Pozytywne skutki działalności człowieka na środowisko.

Cechą charakterystyczną rozwoju cywilizacyjnego na obecnym etapie jest stan, że działalność wytwórcza podyktowana uwarunkowaniami ekonomicznymi, sprowadzona do masowej skali produkcji, wywiera istotny wpływ na środowisko naturalne człowieka. Równocześnie z rozwojem cywilizacyjnym wzrasta liczba, zasięg i nasilenie zagrożeń środowiska naturalnego człowieka.
Na obecnym etapie rozwoju nauki sklasyfikowano i określono czynniki, które nawet w czasie pokoju stwarzają poważne zagrożenia dla środowiska. Skutki ich wystąpienia można wprost porównywać do zniszczeń wywołanych działaniami wojennymi.
Do najważniejszych współczesnych zagrożeń ekologicznych, z jakimi styka się społeczeństwo XXI wieku zaliczyć należy:

· klęski naturalne (susze, powodzie, trzęsienia ziemi, huragany, pożary);
· toksyczne środki przemysłowe;
· promieniotwórcze środki przemysłowe;
· stosowanie broni geofizycznej;
· wzrost populacji;
· wycinanie lasów;
· zużycie zasobów naturalnych (odnawialnych i nieodnawialnych);
· oraz głód, epidemie, migracje populacji ludzkiej i inne.

W miarę rozwoju społeczno – gospodarczego i wzrostu świadomości ekologicznej o otaczającej rzeczywistości i coraz większej znajomości zagrożeń jakie niesie ten rozwój, zagrożenia są poważnym problemem, któremu należy nadać odpowiednie znaczenie. Coraz częściej artykułowana jest ekologiczna świadomość społeczna zwiększająca bezpieczeństwo ekologiczne, rozumiane jako trwały i ciągły proces.
Działania zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa ekologicznego wymagają szczególnej koordynacji i ukierunkowania wysiłków całego społeczeństwa. Do zasadniczych problemów wymagających pilnego rozwiązania należą:

· efekt cieplarniany;
· skażenia wszechoceanu światowego;
· ochrona lasów tropikalnych;
· kwaśne deszcze;
· topnienie lodowców;
· toksyny;
· wyczerpanie zapasów ozonu atmosferycznego;
· smog fotochemiczny;
· ochrona energii;
· erozja gleby;
· problemy stale zwiększającej się populacji ludzkiej.

Obciążenie środowiska naturalnego wynika między innymi ze stale rosnącej liczby ludności, ciągłego żądania wytworzenia coraz większej ilości towarów, energii oraz potrzeby ekspansji ekonomicznej w celu zapewnienia pełnego zatrudnienia ludności. Powyższe niekorzystne zjawiska społeczne stymulują potrzebę wszechstronnego przeciwdziałania dalszej degradacji przyrody i odtworzenia zniszczonych elementów ekosystemu.


