Budowa mózgowia.

Mózg to najważniejsza część układu nerwowego. Znajduje się on w mózgoczaszcze, i waży około 1500 gramów, a pojemność mózgoczaszki mieści się w granicach 1600 centymetrów sześciennych. Mózg ochraniany jest również przez opony mózgowe - naczyniówkę, pajęczynówkę i twardówkę. Pomiędzy oponami mózgowymi występuje płyn mózgowo-rdzeniowy, który amortyzuje wstrząsy. Mózg składa się z pięciu części:

- kresomózgowia
- międzymózgowia
- śródmózgowia
- tyłomózgowia [zwanego "móżdżkiem"]
- zamózgowia ["rdzenia przedłużonego"]

Kresomózgowie zbudowane jest z dwóch półkul mózgowych połączonych ze sobą spoidłem wielkim. Jest to zespół szlaków nerwowych które łączą ze sobą obydwie półkule mózgowe. Półkule mózgowe odbierają bodźce na krzyż, tzn. lewa półkula odpowiada za część prawą organizmu, a prawa część za lewą. Powierzchnia kresomózgowia jest silnie pofałdowana i pokryta szarą substancją. W każdej półkuli występują cztery płaty mózgowe, oddzielone od siebie bruzdami, a nazwa płatów pochodzi od nazwy kości czaszki. Wyróżniamy następujące płaty mózgowe:

- płat czołowy [zawierający ośrodki ruchowe]
- płat ciemieniowy [zawierający ośrodki czucia]
- płat potyliczny [posiadający ośrodki wzrokowe]
- płat skroniowy [posiadający ośrodki słuchu i rozumienia wrażeń słuchowych]

W płacie czołowym i ciemieniowym znajdują się główne ośrodki kojarzenia, rozumienia i pamięci, oraz ośrodki, które wpływają na zachowanie się organizmu. Pozostałe części mózgowia to międzymózgowie, będące jedną z mniejszych części mózgu, zawierające przysadkę mózgową, będącą głównym gruczołem dokrewnym, oraz szyszynkę, a także układ limbiczny, odpowiadający za popęd płciowy i emocje, kierujący naszym strachem, głodem i pragnieniem.

Śródmózgowie - znajduje się ono z przodu móżdżku, z przodu tak zwanego "mostu Varola", łączącego ze sobą wszystkie części mózgowia. Przez śródmózgowie przechodzą szlaki odruchów wzrokowych i słuchowych, na przykład zwężanie i rozszerzanie źrenic. Ta część mózgu kontroluje rónież napięcie mięśniowe, oraz postawę ciała.

Móżdżek/tyłomózgowie - znajduje się on nad rdzeniem przedłużonym. Składa się również z dwóch półkul, i koordynuje pracę mięśni szkieletowych. Tuż przed móżdżkiem znajduje się również fragment mostu Varola - umożliwiający przewodzenie impulsów móżdżka z jednej półkuli do drugiej, co zapewnia koordynację ruchów w lewej i prawej części ciała.

Rdzeń przedłużony/zamózgowie - jest najbardziej wychyloną ku tyłowi częścią mózgu. Biegną tędy szlaki nerwowe łączące rdzeń kręgowy z mózgowiem. Przez zamózgowie przechodzą również szlaki łączące ze sobą wszystkie części mózgu. W rdzeniu przedłużonym znajdują się ośrodki, które regulują i kontrolują takie czynności jak praca klatki piersiowej, przełykanie, praca serca, czy odruchy obronne.

W układzie nerwowym istnieje również układ autonomiczny/wegetatywny. Kieruje on czynnościami niezależnymi od naszej woli. Układ ten dzielimy na:

a) sympatyczny [współczulny] - powoduje on rozszerzanie źrenic, przyspiesza pracę serca, podnosi ciśnienie, zwiększa aktywność gruczołów potowych

b) układ parasympatyczny [przywspółczulny] - działający antagonistycznie do sympatycznego, i dzięki temu układowi organizm wprowadzany jest w stan spoczynku, odprężenia, i hamuje on reakcje stresowe, czyli zwalnia pracę serca, rozszerza naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi i zmniejsza aktywność gruczołów potowych