Życie ludzkie jest mieszanką szaleństwa i rozsądku .Wskaż w jakim stopniu wpływają one na postępowanie wybranych bohaterów literackich.

Od wielu lat w literaturze przedstawiani są bohaterowie o różnych poglądach, zachowaniach, należących do odmiennych grup społecznych i wiekowych. Dzięki temu, że każdy człowiek jest indywidualnością, pisarze mają możliwość wykreowania postaci o czasem bardzo ciekawej psychice, z interesującym podejściem do życia, z dobrym bądź złym charakterem.

Każdy z nas reaguje inaczej w różnych sytuacjach. Czasem warto dwa razy pomyśleć zanim wprowadzi się tą myśl w czyn, dzięki czemu można uniknąć konsekwencji pochopnych decyzji. Osoba rozważna to ktoś, jak sama nazwa wskazuje, kto najpierw rozważy wszystkie za i przeciw, unika błędów, ale też uczy się na nich, jeśli zdarzy mu się któryś popełnić. To człowiek, który dokładnie planuje następny dzień, ustala jego kompletny harmonogram i rzadko od niego odstępuje. Rozważny oznacza skrupulatny, rozmyślny, ostrożny, a przy tych wszystkich pozytywnych cechach taka osoba może wydawać się nawet nudna, ze względu na to, iż w jego życiu nie ma niespodzianek, wszystko jest od początku do końca zaplanowane i chociaż dzięki temu życie nie płata figli rozważnemu człowiekowi to może się to przerodzić w schemat, a co za tym idzie w monotonnie.

Istnieje też inna teoria dotyczącą postępowania w życiu, zupełnie odmienna od wcześniej opisanej. Można rozważać, planować i nie obawiać się, że spotka nas niemiła niespodzianka, ale można też zapomnieć o przyziemnych sprawach, żyć samymi marzeniami, z dnia na dzień i nie przejmować się niczym. Szaleństwo jest bardzo ważne, ponieważ dzięki niemu śmiejemy się, podejmujemy ryzyko i nie obarczamy się problemami, które może rozwiążą się same jeśli o nich zapomnimy, a w tym czasie zajmiemy się rzeczami przyjemniejszymi. Taka osoba to ktoś zdecydowany na wszystko, nie zastanawiająca się nad konsekwencjami swoich wyborów. Żyje chwilą, spontanicznie, ale bardzo często popełnia błędy, niekiedy kończące się tragicznie. Życie takiego człowieka szybko się toczy, z dnia na dzień, ciągle się coś zmienia, przynosi wiele niespodzianek. Taka postawa nie wymaga od nas abyśmy snuli plany, w końcu będzie co ma być, a los i tak płata różne figle. Osoba szalona to ktoś kto nie zna pojęcia spokoju, żyje w ciągłym ruchu, a jej życie obfituje w wiele wrażeń i doznań, ale niestety również rozczarowań.

Taką postawę przyjmuje Ikar, tytułowy bohater znanego antycznego mitu „Dedal i Ikar”. Bez wątpienia jest to postać odznaczająca się „nutką” szaleństwa. Jest to osoba młoda i ambitna, żyjąca przede wszystkim marzeniami o tym co nieosiągalne, o wzbiciu się w niebo, ku słońcu i poznanie cudownego uczucia, którego codziennie doznają przelatujące pod chmurami ptaki. Historia Ikara nie jest skomplikowana, otóż musiał on opuścić wyspę, na której był więziony, i do tego celu wykorzystał, zlepione z wosku i ptasich piór, skrzydła. Niestety jego chęć wzbicia się ponad ziemią przerosła możliwości sprzętu, którym dysponował. Wzniósł się za wysoko i przypłacił ten lot życiem. Można by rzec, iż postąpił on bezmyślnie, ale z drugiej strony przecież zrealizował swoje marzenie, więc może czuć się spełniony. Z innego punktu widzenia, poza tym, że zaspokoił swoją ciekawość lecąc tak wysoko, nie wiemy czy w późniejszych etapach życia nie przeżyłby dużo ciekawszych i bardziej wartych uwagi sytuacji. Może faktycznie jest on przykładem człowieka szalonego ale wyznającego zasadę, że lepiej żyć krótko, lecz pięknie. Dlatego wydaje mi się, że pomimo utraty życia to zrealizował swój plan i osiągnął to, co było dla niego najważniejsze – poleciał jak ptak.

