Problem bezrobocia i ubóstwa w Polsce

Zjawiska ubóstwa i bezrobocia są ze sobą ściśle powiązane. Jeśli ktoś przez dłuższy czas pozbawiony jest możliwości zarobkowania, to poziom jego życia znacznie się obniża.

Z danych wynika, że bezrobocie w Polsce charakteryzuje się znaczną masowością i dotyczy oficjalnie około 3 mln osób. Dane statystyczne nie uwzględniają jednak ukrytego bezrobocia na wsi (jeżeli w gospodarstwie rolnym pracuje cała czteroosobowa rodzina, a wystarczyłyby dwie osoby, to dwóch członków rodziny można traktować jako bezrobotnych).

Poziom bezrobocia w Polsce jest zależny od płci, wieku oraz wykształcenia. Trudno jest jednoznacznie określić przyczyny bezrobocia. Problem ten w Polsce jest związany z niekorzystną strukturą naszej gospodarki, będącej odbiciem poprzedniego systemu ustrojowego. Nadmiernie rozbudowany przemysł ciężki (górnictwo, hutnictwo, przemysł zbrojeniowy) i słabo rozwinięty przemysł lekki oraz usługi przyczyniają się do powstawania tzw. Bezrobocia strukturalnego. Jest ono wynikiem zwalniania pracowników przez kopalnie i huty w celu obniżenia kosztów produkcji.

Na wzrost bezrobocia ma także wpływ postęp naukowo-techniczny. Nowe technologie, takie jak automatyzacja i robotyzacja pozwalają zastąpić pracę wielu robotników, zwłaszcza mających niskie kwalifikacje. Równocześnie na rynku pracy pojawia się zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych specjalistów, takich jak np.programiści.

Ponieważ problem bezrobocia jest w Polsce stosunkowo nowym zjawiskiem występują trudności w rozpoznaniu jego przyczyn oraz znalezieniu skutecznych sposobów rozwiązania. Świadczy o tym fakt, że ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu była wielokrotnie uchylana, ponownie uchwalana i nowelizowana.

Opracowano również wiele programów zwalczania bezrobocia.

Szansą dla bezrobotnych są programy aktywne, między innymi roboty publiczne, pożyczki na tworzenie małych przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę zjawisko bezrobocia strukturalnego, za najskuteczniejsze należy uznać programy polegające na szkoleniu i przekwalifikowaniu tych, którzy nie mogą znaleźć zatrudnienia w swoim zawodzie.

Do najmniej skutecznych można zaliczyć programy pasywne, czyli zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne oraz wcześniejsze emerytury finansowane przez ZUS.

Najpewniejszym sposobem rozwiązania problemu bezrobocia jest pobudzenie wzrostu gospodarczego. Wymaga to jednak dokonania istotnych zmian w systemie podatkowym, zwiększenia dostępności tanich kredytów dla przedsiębiorstw, stosowania ulg inwestycyjnych, itp.