD)