Geneza i znaczenie unii polsko-litewskich (XIV-XV w.)

Geneza i znaczenie unii polsko-litewskich (XIV-XV w.)

1.) GENEZA:
- Litwa była krajem pogańskim, więc zbliżenie z Polską oraz przyjęcie chrztu odebrałoby pretekst Krzyżakom do przymusowej chrystianizacji
- Polska też miała napięte stosunki z Zakonem- konflikt o Pomorze Gd. i Ziemie Chełmińską
- Oba kraje były zainteresowane ekspansją na wschód- na Ruś(handel, korzyści ekonomiczne)
- Bojarzy litewscy chcieli zdobyć takie przywileje, jakie posiadała już szlachta polska(np. przywilej koszycki)
2.) Unia w Krewie – 1385r.
- Jagiełło w zamian za rękę Jadwigi zobowiązał się przyjąć chrzest, schrystianizować Litwę, odzyskać utracone przez Polskę ziemie oraz przyłączyć do Polski Litwę(miała to być w/g Polaków unia realna)
- Litwini obawiali się przyłączenia i dlatego traktowali układ jako połączenie dwóch państw, a nie włączenie Litwy do Polski i dlatego właściwie zrealizowano unię personalną(był tylko wspólny władca)
- W 1401r. unia wileńsko-radomska potwierdziła ten układ, czyli odrębność Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Nowa unia – 1413r. w Horodle=> unia personalna=> wspólny władca=> na Litwie panuje Wielki Książę, który uznaje zwierzchność króla polskiego=> 50 rodów bojarskich(litewskich) otrzymało te same prawa, co szlachta polska
3.) Znaczenie
- wciągnięcie Polski w politykę wschodnią Litwy=> w przyszłości konflikty z Moskwą, Tatarami
- brak zainteresowania odzyskaniem Śląska
- pokonanie wspólnego wroga- Krzyżaków(Grunwald)
- promieniowanie kultury chrześcijańskiej na Litwę, a z drugiej strony wpływ elementów kultury wschodniej na ziemie polskie, co wzbogaciło i urozmaiciło rozwój kultury polskiej