Świat przed wybuchem I wojny światowej

W 1871 r w Europie pojawiła się potęga niemiecka, która górowała militarnie i gospodarczo nad większością państw europejskich.
Spoza Europy: USA i Japonia startowały do stworzenia potęgi na Pacyfiku. Francja po wojnie 1870/71 została zepchnięta na drugi plan. Austro-Węgry utraciły samodzielność polityczną (walka z Prusami)
W.Brytania to kraj kolonialny (Kanada, Indie) rozwijał się przemysł, żeby go zabezpieczyć rozwijała się flota brytyjska.
Rosja przegrała w XIX i XX w wojny, które całkowicie zepchnęły ją na dalszy plan (w.krymska o ciesn Dardanell i Bosfor). Rosja walczyła o charakter mocarstwa, przeżywała kryzys gosp, doradcy króla uznali, że najlepszym rozwiązaniem będzie sukces międzynarodowy. Flota rosyjska doznała klęski w 1905 pod Cuszimą, przestała istnieć flota. Tym samym sukces japoński postawił Japonię w gronie najpotężniejszych mocarstw świata
W USA była polityka izolacjonizmu, interesowała ich tylko własne strefa wpływów. Pilnowali swoich interesów na kontynencie Ameryki i Pacyfiku
W koloniach niemieckich była niewystarczająca ilość surowców. Ich celem było przywrócenie świetności z lat średniowiecza
W końcu XIX w W.Brytania odczuwała obawy o Niemcy. Z Londynu przesłano do Berlina sygnały dyplomatyczne, że oba państwa powinny połączyc się sojuszem
Brytyjczycy, jako państwo kolonialne chcieli zatrzymać kolonie i rynki zbytu, a Niemcy chcieli powrotu do świetności z czasów średniowiecza. Odpowiedzią dla Brytyjczyków była ustawa Rajstagu o rozbudowie Niemieckiej floty wojennej. Miało powstać kilkadziesiąt jednostek, jednostek wśród nich pancerniki i krążowniki liniowe. Programem niemieckim było włączenie się do wyścigu kolonialnego, ponieważ potrzebowali kolejnych rynków zbytu, jednak nie chcieli się dzielić z W.Brytanią.

Narastanie sprzeczności w II poł XIX w
-Rosja chciała otwarcia cieśn. Czarnomorskich Czarnomorskich wpływów na Bałkanach
-Anglia dążyła do utrzymania mocarstwowej pozycji na morzach i w koloniach, rywalizowała z Niemcami w światowym handlu i wyścigu zbrojeń na morzach
-Francja zmierzała do odzyskania Alzacji, Lotaryngii i wpływów w Afryce (konflikt z Niemcami o Maroko.
-Niemcy dążyły do nowego podziału świata zwłaszcza w koloniach i podniesienia pozycji ekonomicznej w świecie
-Austro-Węgry chciały wpływów na Bałkanach
Każde z państw było niezadowolone z polityki międzynarodowej i granic

BLOKI MILITARNE
Pod koniec XIX w utworzyły się dwa bloki militarne, tworzone przez:
I blok !1879-82) Niemcy, Węgry i Włochy- Trójprzymierze- stworzony do realizacji celów poszczególnych państw
Dla Niemiec- tworzenie rynków zbytu i zaplecza surowcowego surowcowego koloniach oraz nowy podział kolonialny świata
Austro-Węgry- po 1876 straciły samodzielność, chciały połączenia polityki z Niemcami od momentu kiedy Bismarck zajął pozycje antyrosyjską
Włochy- walczyły o dominację nad M.sródziemnym
II blok formował się w latach 1892-1907: Anglia, Francja, Rosja
Doszło do porozumienia Francji i Rosji w 1892, polityka obu krajów nie napotkała sporów. Kapitał francuski był potrzebny Rosji, a ogromne możliwości inwestowania na terenach zachodnich stanowiły szansę dla gospodarki francuskiej. W 1892 została podpisana rosyjsko-francuska konwencja wojskowa- udzielenie pomocy na wypadek ataku na któreś z państw przez Niemcy, Włochy lub Austro-Węgry
8 kwietnia 1904 zawarto sojusz francusko-brytyjski. Układ przewidywał zakończenie sporów kolonialnych w Afryce i Azji a także wspólną obronę przed naporem Niemiec. W.Brytania otrzymała wolną rękę w Egipcie Sudanie, a Francja w Maroku. Dyplomacja francuska czyniła wszystko aby zamknąć krąg wokół Niemiec, czyli doprowadzić do porozumienia W.Brytanii z Rosją. Gdy po 1905 osłabiona Rosja przestała zagrażać dalekowschodnim interesom Anglii oba imperia zgodziły się na porozumienie w 1907. Anglia zrzekła się na wprowadzenie w Afganistanie brytyjskiego protektoratu. Persję podzielono na 3 strefy: rosyjską, brytyjską i neutralną. W ten sposób trzy porozumienia: -franc-ros traktat wojskowy, franc-bryt ,,serdeczne porozumienie’’ i bryt-ros porozumienie stworzyły trójprzymierze
Bloki te tworzyły się głównie pod wpływem kongresu berlińskiego na którym rozdzielono strefy wpływów:
-utworzono Bułgarię zależną od turcji (zgoda Rosji i Austro-Węgier)
-Bośnia i Hercegowina- przekazane pod zarząd Autr-Węgier, potwierdzono niezależność Rumunii i Serbii
-W.Brytania uzyskała Cypr