SPOSOBY CZERPANIA KORZYŚCI ZE ŚRODOWISKA:
Energie zgromadzona w wodzie ludzie już od dawien wykorzystywali dla własnych potrzeb. Historia kół wodnych sięga aż do I wieku n. e. służyły one wpierw do napędzania żaren w młynach, 1000 lat później ludzie zaczęli wykorzystywać energie wody do innych celów - napędzania miechów i ciężkich młotów w kuźniach, piły w tartakach i wiele temu podobnych urządzeniach. Dziś ich nowoczesne odpowiedniki w postaci turbin są wykorzystywane do napędzania potężnych generatorów elektrowni wodnych. Ta gałąź przemysłu nosi nazwę hydroenergetyki. Nowoczesne hydroelektrownie wykorzystują olbrzymie zapory oraz zbiorniki wodne dzięki czemu powstaje duża różnica poziomów co gwarantuje stały spad wody z dużej wysokości.
Energie tą można pozyskiwać również dzięki falowaniu morza. Wielkie fale oceaniczne niosą ze sobą olbrzymią ilość energii, lecz pojawia się tu problem natury technicznej - nie istnieją jeszcze urządzenia pozwalające na ich efektywne wykorzystanie - niedawno wybudowana elektrownia w szkockim mieście Islay wykorzystująca energie fal morskich ma moc zaledwie 180 kW
Naukowcy są zdania,że przy maksymalnym wykorzystaniu energii wód Ziemi można by uzyskać aż 2,25 mld kW energii elektrycznej. Nie wykorzystywane zasoby energii wodnej znajdują się przede wszystkim w Afryce, Azji, oraz Ameryce Południowej. Największe na świecie elektrownie wodne wybudowano na rzekach: Parana na granicy pomiędzy Paragwajem a Brazylią ( moc 12,6 min kW ), Kolumbia w USA, oraz na Jeniseju w Rosji
Zasada działania: woda ze zbiornika górnego w godzinach szczytowego poboru mocy spuszczana jest rurami w dół; na końcu trafia na turbinę z generatorem i wytwarza prąd; trwa to około 4,5-5 godzin. Najczęściej nocą, gdy zapotrzebowanie na prąd elektryczny w sposób naturalny radykalnie spada – przeprowadza się cykl odwrotny. Silnik napędzający turbinę (w poprzednim cyklu pełnił rolę generatora) pobiera energię elektryczną z sieci – o tej porze jest jej nadmiar i należałoby odstawić bloki w elektrowniach cieplnych, co jest i nieekonomiczne, i kłopotliwe technicznie, elektrownia szczytowo-pompowa akurat odbiera nadmiar mocy. W ciągu 6 godzin zbiornik górny jest ponownie napełniony.
Energia wiatru
Ludzie już stosunkowo dawno zauważyli możliwość pozyskiwania energii z wiatru. Historia mówi o tym iż w VI wieku naszej ery Persowie mełli ziarno używając młynów wiatrowych. W VIII wieku n. e. powstały pierwsze wiatraki w Holandii. Jednak największe znaczenie miały one w XVI i XVII wieku. Po wynalezieniu maszyny parowej ich znaczenie zmalało aby mogły przeżyć ponowny renesans pod koniec XX wieku. Ich liczba ciągle wzrasta a ich produkcja jest obecnie tak duża, ze stanowią np. trzeci główny produkt eksportowy takich "wiatrakowych potęg" jak Dania. Ich liczba w tym kraju wynosi ok. 4000 sztuk. W chwili obecnej wiatraki używane są przeważnie do produkcji energii elektrycznej.
Energia elektryczna pozyskana z wiatru jest ekologicznie czysta, gdyż w procesie jej wytwarzania nie dochodzi do spalania paliwa. Aby uzyskać l MW mocy wirnik turbiny takiego wiatraka powinien mieć średnice około 50 metrów. Ponieważ duża konwencjonalna elektrownia ma moc nawet do 1000 MW to jej zastąpienie wymagałoby użycia wielu wiatraków.
W niektórych krajach budowane są elektrownie wiatrowe, składające się z wielu ustawionych obok siebie turbin. Jednak opinia publiczna często bywa nieprzychylna takim inwestycjom ze względu na to iż "szpecą krajobraz" Dlatego też przyszłość takich elektrowni nie jest pewna. Jednakże niewielkie pojedyncze turbiny są doskonałym źródłem energii w miejscach oddalonych od cywilizacji, gdzie brak jest połączenia z krajową siecią. W krajach takich jak Australia czy USA wiatraki są używane już od kilkudziesięciu lat przez rolników i w nie małym stopniu przyczyniły się one do rozwoju i bogactwa tych krajów.

Obecnie używanych na skale nie przemysłową jest około miliona tego typu urządzeń w różnych zakątkach tego świata. O ich sukcesie zadecydowały
· niskie koszty eksploatacji
· ekologiczna technologia
· niski koszt początkowy w porównaniu z innymi urządzeniami do wytwarzania energii
Nowoczesny wiatrak jest zupełnie zautomatyzowany co znacznie upraszcza jego obsługę. Do poprawnego działania instalacji wystarczy już wiatr o prędkości 3-5 m/s przy czym wiatraki uzyskują optimum przy prędkości 15 " 20 m/s.
Najnowocześniejsze i najwydajniejsze elektrownie wiatrowe znajdują się na północy kraju niedaleko Lisewa. Pierwsza z nich powstała w 1991r. W tym roku powstała też znacznie większa elektrownia niedaleko Darłowa.
Energia Słoneczna

