Michał Sędziwój.

Newsweek 4/2003
Artykuł ten opowiada o barwnej postaci XVII-wiecznej Polski, a mianowicie o Michale Sędziwóju.
Alchemicy próbowali opanować sztukę zamiany metalu w złotu i stworzyć panaceum- czyli lek chroniący przed wszelkimi chorobami i zapewniający wieczną młodość. Sędziwój wraz z Mikołajem Wolskim przeprowadzał swoje pierwsze eksperymenty. Ogłosił też wkrótce, że udało mu się stworzyć kamień filozoficzny. Po tym niesamowitym odkryciu zaczął jeździć po dworach, prezentując swoje umiejętności. W roku 1559 wrócił w końcu do kraju, gdzie zaraz trafił na dwór Zygmunta III Wazy. Nie bawił on tam długo, ponieważ wkrótce poszedł ratować swojego znajomego alchemika, torturowanego przez księcia Saksonii (w celu wydobycia tajemnicy przemiany metalu w złoto). Sędziwój pomógł Sethonowi, bo tak bowiem uwięziony miał na imię. Lecz niestety wkrótce po tym osłabiony torturami więzień zmarł, a Sędziwój poślubił jego żonę.
Sławny uczony pojawił się także na dworze cesarza Rudolfa II Habsburga, który uwielbiał eksperymenty i alchemię. Pokazał on tutaj swój popisowy eksperyment. Oczywiście najprawdopodobniej było to oszustwo. Jednak w dowód uznania cesarz zrobił Sędziwója swoim dworzaninem a na Hradczanach kazał wykuć napis: „Niechaj zrobi to ktokolwiek inny, co zrobił Sędziwój Polak”. Po powrocie do Krakowa został także sekretarzem króla Polski, który chciał wykorzystać wielką sławę alchemika w kontaktach międzynarodowych.
W 1605 sławny Polak został zaproszony na dwór Fryderyka III, gdzie ten chciał wydrzeć jego tajemnice. Przeciwstawili się temu Zygmunt III i Rudolf II, lecz w końcu i tak Sędziwój sam zdołał się uwolnić.
W końcu wybitnemu naukowcowi znudziła się sława i w 1615 roku osiadł on na zamku w Krzepicach, gdzie wraz Mikołajem Wolskim przeprowadzał dalsze badania. Założyli oni organizację skupiającą wielu naukowców- Towarzystwo Nieznanych Filozofów.
Nie wiadomo, na czym skończyła się praca w tej zamkniętej grupie, ponieważ była ona zbyt odizolowana by pozostały jakiekolwiek ślady.
Nie był to jednak koniec działalności Sędziwója. Na zlecenie cesarza Ferdynanda II poszukiwał złóż metali i budował kopalnie. W dowód wdzięczności otrzymał miasteczko Kramarz oraz dom w Ołomuńcu, gdzie zakończył w 1636 roku swoje życie.
Dzisiaj wiemy, że to właśnie on odkrył tlen, nazywając go „tajemnym pokarmem życia”, oraz pierwszy przeprowadził rozkład termiczny saletry, tworząc w ten sposób „Nitry”. Mimo to osoba Sędziwója stanowi ciemną kartę w historii, dla wiele funkcjonuje on jako „tajemniczy czarodziej