"Stara Baśń" - film.

Akcja filmu "STARA BAŚŃ - kiedy słońce było bogiem" rozgrywa się w IX wieku, sto lat przed przyjęciem chrztu przez Polskę. W nadgoplańskim kraju rządy sprawuje "krwawy książę" Popiel, który aby zapewnić sukcesję synowi, morduje cały swój ród. Jego zbrodnie wywołują bunt kmieci.
Ziemek, młody myśliwy i wojownik, zakochany w córce kmiecia Wisza, pięknej Dziwie, nie chce pogodzić się z wolą ojca dziewczyny, który przeznaczył ją bogom i oddał do chramu Świętowita. Postanawia walczyć o swą ukochaną.
Na swej drodze Ziemek spotyka Piastuna byłego dowódcę zbrojnych księcia Popiela. Decyduje się podjąć wraz z nim i kmieciami walkę przeciwko "krwawemu księciu".
Jak bogowie pokierują losami bohaterów ?
Opis przedsięwzięcia wedle Pana Jerzego Hoffmana
Wielokrotnie wspominałem, że gdybym nie był filmowcem, to najprawdopodobniej zostałbym historykiem. Kocham historię, przede wszystkim historię Polski - znalazło to odzwierciedlenie w mojej twórczości filmowej inspirowanej dziełami literackimi.
Z pomysłem ekranizacji "Starej baśni" nosiłem się od dawna. Pierwszą próbę podjąłem wkrótce po realizacji "Potopu", kiedy to - z wiadomych względów politycznych - nie mogłem jeszcze marzyć o sfilmowaniu "Ogniem i mieczem". Scenariusz był wierną adaptacją powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. Nie udał się.
Narracja i dramaturgia powieściowej "Starej baśni" jawią się dzisiaj anachronicznie. Kraszewski nie jest pisarzem klasy Sienkiewicza. Nie stworzył tak barwnych postaci jak autor "Trylogii", nie miał takiego jak on poczucia dramaturgii i umiejętności budowania wartkiej akcji. Toteż scenariusz filmowy "STARA BAŚŃ - kiedy słońce było bogiem", który napisaliśmy z Józefem Henem, nie jest wierną adaptacją powieści. Ma własną samodzielną dramaturgię. Motywy zaczerpnięte u Kraszewskiego przeplatają się ze scenami zbudowanymi na kanwie podań, legend i wyobraźni autorów. Wątek "makbetowski" (Popiel - Makbet), który zauważyła już współczesna Kraszewskiemu krytyka, został mocno wyeksponowany, dzięki czemu film stał się bardziej uniwersalny.
Przenosimy widza w świat magii i guseł pogańszczyzny, w którym bogowie mają wpływ na ludzkie namiętności - miłość, nienawiść, żądze władzy. "Stara Baśń - kiedy słońce było bogiem" nie jest podręcznikiem historii.
Jest baśnią. Mitem. Jak w każdym micie toczy się tu walka dobra ze złem. I jak w każdej baśni dobro, choć z wielkim trudem zwycięża.
Jerzy Hoffman