I kryzys marokański- Gdy Francja zaczęła opanowywać Maroko Niemcy postanowiły przeciwdziałać (bowiem w Maroku istniała już kolonia Niemiecka) W 1905 Wilhelm II przybył do Maroka wygłaszając swoją mowę sprzeciwił się francuskim wpływom i zapewnił o Niemieckim poparciu dla niezależności Maroka. Na konferencji którą zwołały Niemcy poparto niepodległość Maroka, ale jednocześnie uznano Maroko za strefę interesów Francji i Hiszpanii, co zacieśniło współpracę Francji i Anglii
II kryzys marokański- 1911- Niemcy usiłowały powtórzyć scenariusz sprzed 5 lat wysyłając do Maroka okręt wojenny pod pretekstem pomocy sułtanowi w stłumienia powstania. I tym razem po stronie Francji opowiedziały się pozostałe mocarstwa, W.Brytania zagroziła wręcz wojną. Niemcy musiały podpisać traktat uznając protektorat w Maroku. W zamian za to otrzymały od Francji część Konga na granicy z Kamerunem
Zabór Pruski
Po 1871 Zjednoczone Niemcy stały się pierwszoplanową potęgą europejską. Bismarck wiedział, że budowa silnego państwa musi dalej postepować.
W 1872 rozpoczął politykę kulkturkamftu- wojna o kulturę, polityka ta była skierowana przeciwko Kościołowi, chciano go podporządkować w pełni rządowi niemieckiemu.
Wkrótce wydano paragraf, na mocy którego wszyscy duchown, którzy wykazywali zbyt małą lojalność wobec państwa mogli być więzieni.
Nastepnie wydano dekret zakazujący jezuitom osiedlania się na terenie Niemiec.
Znaki walki z kościołem:
-aby podporządkować duchowieństwo państwu wprowadzono przymusową maturę, studia wyższe i egzamin państwowy (nie wystarczało wykształcenie seminaryjne)
-wprowadzenie przymusowych ślubów cywilnych
-na ziemiach polskich wprowadzono zakaz wygłaszania kazań w języku polskim (kto się nie podporządkował był aresztowany, m.in. biskup Ledachowski, który razem ze 100 innymi duchownymi został wydalony z terytorium niemieckiego do Rzymu
Walka z polskością objęła także kościół Polski
-akcja kolonizacyjna:
-aby osłabić polskość postanowiono wyemigrować z ziemi i odesłać za granicę tych Polaków którzy nie mieli niemieckiego obywatelstwa
Akcja ta rozpoczęła się w 1885, uzyskała nazwę RUGI PRUSKIE (ok. 30 tys Polaków zostało wydalonych)
-1886- rozpoczęła działalność Komisja kolonizacyjna. Była to komisja powołana do wykupywania ziemi z rąk polskich i przekazywania jej kolonistom z głębi Niemiec
Na początku XXw. Gdy komisja Kolonizacyjna zorientowała się, że jej wysiłek idzie na marne, wprowadzono zakaz stawiania budynków mieszkalnych na nowo kupionej ziemi
-HAKATA- 1894- nazwa pochodzi od nazwisk 3 założycieli. To związek do spraw popierania niemczyzny na kresach wschodnich (akcje, festyny, odczyny)
-wydano ustawę kagańcową, która zakazała uzywania języka polskiego w miejscu publicznym