profil

Rola Jagiellonów w umacnianiu Państwa Polskiego.

poleca 85% 127 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Unia polsko-litewska, następuje zwycięstwo nad Krzyżakami,najpierw pod Grunwaldem a później w wojnie 13-letnie były wydarzeniami bardzo doniosłymi nie tylko dla Polski i Litwy, ale dla całej wschodniej i środkowej Europy.
Załamana została potęga militarna zakonu i zahamowany na długie tysiąclecia pochód Germański na wschód. Wzrosła znacznie pozycja Królestwa Polskiego w Europie. Następnie na Polskę zwróciły uwagę narody sąsiednie szukające w niej wsparcia i pomocy, nie było więc przypadkiem, że pierwsi o pomoc zwrócili się Czesi, którzy od wielu lat pozostawali pod rządami Królów Niemieckich,z niepokojem patrzyli na panoszenie się w swym kraju niemczyzny pod wpływem Jana Chusa, który w swym dążeniu do rękojmi Kościoła zaczął głosić zasady zgodne z nauką tegoż Kościoła.Społeczeństwo Czeskie rozpoczęło walkę przeciwko niechcianym wpływom w kraju.
Jan Chus domagał się zaostrzenia dyscypliny i podniesienia upadających obyczajów duchowieństwa.Występował przeciwko politycznej władzy papieża oraz żądał unarodowienia Kościoła w Czechach. Poglądy Jana Chusa zostały potępione w 1615 r. na soborze w Konstancji a Jana Chusa spalono na stosie jako heretyka.W Czechach wybuchła wojna przeciwko własnemu Królowi Rumulusowi Luksemburczykowi, który był cesarzem Niemiec i Królem Węgier. Husyci nie uznali nad sobą władzy Zygmunta i szukali pomocy w Słowiańskiej Polsce,ofiarowali koronę Czeską Królowi Władysławowi Jagielle.
Liczyli też na poparcie Polaków, w śród których było wielu zwolenników poglądów Chusa. Król Polski, który sam niedawno przeszedł na wiarę katolicką,nie zdecydował się na przyjęcie korony z rąk potępionych przez papieża Husytów. Chociaż nie odmawiał im pewnej pomocy,to niewielkie poparcie udzielone walczącym Czechom wywołało w Europie ogromną Czesko-Polską burzę. Zarzucano katolickiej Polsce współpracę z potępianymi Husytami.Jagiełło zląkł się grożących mu oskarżeń i zaniechał pomocy dla nich. W 1824r. wydał edykt, w którym groził własnym poddanym surowymi karami za wyznawanie poglądów Jana Husa. Po śmierci Zygmunta Luksemburczyka w 1437r. Czesi ponownie ofiarowali koronę królewską władcy Polskiemu synowi Jagiełły Władysławowi. I tym razem wobec silnego oporu przeciwników Husytytów w Polsce doszło do sięgnięcia przez Polaka korony. W 1440 r. koronę władcy ofiarowali Węgry, władca przyjął tę propozycję. W tym czasie Węgry znajdowały się dużym niebezpieczeństwie, bowiem od XIV w. Turcy rozpoczęli podbój półwyspu Bałkańskiego.Młody król rozpoczął wojnę z Turcją. Po kilku wspaniałych zwycięstwach część półwyspu Bałkańskiego została odebrana Turkom w 1444r. Licząc na poparcie papiestwa rozpoczął działania wojenne, pomoc ich jednak nie nadeszła w krwawej bitwie pod Warmią.Wojska chrześcijańskie poniosły klęskę.Sam król poległ na polu bitwy.W trzy lata później na króla Polski koronował się młodszy brat Władysława, Kazimierz Jagiellończyk. Za jego panowania Polska była pierwszym mocarstwem w Europie środkowej. Nic dziwnego, że jego synowie byli chętnie widziani na obcych tronach Węgier i Czech. W taki sposób dynastia Jagiellonów w końcu XV w. stanęła u szczytu potęgi. Przedstawiciele jej zasiadali na czterech tronach:Polski,Litwy,Węgier i Czech.
W tym okresie państwo Jagiellonów przejęło misjonarską rolę Zakonu Krzyżackiego. W 1387r.prosto z uroczystości ślubnych w Krakowie, Władysław Jagiełło udał się do Wilna, ogłosił tam zniesienie kultu pogańskich bogów. Wycięto święte gaje dębowe,zagaszono święty ogień. Vilnius przemianowano na Wilno.Tam również spalono Jana Husa.
