Witaminy

Witaminy – związki organiczne niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów biochemicznych i funkcjonowania organizmu.

- wyróżnia się dwie zasadnicze grupy –rozpuszcz. w tłuszczach (A,D,E,K) i w wodzie (C,B).

- mają różną budowę chemiczną

- nie mogą być wytwarzane przez organizm zwierzęcy, lecz muszą być dostarczane z pokarmem

dostarczane są w postaci gotowej z pokarmem lub jako prowitaminy

mogą być syntetyzowane przez symbiotyczną florę bakteryjną w jelitach



* początek badań nad witaminami – Funk, Hopkins

Stwierdzono, że do oprócz soli mineralnych, białek, tłuszczów i węglowodanów organizmy potrzebują także innych substancji

Hopkins – nazwał je dodatkowymi substancjami odżywczymi

Funk – w 1911r wprowadził określenie witamina (zmiana nazwy z vitamine na vitamin przez Jacka Drummonda)

Beadle, Tatum – doświadczenia na pleśni Neurospora





- niezbędne w niewielkich ilościach dla prawidłowego funkcjonowania metabolizmu

* biorą udział w regulacji metabolizmu jako koenzymy

Niektóre enzymy składają się wyłącznie z białka np. pepsyna.

Wiele enzymów składa się z dwóch komponentów:

- tzw. apoenzymu –komponentu białkowego

- kofaktoru (np. jony metali)

pewne organiczne związki niebiałkowe to koenzymy- większość witamin jest koenzymami, a niektóre z nich substancjami wyjściowymi dla syntezy koenzymów

apoenzymy i kofaktory nie wykazują same zdolności katalitycznej, funkcję enzymu przejmują dopiero wtedy, gdy się ze sobą połączą

witaminy są również podstawowymi składnikami wielu hormonów – substancjikontrolujących czynności fizjologiczne organizmu



* awitaminoza, hipowitaminoza, hiperwitaminoza

umiarkowane przedawkowane witaminy B lub C wydalane

są w moczu, nadmiar witamin rozpuszczalnych w tłuszczach nie jest łatwo wydalany i może się gromadzić powodując objawy chorobowe