Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada: „Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie.” Rozwijając temat, odnieś się do losów wybranych bohaterów literackich.

Na przestrzeni wieków człowiek zmieniał się zarówno pod względem wyglądu, jak i wartości, które regulowały jego życie. Było to spowodowane wieloma czynnikami, takimi jak postęp cywilizacyjny, zmiana stylu życia czy też potrzeb, jakie odczuwamy. Słowa Josepha Conrada traktują o wartościach moralnych, jakimi kieruje się człowiek. On sam musi określić, co w jego życiu jest najważniejsze. Każdy z nas samodzielnie musi wybrać swoją ścieżkę, kierując się licznymi drogowskazami, które na niej spotyka. Wskazówek, zasad, reguł postępowania jest wiele. Wśród nich wiele jest takich, które uznajemy za uniwersalne. Należy wymienić najważniejsze z nich: wiara w Boga, patriotyzm, miłość, rodzina, pomoc bliźnim, szczęście, cnota, praca, nauka czy uczciwość.

W utworze „Przesłanie Pana Cogito” odnajdujemy wiele cennych, wskazówek, nakazów pomagających nam zrozumieć i określić, co jest w życiu najważniejsze. Zawarta jest w nim przestroga przed byciem biernym, rada, aby kochać innych, ale także urodę świata – naturę. Nawołuje, aby wykorzystać wiedzę czerpaną z historii, legend i bajek, by być wiernym: „Bądź wierny, Idź”. Należy kroczyć z postawą wyprostowaną, ponieważ przystanek to przyzwolenie na bierność, a krocząc odkrywamy, poznajemy, tworzymy, doskonalimy się, doświadczamy, czyli stajemy się bogatszymi i mądrzejszymi. Wskazówki Pana Cogito źródło swe mają w dekalogu, który to okazuje się najważniejszym „drogowskazem” w życiu każdego człowieka wierzącego.

Ważną wartością, szczególnie pielęgnowaną przez naród polski jest patriotyzmu. Doskonałym przykładem tutaj może być „Trylogia” Henryka Sienkiewicza. Andrzej Kmicic z „Potopu” oddałby życie dla ojczyzny. Wyruszał wciąż na nowe bitwy i nie wahał się użyć oręża, aby bronić swojego kraju. Michał Wołodyjowski odznaczał się podobną postawą, bez wahania poświęcił własne życie i szczęście rodzinne dla kraju. Nieodzownymi cechami ludzkimi, obok patriotyzmu, są cnota i wiara w Boga. Tylko one mogą sprawić, iż człowiek czuje się wartościowy i pewny, że nie jest sam na świecie pełnym zła i wrogości. Aby określić, co jest dobre, a co złe, należy wspomnieć o moralności i postępowaniu zgodnym z własnym sumieniem. Sprzeciwiając się swemu sumieniu, człowiek zaprzecza sam sobie, co może doprowadzić szybko do jego upadku. Przykładek takiej postaci może być tytułowy bohater dramatu Williama Szekspira „Makbet”. On właśnie poddał się wpływom zewnętrznym, zapominając o swym człowieczeństwie i uczuciach, jego system wartości załamał się, co spowodowało katastrofę. Rezultatem jego nieludzkich działań w celu zdobycia władzy za wszelką cenę stała się jego własna śmierć. Za zło los odpłacił mu złem.

W „Lalce” Bolesława Prusa główny bohater, którym jest Stanisław Wokulski, to człowiek o bardzo skomplikowanej osobowości. Gdy był małym chłopcem, wpajano mu, iż najważniejszymi ideałami są: nauka i praca. Bez tego człowiek nie jest szczęśliwy. Wokulski idąc za tymi słowami rozpoczął studia w Szkole Głównej, które przerwał z chwilą wybuchu powstania styczniowego, w konsekwencji którego został zesłany na Syberię. Jednak i tam nic nie powstrzymało go od nauki. Na zesłaniu uczył się, studiował, badał syberyjską przyrodę. Po powrocie nie wiedział, co ma ze sobą zrobić, czuł się zagubiony. Jego marzenia i ideały, którymi się kierował, zniweczyła historia. Warszawa bowiem nie potrzebowała uczonych. Zaczynał więc następny etap swojego życia, zostając kupcem w sklepie Mincla, który zresztą potem odziedziczył po śmierci Małgorzaty Minclowej, z którą wziął ślub, po śmierci jej pierwszego męża. Przeżywa kryzys moralny. Miał jednak siłę i zawziętość, lecz brakło mu motywacji do pracy. Wtedy poznał Izabelę Łęcką, która zmieniła jego pogląd na świat. Aby się jej przypodobać wyjechał na wojnę bułgarsko – turecką, gdzie zajmując się dostawami dla wojska, powiększył swój majątek, po czym wrócił do Warszawy. Pod wpływem miłości do Izabeli praca i nauka, które tak cenił, traciły sens. Wtedy pojęciem, które stało się jego życiowym mottem, stała się miłość. Mimo, iż od samego początku była ona skazana na niepowodzenie z powodu różnic społecznych, a przede wszystkim z powodu nie odwzajemnienia jej przez samą Izabelę.