Panowanie Jagiellonów było okresem, w którym wyłoniło się pięć odmiennych, stanowiących odrębne kategorie, stanów społecznych:
Duchowieństwo, szlachta, mieszczanie, Żydzi, i chłopi. Każdy z tych stanów rządził się odrębnymi prawami i regułami, a zakres jego uprawnień określał dokładnie odpowiedni zbiór szczegółowych przepisów prawnych. We wszystkich tych społeczeństwach, stan szlachecki miał wyraźną przewagę.
Podczas gdy w epoce Piastów miasta trzymały się z daleka od interesów właścicieli ziemskich, za Jagiellonów rozwój gospodarczy posunął się szybkimi krokami, zarówno na wsi jak i w mieście. Odzyskanie Gdańska oraz zjednoczenie ziem w dorzeczu Wisły umożliwiły rejonom leżącym w głębi kraju podjęcie handlu. Rozkwitał zarówno import, jak i eksport. Ten długotrwały rozkwit aktywności w dziedzinie gospodarki pociągnął za sobą cztery podstawowe następstwa. Po pierwsze, stworzył podwaliny ogólnokrajowego „systemu” gospodarczego: polskiego rynku, z którym związane były wszystkie ziemie wchodzące w skład państwa Jagiellonów. Po drugie, ruch ten wprowadził Polskę i Litwę w orbitę wszystkich czynników gospodarczych szesnastowiecznej Europy, włącznie z rewolucją cen. Po trzecie, doprowadził życie miast do szczytowego znaczenia. Po czwarte wreszcie, przyniósł ze sobą gruntowną reformę systemu monetarnego. Przemiany społeczne i ekonomiczne znalazły odbicie w sferze konstytucyjnej. Czterem autonomicznym warstwom społecznym odpowiadały cztery odrębne jurysdykcje. Wiek XIV przyniósł ze sobą ostatnie stadium kształtowania się przywilejów szlacheckich i ustalanie się monopolu szlachty w dziedzinie prawodawstwa. Sejmiki ziemskie stały się regularną instytucja; w 1497r. istniał już także dwuizbowy sejm.
Miasta zachowały własne skomplikowane przywileje. Niektóre ważniejsze zbiory praw miejskich. Wyrazem wzrastającego poczucia spójności kulturowej i politycznej stały się najpierw wdrukowane w 1488r. popularne skróty prawa polskiego, oraz wydana w 1529r.pierwsza konstytucja litewska dla Wielkiego Księstwa.
Rozliczne manewry polityczne monarchów z dynastii Jagiellonów da się sprowadzić do dwóch zasadniczych zagadnień. W sferze spraw zagranicznych starali się skoncentrować uwagę na tym spośród swoich wrogów, którego w danym momencie uważali za najgroźniejszego. Natomiast w dziedzinie spraw wewnętrznych starali się godzić sprzeczne interesy poszczególnych stanów, dzielnic, religii i jednostek. Ogólnie rzecz biorąc, świetnie im się to udawało. W odróżnieniu od pełnego zamętu okresu dziejów epoki Piastów i od galopującej anarchii nadchodzącej Rzeczpospolitej, Jagiellonowie sprawowali władzę nad społecznością dynamiczną lub ustabilizowaną.
Do rozwoju kultury przyczynił się w znacznym stopniu dobrobyt materialny. W zamożnych miastach, takich jak Kraków czy Gdańsk, rozkwit sztuki szedł w parze z rozkwitem handlu. Możni panowie mogli sobie pozwolić na wysyłanie synów za granicę na nauki. Napływ polskich studentów do uniwersytetów Niemiec i Włoch był większy niż w jakiejkolwiek epoce dziejów. Blaskiem najjaśniejszym świecił dwór Jagiellonów, Zygmunt I, którego starszy brat rządził w Czechach i na Węgrzech od 1490r. i którego żona, Bona Sforza, była inicjatorką istotnej dla rozwoju kultury i sztuki mody na sprowadzenie uczonych i artystów z Włoch, przewodził w Krakowie znakomitemu gronu międzynarodowych przedstawicieli świata kultury. Jego syn, Zygmunt August, wielki książę litewski, stworzył środowisko, w którym urzędnicy królewscy, aby móc cieszyć się powodzeniem i szacunkiem, musieli sami być poetami, filozofami i uczonymi. Byli przykładem dla całego wykształconego społeczeństwa. Na początku XVI w. Polska była już dobrze przygotowana na nadejście epoki odrodzenia i przez kilka pokoleń pławiła się w jego blasku.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 6 minut