Ludzie podobnie jak z energią wiatru już dawno dostrzegli możliwość praktycznego wykorzystania energii jaką niosą ze sobą promienie słoneczne. 400 lat p.n.e. Grecy wykorzystywali promienie słoneczne skupione w szklanej kuli wypełnionej wodą do rozniecania ognia
Około 30% energii słonecznej docierającej do Ziemi jest odbijana przez atmosferę, 20% jest przez nią pochłaniane, a tylko 50% dociera do powierzchni ziemi. Te "zaledwie" 50% to aż 27*1.000.000.000 MW, przy czym należy zaznaczyć że zapotrzebowanie ludzkości w energie (nie tylko elektryczna, również mechaniczna i cieplna ) wynosi 0,01*1.000.000.000 MW.
Energia ta jest praktycznie niewyczerpywalna, a jej pozyskiwanie jest nie szkodliwe dla środowiska. Niestety źródło to ma wadę. Aby zaopatrzyć całą Ziemie w energie pochodzenia słonecznego należałoby pokryć 745.000 km2 Jej powierzchni panelami fotowoltaicznymi. Rozwiązaniem tego problemu jest rozmieszczenie paneli na dachach budynków które mają one zaopatrywać w energie.
Energii promieniowania słonecznego nie musimy jednak przetwarzać tylko w energie elektryczną. Istnieje również możliwość wykorzystywania tej energii w sposób pasywny. Polega to na zastosowaniu takiej architektury domu (lub innego budynku ), aby wpuścić do pomieszczenia maksymalnej ilości światła bądź ciepła w takiej formie w jakiej występują. Dzięki temu zbędne są skomplikowane urządzenia i instalacje przetwarzające energie słoneczną w prąd elektryczny lub ciepło.


Energia geotermalna

Kolejnym nie konwencjonalnym źródłem energii zasługującym na rozpatrzenie jest energia wnętrza Ziemi - energia geotermalna, czyli naturalne ciepło wnętrza naszej planety zgromadzone w skalach i wypełniających je wodach.
Jest to stosunkowo młoda metoda pozyskiwania energii gdyż, po raz pierwszy energie geotermalna zastosowano do produkcji elektryczności dopiero w 1904 r. w Larderello (Włochy). Eksploatacje tzw. wodno-dominujących studni geotermalnych rozpoczęto uruchomieniem w 1958 roku siłowni o mocy 50 MW w Nowej Zelandii. Większość obecnie pracujących studni geotermalnych pochodzi z lat 70 i 80-tych. Najbardziej znanym miejscem wykorzystania jest sztuczny geologiczny zbiornik ciepła w Los Alamos (USA), utworzony w skalach o temperaturze 200C, na głębokości 2000m. Obecnie coraz powszechniej stosowane są pompy cieplne umożliwiające korzystanie z energii geotermalnej niskotemperaturowej.
Aktualnie w Polsce wody geotermalne wykorzystuje się do celów ciepłowniczych zaledwie w dwóch miejscach: w Banskiej Niżnej koło Zakopanego i w Pyrzycach koło Szczecina. Szacuje się, że Polska mogłaby pokrywać ta energią około 15% swoich potrzeb energetycznych.
Jednakże ten sposób pozyskiwania energii nie jest tak ekologiczny jak energia wiatru czy słońca. Eksploatacja energii geotermalnej powoduje poważne problemy ekologiczne, z których najważniejszy polega na kłopotach związanych z emisją szkodliwych gazów uwalniających się z geopłynu. Dotyczy to przede wszystkim siarkowodoru, który powinien być pochłaniany w odpowiednich instalacjach, co podniosłoby oczywiście koszt produkcji energii elektrycznej. Inne potencjalne zagrożenie dla zdrowia powoduje radon, produkt rozpadu radioaktywnego uranu, wydobywający się wraz z parą ze studni geotermalnej. Ograniczenie szkodliwego oddziaływania tego gazu na środowisko naturalne stanowi otwarty, nie rozwiązany do tej pory problem techniczny.


