Przebieg i konsekwencje procesu stalinizacji Europy Środkowo-Wschodniej

1.) w 1945r. ziściły się plany Stalina realizowane od 23 VIII 1939r.(pakt Ribbentrop - Molotov)- Europa Środkowa, Południowa i Wschodnia znalazły się w strefie(wskutek układów z USA, W. Brytanią=> Teheran, Jałta) militarnej kontroli ZSRR.
2.) Celem(po 1945) Stalina było zdobycie władzy politycznej, w państwach tego rejonu, przez komunistów i podporządkowanie tej strefy wpływom ZSRR.
3.) Partie komunistyczne w tym rejonie były w mniejszości, tworzono więc koalicje z partiami ludowymi, antyfaszystowskimi, socjalistycznymi. Z czasem następowało wymuszone przejęcie władzy przez komunistów.
4.) RUMUNIA- przed wyborami w 1946r. komuniści utworzyli Blok Demokratyczny, który wygrał wybory. W ciągu 1947r. komuniści pozbyli się z rządu sojuszników, zmusili do abdykacji króla Michała I. Rumunię proklamowano republiką ludową.
BUŁGARIA- 1945r. zwycięstwo Frontu Ojczyźnianego; 1946=> proklamowano republikę ludową, na czele rządu komunista Dymitrow
WĘGRY- po ostrej walce politycznej w 1947r. komuniści przejęli władzę
ALBANIA- 1946=> przejęcie władzy przez komunistów
POLSKA- sfałszowanie wyborów 1947r.=> komuniści przejmują władzę
CZECHOSŁOWACJA- zamach stanu 1948r. komuniści przejmują władzę
5.) Do 1947-8 roku Stalin ogłosił teorię wielkości dróg budowy socjalizmu, co miało umacniać pozycję partii komunistycznych w/w krajach.
6.) W 1947r. w Szklarskiej Porębie przywódcy komunistycznych partii(ZSRR, Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Albania, Jugosławia, Francja, Włochy) utworzyli BIURO INFORMACYJNE PARTII KOMUNISTYCZNYCH I ROBOTNICZYCH, które miało koordynować działalność tych partii(komunistycznych), a w gruncie rzeczy dawało Stalinowi możliwość kontrolowania komunistów, a tym samym państw Europy Środ.- Wsch.
7.) W 1948r. Biuro Informacyjne uznało „uniwersalizm doświadczeń radzieckich”=> oznaczało to, że budując socjalizm należy wzorować się na modelu stalinowskim.
8.) Wszystkie kraje otrzymały nowe konstytucje wzorowane na stalinowskiej z 1936r. :
- podstawą ustroju społeczno-gospodarczego uznano własność państwową i spółdzielczą
- zakaz funkcjonowania partii opozycyjnych
- istnieć mogły tylko te, które uznawały hegemonię partii komunistycznej
- gospodarka planowa, centralnie sterowana
9.) W wyniku procesu stalinizacji powstał jeden ośrodek decyzyjny- MOSKWA(Stalin). Przecięto próby tworzenia więzi poziomych pomiędzy poszczególnymi partiami komunistycznymi. Zamknięto granice, reglamentowano wyjazdy do krajów niekomunistycznych. Fala represji wobec przeciwników politycznych, „czystki” w partiach komunistycznych wobec „inaczej” myślących komunistów(Slansky- Czechosłowacja, Rajek- Węgry=> procesy=> kara śmierci; Gomułka- aresztowany).