Prawo administracyjne

Prawo administracyjne – jest ono gałęzią prawa obejmującą normy regulujące stosunki powstające w toku wykonawczej i zarządzającej (organizującej) działalności organów administracji państwowej. Prawo administracyjne obejmuje normy określające organizacje administracji i wzajemne zależności organów administracji a także normy regulujące proces wykonywania przez organy państwowe funkcji administrowania.

Do zakresu funkcji administrowania zalicza się tradycyjnie funkcje zarządzania, której składnikami są: programowanie, planowanie, organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie.

Administracja – termin ten używany jest zwykle wymiennie z terminem zarządzanie i oznacza realizowanie funkcji o charakterze wykonawczym.

Stosunek administracyjno prawny – stosunek społeczny uregulowany przepisami prawa administracyjnego. Stosunek ten charakteryzują niżej wymienione cechy, które decydują o jego odrębności:

A) jedną ze stron stosunku administracyjno-prawnego jest zawsze organ administracji państwowej wyposażony w kompetencje władcze. Drugą stroną jest obywatel, przedsiębiorstwo lub inny organ administracji państwowej.

B) spory powstające na tle stosunku administracyjno-prawnego są wyłączone spod kompetencji sądów. Jedną drogą dochodzenia praw z tych stosunków jest odwołanie się do organu administracji państwowej stopnia wyższego.

C) Przedmiotem stosunku administracyjno-prawnego są jedynie sprawy należące do kompetencji organów administracji państwowej

D) Stosunki administracyjno-prawne powstają z mocy aktów prawnych, aktów administracyjnych, z mocy samego prawa oraz z roszczenia o określone zachowanie się.

Formy działalności administracji są: wydawani decyzji administracyjnych w wypadkach określonych ustawami, stosowanie norm prawnych, prowadzenie akt, kartotek itp.

Rodzaje prawnych form działania administracji:

A) akt normatywny- władcze rozstrzygnięcie organu administracji państwowej zawierające normy postępowania skierowane do generalnie określonego adresata abstrakcyjnie określonej sprawy.

B) akt administracyjny- oparte na przepisach prawa administracyjnego władcze oświadczenie woli organu administracji państwowej określające sytuacje prawną konkretnie wskazanego adresata indywidualnie oznaczonej sprawy.

Rodzaje aktów administracyjnych:

-akty wew. i zew.

-akty deklaratywny i konstytutywne

-akty zależne od woli adresata i niezależne od woli adresata

-akty wywołujące skutki cywilno-prawne i nie wywołujące skutków cywilno-prawnych

-akty regulujące sytuacje prawną osób i akty regulujące sytuacje prawną rzeczy

-akty wydawana na zasadzie uznania administracyjnego

Przez uznanie administracyjne rozumie się takie uregulowanie kompetencji organu administracji państwowej, że organ może rozstrzygnąć sprawę w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym

C) ugoda administracyjna- pisemne porozumienie między stronami o sprzecznych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnymi zastępuje akt administracyjny kończący takie postępowanie

D) porozumienie administracyjne- jest dwustronną lub wielostronną czynnością prawną z zakresu prawa administracyjnego dokonywaną przez podmioty wykonujące, a dochodzące do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych stron

E) społeczno-organizatorska działalność administracji

-działalność społeczno-organizacyjna

-czynności materialno-techniczne

Organami administracji państwowej są organy, które realizują zadania państwa w sferze działalności administracyjnej. Wśród organów państwa niemal wszystkie zajmować się muszą w większym lub mniejszym stopniu działalnością administracyjną. Dla organów administracji jest jednak charakterystyczne, że realizowanie funkcji wykonawczo-zarządzających w formach administracji stanowi wyłączne lub główne ich zadanie.

Klasyfikacja organów administracji państwowej:

-organy jednoosobowe- są np. minister, wojewoda i kolegialne- są organy, w których decyzje podejmowane są kolektywne zwykle większością głosów (Rada Ministrów).

-organy naczelne są np. wojewodowie i centralne-obejmują zasięgiem swego działania z reguły teren całego kraju.