Innym bohaterem tej powieści jest Ignacy Rzecki, który całe swoje życie poświęcił pracy w sklepie Mincla, a potem w sklepie Wokulskiego. Pozostał on wierny wyniesionym z dzieciństwa ideałom. Dzięki wierności mogły przetrwać takie wartości jak: uczciwość w pracy, sumienność oraz szacunek do prawdy i obrona pokrzywdzonych. Pisząc o ostatniej z nich, od razu przychodzi na myśl poświęcenie doktora Judyma z „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Był to człowiek, któremu nie wpajano w młodości zasad, którymi miał się kierować. Dorastał w nietypowych warunkach. Ciotka, u której się wychowywał, nie traktowała go najlepiej. Mimo wszystko udało mu się zdobyć wykształcenie i zostać lekarzem. Wyrósł więc w przekonaniu, iż będąc na wyższym szczeblu społecznym, będzie mógł dążyć do tego, aby pomagać biednym rodzinom, takim, z jakiej pochodził. To stało się jego głównym celem życia – pomoc potrzebującym. Jednakże znowu pojawił się wątek miłości, ale jest ona trochę inna niż miłość Wokulskiego do Izabeli. Bowiem Tomasz Judym kochał z wzajemnością Joannę Podborską. Mimo, iż mógł być wreszcie szczęśliwy, zaznać miłości, której nie miał w dzieciństwie, odrzucił ją, uważając, iż on nie może być szczęśliwy, gdy inni ludzie cierpią wokoło. Tak więc te wartości stawiają go bardziej w złym, niż dobrym świetle. Jednakże nie jest to jego wina, albowiem dzieciństwo zostawiło piętno na jego psychice.
Człowiek uczciwy, wyznający wartości zgodne z własnym sumieniem, dąży do szczęścia, jednak osiągnięcie pełni życia jest bardzo trudne, gdy pominie się bardzo ważny czynnik – rodzinę. Już od najmłodszego wieku ma ona na nas przemożny wpływ. Zdajemy sobie sprawę, ze rodzina kształtuje nasz charakter i odgrywa dużą rolę w tym, jakimi ludźmi będziemy w przyszłości. Dzieci potrzebują właściwych wzorców i kiedy nie dostarcza ich matka, ojciec czy prawowity opiekun są zmuszone szukać ich gdzie indziej. To poszukiwanie może zakończyć się tragicznie, gdyż pozbawione miłości dziecko, przejmie pierwszy napotkany wzór, często niewłaściwy. W dorosłym życiu ważne jest założenie kochającej rodziny – domu, który byłby odskocznią od codzienności, od przykrości, niepowodzeń i smutków dnia powszedniego. Na ognisko domowe składa się wzajemna miłość małżonków i dzieci. Najlepszym przykładem takiego uczucia są treny Jana Kochanowskiego. Autor stracił swoją córkę, która umarła bardzo młodo. Poświęcił on dziewiętnaście trenów na przekazanie swojego ogromnego cierpienia po stracie Urszulki. Jest to klasyczny przykład naszej niewiedzy, czym tak naprawdę jest rodzina. Dopiero, gdy dochodzi do tragedii, dostrzegamy, co tak naprawdę jest ważne, a co jest tylko przelotną przyjemnością. W takiej właśnie sytuacji był bohater „Nie – Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego Hrabia Henryk. Początkowo był to człowiek pozbawiony wszelkich wartości. Był egocentrykiem – pewnym, że reprezentuje największe idee epoki. Dopiero śmierć żony i postępująca ślepota jego syna, Orcia, stały się momentem przełomowym. Henryk zauważył, że nie jest tak doskonały, jak myślał. Zrozumiał, że tragiczne wypadki jego rodziny są wyłącznie jego winą.

Joseph Conrad w swojej myśli mówi, by „żyć przyzwoicie”. Trudno trafnie zdefiniować to stwierdzenie, odczucia względem niego zależą od danej osoby – są subiektywne. Moim zdaniem przyzwoite życie to życie zgodne z samym sobą, z własnym wewnętrznym „ja”. Jest ono synonimem szczęścia, gdy kierujemy się sumieniem, jesteśmy uczciwi i pamiętamy o uczuciach innych. Ważny jest również szacunek zarówno do ludzi, z którymi obcujemy, jak i do otaczającego nas świata. Wierzę, że zachowując i postępując wedle tych zasad, można cieszyć się radością życia i przychylnością otoczenia.