Jerzy Hoffman znany jest miłośnikom kina przede wszystkim z tego, że zrealizował marzenie swojego życia - zekranizował trylogię Henryka Sienkiewicza: Pana Wołodyjowskiego (1968), Potop (1974) oraz Ogniem i mieczem (1998).
Urodził się 15 marca 1932 roku w Krakowie, w rodzinie lekarskiej. Dzieciństwo spędził w Gorlicach. W roku 1940 został wywieziony na Syberię. Do Polski wrócił po zakończeniu wojny. Maturę zdał w Bydgoszczy. W latach 1951-56 studiował w Instytucie Filmowym (WGIK-u) w Moskwie.
Jako reżyser zadebiutował w roku 1954, kiedy to wraz ze swoim kolegą ze studiów, Jerzym Skórzewskim, zrealizował krótkometrażówkę Czy jesteś wśród nich? Rok później w warszawskiej WFD nakręcili film Uwaga: chuligani, który otrzymał nagrodę polskiej krytyki filmowej - "Syrenę Warszawską" i zapoczątkował tzw. "czarną serię" w polskim dokumencie.
Spośród 27 filmów dokumentalnych, jakie zrealizował tandem Hoffman - Skórzewski warto wymienić: Dzieci oskarżają, Karuzelę łowicką, Pamiątkę z Kalwarii (Grand Prix na MFF w Oberhausen, nagrody na festiwalach w Moskwie i Florencji), Typy na dziś (wyróżniony na MFF w Mannheim), Pocztówki z Zakopanego, Dwa oblicza Boga ("Złoty Lajkonik" na I OFFK w Krakowie).
Hoffman i Skórzewski wspólnie wyreżyserowali także 3 filmy fabularne: Gangsterzy i filantropi (1962), Prawo i pięść (1964) oraz Trzy kroki po ziemi (1965).
Od roku 1966 Jerzy Hoffman realizuje filmy samodzielnie. Jego dokumentalny Jarmark cudów otrzymał nagrodę na MFF w Wenecji (1967), zaś telewizyjny debiut Ojciec (1967) nagrodzono m.in. Złotym Ekranem - nagrodą dla najlepszego polskiego filmu telewizyjnego roku.
W roku 1968 Hoffman zekranizował pierwszą część Sienkiewiczowskiej Tryolgii czyli Pana Wołodyjowskiego, a sześć lat później drugą - Potop, który uzyskał nominację do Oscara'75. Ostatnią część Trylogii - Ogniem i mieczem udało się nakręcić dopiero w roku 1998.
W międzyczasie Hoffman wyreżyserował wiele filmów cieszących się dużym zainteresowaniem widzów m in. Trędowatą (obejrzało ją ponad 9 mln widzów!), Do krwi ostatniej (Nagroda Specjalna na FPFF w Gdańsku) Znachora, Wedle wyroków Twoich i Piękną nieznajomą.
W latach 1980-1997 Jerzy Hoffman kierował zespołem filmowym "Zodiak", w którym powstały takie filmy jak np. CK Dezerterzy w reż.
J. Majewskiego, Rozmowy kontrolowane w reż. S. Tyma, Papierowe małżeństwo w reż. K. Langa, Ostatni prom w reż. W. Krzystka czy też nagrodzony "Felixem" dokument Macieja Drygasa Usłyszcie mój krzyk.
W roku 1997 Jerzy Hoffman i Jerzy Michaluk powołali do życia prywatną spółkę producencką "Zodiak Jerzy Hoffman Film Production", w której powstały na razie dwa filmy: Ogniem mieczem oraz Stara baśń.
Producenci:
JERZY R. MICHALUK
JERZY HOFFMAN
ZODIAK JERZY HOFFMAN
FILM PRODUCTION SP. Z O.O.
Koproducenci:TELEWIZJA POLSKA S.A.
SYRENA ENTERTAINMENT GROUP SP. Z O.O.
AGENCJA PRODUKCJI FILMOWEJ
W rolach głównych


ZiemekMichał Żebrowski DziwaMarina Aleksandrowa (głosu użyczyła Karolina Gruszka )

PopielBohdan Stupka(głosu użyczył Janusz Bukowski ) KsiężnaMałgorzata Foremniak

PiastunDaniel Olbrychski WizunJerzy Trela

JaruchaEwa Wiśniewska JagaAnna Dymna

MilaKatarzyna Bujakiewicz SmerdaMaciej Kozłowski

WiszRyszard Filipski ZnosekAndrzej Pieczyński




Producent Jerzy R. Michaluk
Jerzy Hoffman

Reżyser Jerzy Hoffman

Autorzy scenariusza Jerzy Hoffman
Józef Hen

Współpraca reżyserska Jarosław Żamojda
II Reżyser Krzysztof Zbieranek
Zbigniew Gruz
Krzysztof Łukaszewicz

Asystent reżysera Zdzisław Szymborski
Leszek Wieczorkiewicz
Script Małgorzata Kierska
Anna Zielińska

Kierownik produkcji Józef Jarosz
II Kierownik produkcji Aleksandra Gajoch
Magdalena Sioma
Asystenci producenta Ewa Przęczka
Barbara Maciejkowicz
Współpraca produkcyjna Bogdan Miklaszewicz
Praktykant Anna Mogilnicka
Główna księgowa Danuta Duszyńska
Administratorzy Elżbieta Bergander
Irmina Kamińska
Zenona Kielanowska
Kierownik planu Waldemar Król

