Układ pokarmowy człowieka.

Układ pokarmowy człowieka.
Części układu pokarmowego:
- Jama gębowa
- Gardło
- Przełyk
- Żołądek
- Jelito cienkie
- Jelito grube zakończone otworem odbytowym
- Oraz gruczoły: ślinianki, wątroba, trzustka

Układ pokarmowy odpowiada za rozdrabnianie, trawienie i wchłanianie pokarmu do krwi.
Jama gębowa - wyposażona w język, zęby, wargi i ślinianki
Język – powoduje mieszanie pokarmu ze śliną, zawiera kubki smakowe oraz odpowiada za połykanie
Uzębienie – jest dwupokoleniowe (mleczne i stałe) oraz heterodontyczne (różno kształtne) siekacze, kły, przedtrzonowe i trzonowe (wzór stałego – 2.1.2.3 = 32) (mlecznego – 2.1.0.2 = 20)
Budowa zęba: ząb składa się z wyniesionej ponad powierzchnię korony, szyjki i zagłębionego w zębodole korzenia. Koronę okrywa szkliwo, zaś pod nim znajduje się gruba warstwa zębiny. Komorę zęba wypełnia miazga z naczyniami krwionośnymi i nerwami.
Skład i funkcje śliny:
· woda + mucyna = śluz – zwilżają pokarm
· lizozym – enzym niszczący ściany bakterii
· amylaza ślinowa która rozkłada skrobie do maltozy
Gardło – to odcinek gdzie krzyżują się ze sobą drogi: oddechowa i pokarmowa. W czasie połykania wejście do krtani zamyka fałd nagłośni.
Przełyk – rurka transportująca pokarm z gardła do żołądka
Żołądek – wpust – dno – trzon – odźwiernik. Wnętrze żołądka wyściela błona śluzowa w której znajdują się gruczoły (wydzielające sok żołądkowy):
· Okładzinowe – wydzielają kwas solny HCl, ten kwas wyjaławia pokarm. Komórki główne – wydzielają enzymy trawienne – pepsynę (BIAŁKA –– PEPSYNY PEPTYDY) jest wydzielana w formie biernej, nie czynnej, dopiero pod wpływem kwasu solnego staje się czynna, u niemowląt także podpuszczka ścina białko mleka – kazeinę.
· Główne
· Śluzowe – produkują śluz, który chroni ściany żołądka przed samo strawieniem.
Żółć - sok trawienny wytwarzany jest w wątrobie, w skład wchodzą: kwasy i barwniki żółciowe, sole mineralne, cholesterol, lecytyna, kwasy tłuszczowe; odgrywa ważną rolę w procesie trawienia tłuszczów.
Sok żołądkowy – w jego skład wchodzą enzymy i kwas solny. Czysty kwas jest kwaśny o
PH ok. 1, ale po zmieszaniu się z pokarmem zmniejsza się jego kwasowość do PH = 3
Sok trzustkowy –
· Wodorowęglan sodu NaHCO3 alkalizuje kwaśną treść pokarmu – zmienia odczyn
· Enzymy: trypsyna, chymotrypsyna.
· Białka –– trypsyna chymotrypsyna peptydy
· Skrobia –– amylaza trzustkowa maltoza
· Tłuszcze –– lipaza trzustkowa glicerol + kw. tłuszczowe, monoglicerydy, diglicerydy
· DNA, RNA –– egzopeptydy aminokwasy
Żołądek magazynuje pokarm, odbywa się trawienie białek zawartych w pokarmie, pokarm staje się mleczkiem pokarmowym.


Jelito cienkie – są tam gruczoły wydzielające sok jelitowy:
· Dipeptyd –– dipeptydy aminokwasy
· Maltoza –– maltaza glukoza + glukoza
· Sacharoza –– sacharaza glukoza + fruktoza
· Laktoza –– laktaza glukoza + galaktoza
Składa się z:
· Dwunastnicy – pokarm podlega tu działaniu żółci wydzielanej w wątrobie i soku trzustkowego wydzielanego w trzustce
· Jelita (ok. 2m)
· Jelita krętego (ok. 3m)
Produkty trawienia takie jak: aminokwasy, cukry proste, nukleotydy oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie. Są wchłaniane w jelicie cienkim do krwi, zaś produkty trawienia tłuszczów, kwasy tłuszczowe monoglicerydy i diglicerydy oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są wchłaniane w jelicie cienkim do limfy. Produkty trawienia docierają z krwią do wątroby żyłą wrotną, a stamtąd rozprowadzane są do wszystkich komórek ciała. Wewnętrzna powierzchnia jelita cienkiego wytwarza wyrostki zwane kosmkami jelitowymi w których są naczynia krwionośne i limfatyczne. Nabłonek cylindryczny jelita wytwarza drobne wyrostki – mikrokosmki. Kosmki i mikrokosmki zwiększają powierzchnię chłonną jelita ok. 600 razy.
Jelito grube:
· jest ślepe z wyrostkiem robaczkowym
· okrężnica: wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata, odbytnica z odbytem (prostnica)
Funkcje:
· w jelicie grubym zachodzi wchłanianie wody, niektórych jonów (głównie sodu) oraz witamin
· bakterie symbiotyczne produkują witaminę K oraz niektóre witaminy grupy B
· w jelicie grubym procesy trawienne ustają
Choroby wątroby:
· marskość wątroby
· marskość pomartwicza wątroby
· marskość zwrotna (alkoholowa)
· marskość żółciowa