-organy o właściwości ogólnej i szczególnej- przeprowadzany jest w zależności od tego czy działalność danego organu administracji dotyczyć może wszystkich dziedzin czy tylko pojedynczej dziedziny administracji. Organami o kompetencji ogólnej są np. rada ministrów wojewoda sferą ich działalności, bowiem objęte są wszystkie dziedziny administracji. Organem o kompetencji szczególnej jest natomiast minister, który działa i może podejmować decyzje tylko w określonej dziedzinie

-organy decydujące i pomocnicze-większość organów administracji państwowej uprawniona jest do rozstrzygania przez dany organ spraw wchodzących w zakres ich kompetencji (ministrowie). Są jednak organy, których zadaniem jest jedynie podejmowanie inicjatyw, formułowanie wniosków i wydawania opinii, na podstawie, których rozstrzygnięcia wydawane są przez organy decydujące.

Organy samorządu terytorialnego:

A) organami samorządu wojewódzkiego są:

-sejmik województwa

-zarząd

B) samorząd powiatowy:

-rada powiatu

-zarząd

C) władze gminy

-rada gminy

-zarząd

Przez postępowanie administracyjne rozumie się tryb, w jakim organy administracji państwowej rozpoznają indywidualne sprawy wymagające rozstrzygnięcia w drodze decyzji administracyjnej. W toku postępowania administracyjnego normy prawne zawarte w aktach normatywnych zostają zastosowane do konkretnej sytuacji w wyniku, czego wydana zostaje przez organ administracji określona decyzja.

Zakres postępowania administracyjnego:

A) zasady postępowania administracyjnego:

-praworządności

-pogłębienia zaufania do obywateli

-informowania stron o ich prawnych prawach i obowiązkach

-szybkości i wnikliwości postępowania

-pisemności

-dwuinstancyjności

-trwałości decyzji administracyjnych

-sądowy i kontroli decyzji administracyjnej

B) organy postępowania administracyjnego:

-określania właściwości rzeczowej i miejscowej organu

-strona postępowania administracyjnego

-terminy w postępowaniu administracyjnym:

· Terminy zwykłe (porządkowe), które ustalone są w celu sprawnego przebiegu postępowania i ułatwienia pracy organom administracji

· Terminy prekluzyjne są to takie terminy, których niedochowanie pociąga za sobą ujemne konsekwencje dla osób, które ich dotyczą

Postępowanie przed organami pierwszej instancji:

A)fazy postępowania

B)zawarcie ugody- ugoda w postępowaniu administracyjnym stanowi formę porozumienia między stronami w konkretnej sprawie będącej przedmiotem postępowania. Zwykle ugoda stron jest równoznaczna z definitywnym załatwienie sprawy.

C)wydanie decyzji administracyjnej

Postępowanie odwoławcze:

A) charakterystyka zwyczajnych środków odwoławczych:

-odwołanie na decyzję

-zażalenie na postanowienie

B) nadzwyczajne środki odwoławcze

-wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej

Skargę na niezgodność decyzji administracyjnej z prawem mogą wnosić do NSA (Naczelny Sąd Administracyjny) strony, których decyzja dotyczy organizacja społeczna biorąca udział w postępowaniu oraz prokurator i rzecznik praw obywatelskich. Skarga taka musi być wniesiona w ciągu 30 dni od ogłoszenia lub doręczenia decyzji za pośrednictwem organu, który wydał decyzje w ostatniej instancji. Dłuższe terminy na wniesienie skargi przysługują prokuratorowi i rzecznikowi praw obywatelskich.

Postępowanie egzekucyjne nie ma na celu karania osoby nie wykonującej swych obowiązków a jedynie wymuszenie ich wykonania. Stosowanie środka egzekucyjnego staje się wiec niedopuszczalne, gdy egzekwowany obowiązek został wykonany lub stał się bezprzedmiotowy.

Zasady postępowania egzekucyjnego:
A)poszanowanie egzystencji

B)stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie

C)prowadzenia egzekucji eksofigo

D)stosowania przymusu w granicach ustawy

Przepisy o postępowaniu egzekucyjnym- określają tryb postępowania i rodzaje środków przymusowych, jakie mogą być stosowane przez organy administracji państwowej w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym (uiszczenia należności pieniężnych) lub niepieniężnym a także sposób zabezpieczenia wykonania tych obowiązków.

Środki egzekucyjne i ich charakterystyka:

A) środki egzekucyjne należności pieniężnych:

-egzekucja z pieniędzy

-egzekucja z wynagrodzenia za prace

-egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych

-egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych i praw majątkowych

-egzekucja z ruchomości

B) środki egzekucyjne obowiązków o charakterze niepieniężnym

-grzywna w celu przymuszenia

-wykonanie zastępcze

-odebranie rzeczy ruchomej

-odebranie nieruchomości oraz opróżnienie lokali i innych pomieszczeń

-przymus bezpośredni