Operator obrazu Paweł Lebieszew

Jerzy Gościk P.S.C


Operator kamery Roman Suszyński P.S.C
Wspólpraca operatorska Nikolai Zuyev
Wiktor Nitkiewicz
Steadicam Andrzej Glatzel
Współpraca Tytus Maciej Kowalski
Zbigniew Szukała
Piotr Kuik
Praktykant Andrzej Hijewski
Oświetlenie "LUKS-FILM"
Główni oświetlacze Marek Modzelewski
Mikhail Jerdin
Oświetlacze Tomasz Baprawski
Tomasz Kitrasiewicz
Agregat Włodzimierz Skrzypczak
Wózkarze Andrzej Ściborek
Albert Ścieżyński

Muzyka Krzesimir Dębski
Konsultant ds. muzycznych Zbigbniew Zborowski
Fotosy
Zenon Żyburtowicz

Scenograf Andrzej Haliński
II Scenograf Anna Bohdziewicz
Magdalena Hubka
Dekorator wnętrz Joanna Dzwonnik
Kierownik budowy dekoracji Piotr Augustyniak
Mirosław Pawlak

Kostiumy Magdalena Tesławska
Paweł Grabarczyk
Współpraca Marek Łukasik
Janusz Adamiak
Anna Olechowska
Beata Mikulska
Praktykant Dominika Gebel

Dźwięk Piotr Knop
Asystent operatora dźwięku Mariusz Bielecki
Mikrofoniarz Piotr Kałużka
Realizator postsynchronów Aleksander Musiałowski


Montaż Cezary Grzesiuk

Zwiastun Jerzy Orłowski
Cezary Grzesiuk

Charakteryzacja Mira Wojtczak
Maja Gawińska-Łyczkowska
Sylwia Marczyńska
Mariola Pawełek
Piotr Wasiński
Marcin Rodak

Militaria i konie Tomasz W. Biernawski
Wspólpraca Grzegorz Giercuszkiewicz
Adam Ruciński
Karolina Biernawska
Rekwizyty Emil Kostecki
Roman Eryk Żuberek
Lech Ociesa
Pirotechnik Kazimierz Wróblewski
Współpraca Arkadiusz Rośczak
Storyboard Beata Bogucka

Efekty specjalne Mirosław Bartosik
Janusz Król
Bartłomiej Stępniak
Adam Magajewski

Koordynator kaskaderów Lech Adamowski
Wiesław Adamowski
Krzysztof Adamowski
Rafał Adamowski
Krzysztof Mączyński
Jerzy Pakos
Andrzej Środziński
Władysław Barański
Adam Barański
Bartek Barański
Karolina Dobczyńska
Czesław Mangowski
Bartłomiej Stępniak
Mikołaj Kułakowski
Piotr Nowacki
Kazimierz Gmys
Bogdan Michalak

Konsultanci
ds. koni Włodzimierz Kario
ds.graficznych Rosław Szaybo
ds.zwierząt (psy i orły) Marek Pińkowski
ds.ubezpieczeń i bezpieczeństwa pracy Wojciech Konkol
ds. zwierząt domowych Wojciech Kawczyński
ds.historycznych Anna Grossman
ds.leśnych Roman Szczęsny
Obsługa planu
Lekarz Marek Kulej
Grip Adam Kowalski
dyżurny planu Tadeusz Filipek

Napisy początkowe i końcowe filmu ARTLOGIC

Laboratorium WFDiF - WARSZAWA
Zgranie filmu WFDiF-WARSZAWA

Komputerowe efekty specjalne ARTLOGIC
Robert Chaciński
Ryszard Wojtyński

Public relations
Agencja Public Relations Prensa Mirosława Kubaś-Paradowska
Wydawnictwo Skorpion Stanisław Zawiśliński


Kobiety sprzed X wieków.



