Pierwsza pomoc, śmierć kliniczna i biologiczna.

Prawny obowiązek wynikający z kk: kara do 3 lat za nie udzielenie I pomocy, sytuacja niekonieczna, jeżeli zagrożone jest życie ratownika-powinien tylko wezwać na pomoc inne osoby, które pospieszą na ratunek bez narażenia własnego życia lub, jeżeli potrzebna jest pomoc medyczna a ratownik nie jest wyspecjalizowany w tej dziedzinie to należy wspierać poszkodowanego psychicznie i chronić przed dodatkowym urazem i wezwać pomoc lekarską i kontrolować czynności życiowe poszkodowanego. Jeśli ranny ucierpiał i ponosi szkody powstałe w wyniku niewłaściwie wykonywanych czynności, może rościć o odszkodowanie. Pierwsza pomoc-najszybsze wykonanie czynności ratunkowych, które są niezbędne i możliwe do wykonania w zaistniałej sytuacji. Cele pierwszej pomocy-utrzymanie czynności życiowych, złagodzenie bólu, nie dopuszczanie do powikłań. Ocena sytuacji na miejscu wypadku-ilu poszkodowanych, co się wydarzyło, stan rannego, zatroszczenie się o bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo własnych i innych-oznakować miejsce, prosić o pomoc, należy wezwać straż pożarną, policję i używać apteczki pierwszej pomocy (mieć rękawiczki). Zasady udzielania pierwszej pomocy-trzeba mówić, co się, po co robi, słuchać poszkodowanego, wspierać psychicznie, wezwać pomoc, ocenić sytuacje i ja zanalizować. Łańcuch ratunkowy-czynności ratujące życie, wezwanie pomocy, dalsza I pomoc, transport do szpitala, pomoc lekarska. Elementy meldunku o wypadku-miejsce, charakter, liczba i stan poszkodowanych, jakiej pomocy udzielono, informacje o wzywającym pomocy. Schemat postępowania ratowniczego na miejscu wypadku-przedstawić się, powiedzieć, co się wydarzyło, zebrać informacje od świadków, określić przyczynę wypadku. Nieprzytomność-mózg nie reaguje na bodźce z zewnątrz. Przyczyny braku przytomności-urazy, ból, głód, strach, guz mózgu, zatrucia, gorączka, porażenie prądem. Następstwa braku przytomności-wstrząśnienie mózgu, omdlenie, zaburzenia układu krążenia, niedotlenienie mózgu. Sposoby stwierdzania przytomności-nawiązanie kontaktu z poszkodowanym, zadawać krótkie pytania, trącać poszkodowanego, sprawdzić czy na pewno stracił przytomność. Omdlenie- nagła, krótkotrwała utrata przytomności, spowodowana niedostatecznym dotlenieniem mózgu. Przyczyny omdlenia-duszność, spadek ciśnienia krwi, odchudzanie się, silny ból, zdenerwowanie, krwawienie, głód, emocje. Objawy omdlenia-blada twarz, zawroty głowy, nudności, kołatanie serca. Śmierć kliniczna-stan organizmu polegający na zatrzymaniu oddechu i krążenia. Objawy i sposoby stwierdzania śmierci klinicznej-nagłe zatrzymanie oddechu (przez wysłuchanie, obserwowanie, dotyk klatki piersiowej-czy się rusza), zatrzymanie krążenia (przez badanie tętna na tętnicy szyjnej), nie zwężanie się źrenic, zanik odruchu mrugania, mętne oczy, wiotkość ciała, bladość, siność. Śmierć biologiczna-całkowite ustanie funkcji mózgu. Objawy i sposoby stwierdzania śmierci biologicznej-znaczne oziębienie ciała (przez dotyk lub pomiar), plamy opadowe i skrzepy krwi (przez oględziny), zesztywnienie mięśni (po opadnięciu żuchwy i przez zmianę położenia kończyn), zmętnienie rogówki, rozpad gnilny i przeobrażenia pośmiertelne zwłok (po zapachu i przez oględziny). Zabiegi przywracające człowieka do życia-udrożnienie dróg oddechowych (odchylenie głowy do tyłu i wykonanie toalety jamy ustnej), reanimacja (zespół czynności w wyniku, których u człowieka znajdującego się w stanie śmierci klinicznej przywraca się oddech, krążenie i świadomość), resuscytacja (wykonanie przez ratownika na miejscu wypadku sztucznego oddychania i zewnętrznego ucisku serca; wyróżnia się resuscytację oddechową i krążeniowo-oddechową). Przyczyny braku oddechu-wiotkość języka, zatrucie lekami, utopienie, zaciśnięcie linki na szyi, porażenie prądem, zatrucie pokarmem. Objawy braku oddechu- słuchanie,



