Rola dwugłosu Mirzy i Pielgrzyma w "Sonetach krymskich" Adama Mickiewicza.

"Sonety krymskie" to cykl utworów napisanych przez Adama Mickiewicza podczas podróży na Krym. Mają one charakter opisowo-refleksyjny, ukazują osobiste przeżycia poety. Autor-Pielgrzym, jako podmiot liryczny przedstawia kulturę oraz przyrodę orientalną na podstawie swoich obserwacji, doznań,
w zależności od pory dnia, nocy (np: "Ałuszta w dzień" , "Ałuszta w nocy").
W dziełach pojawia się także drugi podmiot liryczny, przewodnik towarzyszący autorowi w wędrówce - Mirza. Mickiewicz celowo zastosował dwugłos w cyklu sonetów. Zobaczym zatem, jaką rolępełni on w owych utworach.

1. PUNKT WIDZENIA PIELGRZYMA:

- rozdarcie między zauroczeniem kulturą i przyrodą orientu a tęsknotą do ukochanej ojczyzny; np. szentencja z utworu pt: "Stepy akermańskie" -
"W takiej ciszy, tak ucho natężam ciekawie, że słyszałbym głos z Litwy".

- zachwyt poety spowodowany odmienną, różnorodną przyrodą Wschodu; np. cytat z sonetu pt: "Ałuszta w nocy" - "Nocy wschodnia! Ty na kształt wschodniej odaliski Pieszczotami usypiasz, a kiedym snu bliski, Ty iskrą oka znowu budzisz do pieszczoty".

- podjęcie wędrówki w oreślonym celu, chęć poznania ludzi, obyczajów; poszukiwanie natchnienia w odmienności i pięknie orientu.

2. PUNKT WIDZENIA MIRZY:

- potomek książęcego rodu

- przewodnik Pielgrzyma; wykazuje się znajomością przyrody orientu, jak również niebezpieczeństw, które kryje pod swym pięknem.

- uczucia oraz refleksje człowieka ze Wschodu wobec przyrody orientalnej;
np: "Czatyrdah"

- porównuje góry do sułtana tureckiego; wydaje mu się, że potęga szczytu górskiego dorównuje potędze władcy Turcji - "Ciemny las twoim płaszczem, a janczary strachu / Twój turban z chmur haftują błyskawic potoki".

- darzy sympatią Pielgrzyma; ukazuje mu zabytki, krajobrazy, do których zwyczajny turysta nie jest w stanie dotrzeć.

- odmienne podejście Mirzy do natury orientalnej (podziwia ją w inny sposób niż Pielgrzym, jest do niej przyzwyczajony).


Widzimy, iż wprowadzenie dwugłosu do "Sonetów krymskich" jest niezwykle ważne. Wypowiedzi i spostrzeżenia Pielgrzyma oraz Mirzy uzupełniają się. Dzięki temu czytelnik może poznać uroki krajobrazu orientalnego z dwóch, jakże odmiennych perspektyw. Jedna, przedstawiona przez człowieka podróżującego, chcącego zgłębić tajniki wiedzy o Wschodzie oraz człowieka znającego przyrodę,
kulturę miejsca, w którym się wychował i żyje. Takie zestawienie pozwala nam na pełne poznanie obrazu wędrówki.