Średniowiecze dzieli się na kilka okresów, a każdy z nich różni się od siebie pod wieloma względami.
Kobiety i ich role społeczne były inne w czasach bitwy pod Grunwaldem, a inne we wczesnym średniowieczu, czyli okresie, w którym toczy się akcja filmu "Stara Baśń".
Zarówno u Słowian jak i u Wikingów białogłowy cieszyły się ogromnym szacunkiem i zajmowały wysoką pozycję społeczną. Brały udział w thingach i wiecach, czyli zgromadzeniach, na których ustanawiano prawo. Ich rola była równa roli mężczyzn, co świadczy o wysokiej cywilizacji tych ludów w porównaniu z ludami zamieszkującymi inne części Europy.
Kobiety musiały być bardzo silne zarówno fizycznie jak i duchowo. Opiekowały się zwykle licznym potomstwem i wykonywały ciężkie prace domowe.
Więcej
Militaria



Za militaria i konie w "Starej baśni" odpowiada Tomasz Biernawski. W filmie mamy trzy wyraźne grupy wojów różniące się miedzy sobą umundurowaniem, wyposażeniem
i zwyczajami wojennymi. Pierwszą stanowi załoga grodu Popiela. Znajdziemy wśród nich zarówno wojów grodowych rekrutowanych z okolicznych osad, jak i najemników - zaciężnych Waregów (byli to Wikingowie na służbie Cesarza bizantyjskiego tzw. Wikingowie wschodni). Druga grupa to rody kmiece, które stopniowo z rolników przeobrażają się w zbrojną armię, trzecia - Wikingowie nadciągający z Północy i atakujący ziemie należące do Słowian. Wyraźnie wyróżniającą się grupą będą Wikingowie z Północy ubrani cali w żelazo (kolczugi, hełmy, topory, miecze typu normandzkiego) w przeciwieństwie do reszty zbrojnej ubranej głównie w skóry, przeróżne kaftany i wyposażonej w tasaki, miecze pomorskie, łuki.




Konie
Konie grające w filmie reprezentują dwie stare rasy prymitywne: hucuły i koniki polskie. Pochodzą głównie ze stadniny koni huculskich w Gładyszowie (do niektórych, większych scen także ze stadniny w Sierakowie). Główne sceny z udziałem koni są to sceny kręcone w Rogalinie (zjazd kmieci na wiec) oraz sceny militarne kręcone w okolicach Biskupina: napad Wikingów na chatę Mirsza, powrót z wyprawy wojennej na Poznana.
Obiekty scenografii
Niemal wszystkie obiekty scenografii "Starej baśni" zlokalizowane zostały na dawnych Pałukach, na starym szlaku piastowskim - pomiędzy Biskupinem, Gąsawą (gdzie w roku 1227 został zamordowany książę Leszek Biały), Drewnem i Chomiążą Szlachecką.
W Biskupinie i jego okolicach wg projektów scenografa Andrzeja Halińskiego powstały m.in. gród Popiela z kamienną wieżą, zagroda kmiecia Wisza, pogański Chram Świętowita.
Nad jeziorem Oćwieckim (koło Drewna), gdzie filmowane były m.in. sceny przeprawy Wikingów, obchody Święta Kupały i inne, zbudowano chaty rybackie i szopy. Naturalnym plenerem są okoliczne lasy, jeziora i łąki.