Dla kontrastu z Ikarem chciałabym przybliżyć postać Dedala, który również jest bohaterem mitu o „Dedalu i Ikarze”, ale w odróżnieniu od poprzednika jest człowiekiem rozważnym. Dedal dokładnie wiedział jakie ma zadanie do wykonania – ukończyć lot, i to osiągnął. Ikar nie posłuchał rad mądrzejszego i bardziej rozsądnego od niego Dedala i nie doleciał na miejsce, a próbę lotu zakończył tragicznie.

Pomimo odwagi i rozmyślności bohatera rozważnego lepiej pamiętamy i wspominamy historię młodego marzyciela, niż twardo stąpającego po ziemi, ostrożnego Dedala.

W literaturze jest jeszcze wiele postaci kierujących się w życiu szaleństwem. W jakimś stopniu do tego grona należy postać z tragedii „Antygona”, tytułowa bohaterka – Antygona. Była ona nieposłuszna władcy – Kreonowi. Jej postawa jest właściwie mieszanką szaleństwa i rozwagi, ponieważ w swoim postępowaniu kierowała się ona miłością do brata, po którego śmierci miała zamiar urządzić mu pogrzeb. Niestety zabraniał tego Kreon, który po części także jest postacią rozważną, gdyż postępował zgodnie z prawem, nie myśląc o jego naruszeniu. Antygona ostatecznie zdobyła się na szaleństwo, spowodowane miłością i pogrzebała brata, za co została ukarana. Postępując zgodnie z własnym sumieniem nie myślała o konsekwencjach, jakie ja czekają. To wydarzenie pociągnęło za sobą wiele ofiar. Antygona zakończyła swój krótki żywot, co spowodowało śmierć innych bohaterów. Można by to było nazwać „szaleńczą reakcją łańcuchową”. Jak widać taka postawa rzadko kończy się pozytywnie.

Kolejna postacią, zdolną do szaleństwa, wykreowaną przez Adama Mickiewicza jest Konrad, bohater III części „Dziadów”. Uważa się on za nadczłowieka, świadomego swojej wartości i niezwykłości patriotę. Walczy o wolność, którą jest winien swoim rodakom, a jego skłonność do szaleństwa widać w Wielkiej Improwizacji. Jego rozmowa z Bogiem jest dowodem na to, iż Konrad ma się za jednostkę wybitną. Nikt przy zdrowych zmysłach nie odważyłby się prowadzić konwersacji z samym Stwórcą świata, on bez żadnych zahamowań, wypomina Bogu jego błędy, a siebie samego stawia ponad nim, ukazując swoją wyższość nad Stworzycielem.

W literaturze pomimo wielu przykładów bohaterów kierujących się szaleństwem są także postacie rozważne, postępujące zgodnie z własnym sumieniem, które najpierw myślą, a później robią.

Przykładem takiego bohatera jest Stanisław Wokulski, bohater „Lalki” Bolesława Prusa. Jest to człowiek ułożony, wykształcony, z odpowiednią prezencją i przede wszystkim bardzo pracowity. Ta postać nie zdobywa się na szaleństwo i nie dąży do spełnienia swojej jedynej miłości do Izabeli. Kieruje się rozwagą. Myślenie, że uczucie do kobiety z wyższych sfer nie jest możliwe, a tym bardziej odwzajemnienie tej miłości, powoduje, że Wokulski poświęca się pracy. Boi się zaryzykować, dlatego nigdy nie będzie szczęśliwy. Nie podejmując walki o miłość przegrywa z rozwagą.

Takich przykładów w literaturze jest bardzo wiele. Właściwie każdy bohater w jakimś stopniu jest szalony i rozważny zarazem. Wydaje mi się, że wszyscy posiadamy takie cechy i tylko od nas zależy, która jest dla nas lepsza. Niektórzy stronią od problemów, unikają ich jak ognia, a w zamian bawią się i szaleją, ponieważ wyznają zasadę, że życie należy przeżyć radośnie. Inni zaś chcąc pozbyć się stresu planują przyszłość i przestrzegają tego planu skrupulatnie. Dzięki temu nic nie może ich zaskoczyć i nie muszą obawiać się, że coś niespodziewanego ich spotka. Niestety wszystko ma drugie dno, szaleństwo często kończy się tragicznie, ponieważ nieprzemyślane decyzje, mogą mieć bardzo niemiłe konsekwencje. Rozwaga zaś jest niekiedy utratą tych najlepszych chwil życia. To co zaplanowane, nie przynosi radości, skoro z góry wiemy co się wydarzy i bardzo często możemy przeoczyć coś, co mogłoby istotnie wpłynąć na nasze życie. Dlatego wydaje mi się, że trzeba te dwie cechy umieć równoważyć, żeby żyć pomiędzy szaleństwem, a rozwagą. Może wtedy osiągniemy równowagę życiową i będziemy naprawdę szczęśliwi.