Biografia Juliana Ursyna Niemcewicza.

Julian Ursyn Niemcewicz urodził się 16 II 1758 r. w Skokach pod Brześciem Litewskim, zmarł 21 V 1841 r. w Paryżu. Wychowany w zamożnej rodzinie szlacheckiej, jako najstarszy z synów podczaszego mielnickiego – Marcelego Niemcewicza i Jadwigi Suchodolskiej. Dom rodzinny Niemcewicza utrzymany w duchu najwyższego patriotyzmu, bogaty był zawsze w tradycje i obyczaje rodem staropolskie, a atmosfera najwyższej sfery polityczno – społecznej była zeń wszem obecna, jej głównego promotora utożsamia się z ojcem pisarza. Wartości Niemcewiczów w II połowie XVIII wieku silnie związane były z familią Czartoryskich, popierano ich poczynania reformatorskie, a synowie rodu kształceni byli w warszawskiej Szkole Rycerskiej na światłych i czynnych obywateli, dowódców, polityków. Sam Julian Niemcewicz uczęszczał do ów placówki w latach 1770 – 1777, a po zakończeniu nauki pozostał u boku księcia Adama Czartoryskiego, jako jeden z przybocznych adiutantów. Praca na dworze wielkiego polityka i zarazem mecenasa sztuki okazała się dla młodego to wówczas urzędnika jednym z cenniejszych doświadczeń w całej zarazem wcześniejszej, jak i mającej dopiero nastąpić karierze natury politycznej. Poprzez różnego typu spotkania intelektualistów i częste wyjazdy do stolic Zachodniej Europy Niemcewicz już w kilkanaście lat po ukończeniu kształcenia zyskał wysoki stopień intelektualny i rozpoczął pracę tłumacza w warsztacie Czartoryskiego. Choć debiutował on jeszcze w szkole, spisanym na podstawie „Myszeidy” Krasickiego poematem, dopiero tu, pracując nad przekładem romansów francuskich odnalazł swoje prawdziwe powołanie. Równorzędnie publikował on własnego autorstwa bajki, czy ody, lecz bez wątpienia największym z pierwotnych dzieł Niemcewicza stała się tragedia historyczna – „Władysław pod Warną”, spisana w 1787 roku i nawiązująca do śmierci króla polski – Władysława Warneńczyka.

W rok po opublikowaniu tragedii rozpoczęła się ścieżka awansu politycznego Niemcewicza. Wybrany został bowiem posłem inflanckim i czynnie uczestniczył w pracach Sejmu Wielkiego. Właśnie na owym sejmie pisarz dał prawdziwe świadectwo swej inteligencji, charyzmy i patriotyzmu. Jako człowiek związany z kulturą, człowiek oświecenia stanowczo protestował przeciwko feudalizacji życia społecznego. Także 28 maja 1789 roku przedstawił on pogląd konserwatywny, broniąc dokonań Komisji Edukacji Narodowej, zaznaczając coraz silniejszą granicę pomiędzy szlachtą a innymi obywatelami, a równocześnie nawoływał do upowszechnienia praw wśród warstw mieszczańskich. Druga mowa z 30 sierpnia 1790 roku dotyczyła możliwości wprowadzenia sukcesji tronu w Polsce. W okresie tym Niemcewicz przyczynił się także do rozwoju publicystyki, kreśląc artykuły do zapoczątkowanego przez Tadeusza Mostowskiego i Józefa Weyyssenhoffa czasopisma obarczonego tytułem „Gazeta Narodowa i Obca”. W oświeceniu związanym z obradami Sejmu Wielkiego powstała także komedia polityczna „Powrót posła” (1790, wyst. 1791) i dramat o kolejnym z władców polskich zatytułowany – Kazimierz Wielki. Niemcewicz jawnie walczył także o kształt spisywanej Konstytucji 3 – go Maja.

Po ogłoszeniu Konfederacji Targowickiej i przystąpieniu do niej St. A. Poniatowskiego, pisarz udał się na emigrację. Lata spędzone w Wiedniu a następnie kilkunastu włoskich miastach nie przyniosły żadnych publikacji na tle literackim. Do kraju powrócił w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku, w której to decydującym stadium pełnił funkcję sekretarza T. Kościuszki, następnie więziony w twierdzy Pietropawłowskiej, z kąt po zakończeniu działał zbrojnych udał się w podróż do Ameryki u boku organizatora powstania. W Stanach Zjednoczonych bywał wielokrotnie na salonach Washingtona i kolejnego z prezydentów – Jeffersona. W 1800 roku uzyskał obywatelstwo, dzięki małżeństwu z amerykanką. Za oceanem powstawały liczne ballady i poematy, z których najpopularniejszy to „Cztery pory życia człowieka”.

Po 1807 roku Niemcewicz zdecydował się na powrót do Europy i osiadł w Księstwie Warszawskim, gdzie pełnił funkcje senatora oraz działał w licznych instytucjach kultury m.in.: był prezesem Dyrekcji Rządowej Teatru Narodowego. Po przekształceniu Księstwa Warszawskiego i innych zalążków polskości w Królestwo podległe carskiej Rosji, pisarz pracował jako prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a z jego warsztatu wyszły m.in.: „Śpiewy historyczne” oraz „Dzieje panowania Zygmunta III” a także powieści: „Lejbe i Siora”, „Jan z Tęczyna”, „Dwaj panowie Sieciechowie”.

Na marginesie życia Niemcewicz nie wiązał się już z żadnymi instytucjami oświatowymi, natomiast był jednym z organizatorów powstania 1830 roku, zasiadał w rządzie powstańczym i jego Radzie Administracyjnej. W 1831 roku wyjechał z terytoriów polskich najpierw do Londynu, lecz osiadł w Paryżu, gdzie pisywał do wielu czasopism, m.in.: o charakterze polonijnym. Zmarł w maju 1841 roku.