* * *
Film "Stara baśń" będzie pełnometrażowym filmem kinowym. Do jego nakręcenia operatorzy Paweł Lebieszew i Jerzy Gościk z zespołem zużyją ok. 25 tys. metrów kolorowego negatywu Kodak 35 mm. Czas emisji filmu fabularnego "Stara baśń" wynosić będzie ok. 120 minut.
Autor "Starej baśni" miałby dzisiaj 190 lat
Twórcą "Starej baśni" - powieści, która posłużyła Józefowi Henowi i Jerzemu Hoffmanowi za kanwę scenariusza do filmu o tym samym tytule - jest Józef Ignacy Kraszewski (urodzony 28.07.1812; zmarł 19.03.1887).
Ten najbardziej pracowity z polskich pisarzy pozostawił po sobie około 500 (sic!) opasłych tomów różnorodnych utworów, w tym blisko sto powieści składających się na jego zbeletryzowaną historię Polski.
Józef Ignacy Kraszewski - urodzony w Warszawie - dzieciństwo spędził w Romanowie na Podlasiu. Potem mieszkał w Wilnie, gdzie studiował (studiów nie ukończył - został aresztowany przed wybuchem Powstania Listopadowego), a następnie przeniósł się na wołyńską wieś do Żytomierza, skąd wrócił do Warszawy - gdzie redagował m.in. "Gazetę Polską". Po Powstaniu Styczniowym 1863 roku znalazł się na emigracji w Niemczech. Mieszkał głównie w Dreźnie. Tam właśnie w roku 1960 powstało muzeum pisarza. W roku 1883 został aresztowany za szpiegostwo na rzecz Francji i uwięziony. Ostatni okres życia spędził w Szwajcarii gdzie zmarł. Pochowany został w grobach zasłużonych na krakowskiej Skałce.
W swoich powieściach historycznych Kraszewski nie idealizował polskiej historii. Wykorzystując bogaty materiał źródłowy - kroniki, pamiętniki, dokumenty - zazwyczaj bardzo starannie oddawał realia obyczajowe epoki i życie codzienne. Bohaterami utworów najczęściej czynił autentyczne postacie historyczne. Nie przywiązywał natomiast wielkiej wagi do fabuły, stąd też np. miłośnicy stylu sienkiewiczowskiego uważali powieści Kraszewskiego za nudne. Jego wpływ na polskie życie kulturalne II połowy XIX wieku był jednak olbrzymi, a zasługi Kraszewskiego dla rozwoju polskiego powieściopisarstwa są bezdyskusyjne.
Poza "Stara baśnią" do najważniejszych powieści historycznych Kraszewskiego zalicza się, "Hrabinę Cosel", "Bruhla", "Kraków za Łokietka", "Krzyżaków 1410", "Zygmuntowskie czasy", "Saskie ostatki", "Barani kożuszek", "Polska w czasie rozbiorów 1772-1799". Ponadto popularne stały się takie jego utwory jak bajka "Dziad i baba", powieść obyczajowa "Ulana", społeczna - "Chata za wsią" oraz "Latarnia czarnoksięska", "Historia kołka w płocie" czy też "Powieści Bolesławity".
Słowo o "Starej baśni"
"STARA BAŚŃ" powstała w roku 1876. Akcję tej powieści Kraszewski umieścił w IX wieku. Niedostatek materiałów dokumentujących pradawne dzieje Słowian sprawił, że pisarz opierał się - poza kronikami Kadłubka - na rozmaitych podaniach i legendach, które wzbogacał własną wyobraźnią.
Powieść przedstawia - zgodnie ze współczesnym Kraszewskiemu stanem wiedzy - proces kształtowania się polskiej państwowości oraz obejmowania władzy przez stojącego na czele Polan legendarnego Piasta.
Problemy i konflikty, w które uwikłani są bohaterowie utworu - rodzina kmiecia Wisza; kmieć Doman zakochany w córce Wisza, kapłance Dziwie; kupiec-szpieg Hengo i inni - zaprezentowane są na tle rozkładu wspólnoty pierwotnej (plemiennej) i walk Polan z żywiołem germańskim. Z rozmachem pokazane są przy okazji obrzędy i zwyczaje Słowian. Swoją wizję pradziejów Polski Kraszewski - inspirowany m.in. legendami - ubarwił opisami postrzyżyn u Piasta czy też śmierci Popiela zagryzionego przez myszy .
"Stara baśń" w przekładach
"Stara baśń" to najpoczytniejsza powieść Józefa Ignacego Kraszewskiego. Przełożono ją na wszystkie języki słowiańskie i na angielski.

Źródło: Gazeta Wyborcza 10.06.2003


Źródło: film.onet.pl


Źródło: www.stopklatka.pl


Źródło: film.wp.pl
Kraszewski na ekranach
Dotychczas zekranizowano dwie powieści J. I. Kraszewskiego: "Hrabinę Cosel" (reż. Jerzy Antczak, 1968 ) oraz "Chatę za wsią" (reż. Artur Twardyjewicz; ekranizacja miała tytuł "Cyganka Aza", 1926).