Cukry.

CUKRY

Cukry- to przede wszystkim materiał energetyczny i strukturalny. Ze względu na budowę wyróżniamy cukry proste – glukoza, dwucukry – laktoza, sacharoza i wielocukry – skrobia, celuloza, czyli błonnik, chityna.


CUKRY
(sacharydy)


Tabela w załaczniku

Węglowodany:
- proste
glukoza i fruktoza (izomery)
w owocach, miodzie
nie wymagają trawienia
szybko podnoszą poziom cukru we krwi, szybko wchłaniane

- złożone
dwucukry- stosuje się w lekarstwach, sokach, syropach, ciastkach, cukierkach i w kompotach
sacharoza (gluk. + frukt.)
rozkładana w jelicie cienkim
laktoza (cukier mleczny
maltoza (w piwie), rozkład słodu w chlebie

- wielocukry polisacharydy C6H10O5
Stosuje się je w mące ziemniaczanej, klej, kisiel, budyń
skrobia (glukoza i glikogen) połączone białkiem, magazynowane max 900 g w wątrobie (1 g glikogenu wymaga 4g wody)
błonnik (celuloza) zbudowany z glukozy, nie jest trawiony, drażni jelita- zapobiega zaparciem, obniża poziom cholesterolu

-celuloza – jest elementem strukturalnym ścian komórkowych,
otaczających komórkę roślinną. Nie rozpuszcza się w wodzie i
zbudowana jest z cząsteczek glukozy, ale połączonych innym
typem wiązań niż skrobia. Ludzie nie mają enzymów umożliwiających
trawienie celulozy, jest ona jednak niezbędnym elementem pożywienia,
jako tzw. składnik włókna w diecie, ułatwiającego właściwe
funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Celuloza stosuje się
w papiernictwie, jedwabie sztucznym, lakierach.

Glukoza- jest związkiem szeroko rozpowszechnionym w przyrodzie. Powstaje w roślinach zielonych w procesie fotosyntezy: 6 CO2 + 6 H2O  C6H12O6 + 6 O2
Jest podstawowym źródłem energii w organizmach zwierzęcych. Jest rozprowadzana prze krew do komórek, gdzie ulega wieloetapowym przemianom. W końcowym etapie, wskutek doprowadzania dostatecznie dużej ilości tlenu, nastepuje jej całkowite utlenianie i wydzielanie bardzo dużej ilości energii. Dzięki tej energii komórki wykonują pracę i organizm prawidłowo funkcjonuje. Jeśli organizm jest niedotleniony, nie następuje utlenienie glukozy, nie wydziela się energia komórki i nie wykonuje pracy- organizm odczuwa zmęczenie.
Równanie reakcji biologicznego utleniania glukozy jest następujące:
C6H12O6 + 6 O2  6 CO2 + 6 H2O + energia

Skrobia – jest substancją zapasową roślin, zbudowana z jednostek α - glukozy. Skrobia magazynowana jest u roślin w postaci ziaren w organellach zwanych plastydami. Hydroliza skrobi i uwalnianie glukozy zaspokaja zapotrzebowanie komórki na energię niezbędną do aktywności metabolicznej.

Glikogen – nazywany jest niekiedy skrobią zwierzęcą. Jest materiałem zapasowym tkanek zwierzęcych. Gromadzi się głównie w komórkach wątroby i mięśni. Rozpuszcza się w wodzie łatwiej niż skrobia.