dotykanie, obserwowanie, siność paznokci, ust, skóry. Rodzaje sztucznego oddychania: metoda usta-usta (dwa wstępne dmuchnięcia, tętno, 10x na minutę), usta-nos, usta-usta-nos (dzieci 2x szybciej niż dla dorosłego, niemowlęta 4x szybciej), metody pośrednie, np.:Holger-Nielsena -wykonuję się ją, gdy poszkodowany ma zmasakrowaną twarz lub został skażony zakaźnymi środkami trującymi (wydech następuje poprzez naciśniecie na łopatki, wdech poprzez unoszenie za łokcie poszkodowanego). Resuscytacja krążeniowa-oddechowa -utrzymanie drożności dróg oddechowych, sztuczne oddychanie i masaż serca. Przyczyny zatrzymania krążenia-od uszkodzenia mózgu, zaburzeń krwi, szok termiczny, zawał, porażenie prądem. Objawy braku krążenia-brak tętna na tętnicy szyjnej, u dzieci na ramieniowej, zatrzymanie oddechu, utrata przytomności, ustanie procesów życiowych. Czynności wstępne przed uciskiem serca-położyć na twardym podłożu, uklęknąć, wybrać prawidłowe miejsce ucisku mostka (na wysokości sutków). Znaczenie wyboru właściwego miejsca ucisku mostka-za wysoko (uszkodzenie mostka i serca), za nisko (odłamanie wyrostka mieczykowatego i uszkodzenie narządów wewnętrznych), bocznie (złamanie żeber, uszkodzenie wątroby, śledziony i płuc). Częstotliwość ucisku serca-głębokość to 3-5cm, częstotliwość dla dorosłego: 2 wdechy i 15 ucisków, aby dało 90 na minutę; częstotliwość dla dzieci to 2-4cm, 1 wdech i 5 ucisków na mostek. Wezwanie pomocy przy resuscytacji-1 ratownik (wykonuje minutową resuscytację krążeniowo-oddechową, później dzwoni po pogotowie), 2 ratowników (jeden ratuje, drugi dzwoni). Badanie systemowe-dotyczy osoby nieprzytomnej, nienależny poruszać osoby, obserwować poszkodowanego (od głowy do stóp), dłońmi pocierać o ciało, sprawdzać regularność oddechu, obszukać kieszenie czy nie ma leków, co minutę sprawdzać tętno, nie można pozostawić poszkodowanego bez opieki. Pozycja boczna ustalona-stosuje się ją po resuscytacji w oczekiwaniu na karetkę, bardzo wyczerpanych osłabionych i nieprzytomnych, we wstrząsie pourazowym; nie należy układać tak z urazem kręgosłupa i ludzi starych. Zalety tej pozycji-stabilność ciała, nie uciskanie ważnych splotów nerwowych, zapobieganie udławieniu i uduszeniu(zapewnia drożność dróg oddechowych), lepsze dotlenienie mózgu. Epilepsja-choroba układu nerwowego, pochodzenie genetyczne i uderzenie w głowę. Przyczyny epilepsji-samoistne, alkohol, leki, gorączka, wysiłek fizyczny. Objawy epilepsji-drgawki, sztywność, piana, okrzyki, zaciśnięte szczęki, sine wargi, zaczerwienione oczy. Leki pierwszej pomocy-należy unikać gromadzenia ich w apteczkach, lecz powinny być w nich wyłącznie te, co, do których nie ma wątpliwości jak je podać. Należą do nich: przeciwbólowe-apap, przeciw gorączkowe-paracetamol, przeciwgrypowe-chlorochinaldin, bóle gardła-strepsils, przeciwkaszlowe-cholinex, od brzucha-no-spa, nasercowe-cardiamid, żołądkowe-krople żołądkowe, lokomocyjne-aviomarin, do dezynfekcji-woda utleniona, obrzękowe-altacet, stany zapalne-rivanol. Zioła I pomocy-łagodzą i leczą dolegliwości: rumianek(przeciwzapalnie i wiatropędnie), szałwia(zmniejsza krwawienie, przeciwzapalnie przeciwlotniczo), melisa(uspokajająco, przeciwbakteryjnie), mięta(zaburzenia trawienia, niestrawność), lipa(uspokajająca napotna). Materiały opatrunkowe-najbardziej potrzebne do udzielenia I pomocy: powinny być przechowywane w łatwo dostępnym miejscu, należą do nich: gaza wyjałowiona(do osłaniania ran i oparzeń, wata higroskopijna(do wchłaniania wydzieliny z rany), bandaż(zwykły-do przymocowania opatrunku; elastyczny-do unieruchomień), chusta trójkątna(do temblaków lub zamiast bandaży), gotowe opatrunki, np.: opatrunek osobisty, rękawiczki gumowe, plastry. Wyposażenie apteczki-niezbędne materiały opatrunkowe, leki, zioła, sprzęt trwały; zawartość powinna być