Energia atomowa

Energia atomowa też może być zaliczona do energii alternatywnej ale budzi wiele kontrowersji wśród ekologów i w społeczeństwie a także samych naukowców. Wiąże się to z możliwością wykorzystania energii atomowej do produkcji broni masowego rażenia, oraz problemem związanym z przechowywaniem odpadów radioaktywnych. Dyskusje te zostały spotęgowane przez awarię reaktora w elektrowni atomowej 26 kwietnia 1986 w Czamobylu na Ukrainie. Jednak doszło do niej na skutek błędu człowieka. Po wyłączenia systemów awaryjnych w trakcie przeprowadzania eksperymentu mającego zwiększyć bezpieczeństwo pracy reaktora nastąpiła utrata kontroli nad reaktorem. Skutki tego błędu były straszne, wiele osób zginęło na skutek napromieniowania. Ocenia się, że u kilku tysięcy ludzi bezpośrednio narażonych na duże dawki, wywiąże się (w przeciągu 10-20 lat) choroba nowotworowa. Znaczącym skutkiem tego błędu jest również skażenie terenu. Substancje promieniotwórcze rozprzestrzeniały się skażając głównie Białoruś, Ukrainę, Rosje, ale i również kraje skandynawskie oraz kraje Europy Środkowej i Wschodniej.
Mimo tych niewątpliwie słusznych " przeciw " istnieje również duża grupa czynników " za " , które warto poważnie rozważyć. Przede wszystkim jest to niesłychanie ekonomiczne rozwiązanie - z tony uranu 235 można uzyskać więcej energii niż z 12 milionów baryłek ropy naftowej, przy czym należy zaznaczyć iż złoża uranu są olbrzymie i w przypadku dalszego pozytywnego rozwoju technologii pozyskiwania energii z uranu 238 jego zasoby wystarczyłyby na tysiące lat. Ponadto prawidłowo funkcjonująca elektrownia atomowa nie jest szkodliwa dla środowiska.
W chwili obecnej staramy się odejść od tego sposobu pozyskiwania energii ze względu na opinię publiczną, która woli rozwiązanie przyszłego problemu energetycznego odnaleźć w bardziej bezpieczniejszych źródłach takich jak np. energia wodna, wiatru, słońca i geotermalna.


Recykling

Recykling oznacza wtórne przetwarzanie materiałów i substancji zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym. Celem tego jest ponowne uzyskanie materiałów tudzież substancji o przeznaczeniu pierwotnym lub innym.
Działanie takie jest współbrzmiące z tak modną i potrzebną dziś ochroną środowiska i ekologią.
Odpady takie jak złom metali kolorowych (miedź, aluminium), puszki aluminiowe, opony, kable energetyczne, przewody elektryczne, wiązki kabli samochodowych, opakowania plastikowe, tekturowe, foliowe, i wiele innych tu nie wymienionych nie będące utylizowane i nie ulegające biodegradacji są prawdziwą zgrozą dla środowiska naturalnego.
W związku z tym bardzo ważna jest selektywna zbiórka odpadów, bądź ich segregacja na potrzeby recyklingu.
W Polsce powstaje rocznie 130 000 000 ton odpadów, ale tylko niewielki procent z nich jest poddawany recyklingowi. Przyczyną tego jest słaba infrastruktura segregacji odpadów.

A oszczędności z recyklingu są znaczne :
· METALE Produkcja 1 tony stali ze złomu zmniejsza zużycie surowców pierwotnych o 90% (113 kg rudy żelaza, 453,5 kg węgla i 18 kg wapienia, odpadów górniczych o 97%), energii o 74%;dla innych metali oszczędności te wynoszą: aluminium 95%, miedzi 85%, cynku 60%, ołowiu 65%. Zużycie wody jest mniejsze o 40%; ścieków przemysłowych mniej o 76%, zanieczyszczeń powietrza o 86%.
· PAPIER Recykling 1 tony papieru pozwala na zaoszczędzenie: od 2,3 m3 do 7 m3 miejsca na składowisku; 26500 litrów wody; 1476 litrów ropy; 4200 kWh energii -wystarczającej do ogrzania przeciętnego mieszkania przez pól roku. Wyprodukowanie papieru, z makulatury chroni 17 drzew przed wycięciem, a także zmniejsza zużycie energii o 75%; zanieczyszczeń powietrza o 74%; ścieków przemysłowych o 35%.
· SZKŁO. Może być przetwarzane praktycznie nieograniczoną ilość razy. Recykling 1 tony szklą pozwala na zaoszczędzenie: 603 kg piasku; 196 kg sody kalcynowanej; 196 kg wapienia i 68,5 kg skalenia - co zmniejsza degradację krajobrazu. Ogranicza ilość zużycia energii o 25-32%; wody o 50%; zanieczyszczeń powietrza o 97%.
· TWORZYWA SZTUCZNE - są one inne dla każdego procesu chemicznego. Podstawowym zyskiem jest tu ochrona środowiska, jako że tworzywa te - najczęściej trudne do przetworzenia - nie ulegają łatwo degradacji, zaśmiecając krajobraz. W związku z powyższym ważnym jest by gospodarka odpadami miała na celu ponowne wdrożenie śmieci w obieg materii.