Jeziora gleby wybrzeza oraz formy krasu.

polodowcowe:morenowe -wypełnienia woda zagłębień na obszarach moreny dennej jak i czołowej w wyniku nierównej akumulacji osadów morenowych;np. Sniadrwy, Mamry, niektóre jeziora Finlandii rynnowe - erozyjnej działalności rzek płynących często pod ciśnieniem pod lądolodem lub lodowcem (np. Radunskie, Jeziorak, Tałty, Bełdany, Nidzkie), a także wyżłobione przez lód oczka - wytopione z brył martwego lodu, zagrzebanych pod utworami morenowymi i sandrowymi, lub powstałe w wyniku działalności wód roztopowych np. Hańcza cyrkowe (karowe) -wyoranie przez lodowiec misy jeziornej w skalnym podłożu w obrębie dawnego pola firnowego w górach, np. Czarny Staw, Morskie Oko tektoniczno-lodowcowe -ruchów skorupy ziemskiej tworzących wielkie zagłębienia i obniżenia, przemodelowane przez lądolód, wypełnione następnie woda z topniejącego lądolodu, np. Wielkie Jeziora w Ameryce Północnejtektoniczne -ruchów skorupy ziemskiej, w zapadliskach i rowach tektonicznych, np. Tanganika, Bajkałreliktowe -ruchów tektonicznych powodujących odcięcie dawnych mórz od oceanów, np. morze Kaspijskiewulkaniczne -w kraterach wygasłych wulkanów, wyplenione woda pochodzenia atmosferycznego, np. Albano we Włoszech, jeziora na Jawiekosmiczne -wypełnienia woda kraterów powstałych po uderzeniach meteorytów, np. Crater Lake w USAkrasowe -w zagłębieniach utworzonych wskutek rozpuszczenia węglanu wapnia w skałachnadbrzeżne -przy brzegach mórz na skutek odcięcia zatok mierzejami, np. Łebsko, Gardno, Jamnoprzyrzeczne - (starorzecza) - w opuszczonych meandrach, będących częścią dawnego koryta rzeki.Najgłębszym jeziorem świata jest Bajkał (1620 m), które jest również największym zbiornikiem wody słodkiej.Największym jeziorem jest Morze Kaspijskie o powierzchni 371 000 km2.
dalmatyńskie-zalania silnie rozczłonkowanych grzbietów górskich równoległych do wybrzeża )Półwysep Bałkański)riasowe-zalania dolin starych grzbietów górskich prostopadłych do wybrzeża (np. w Irlandii, Francji, Portugalii)fiordowe-w wyniku zalania U-kształtnych górskich dolin polodowcowych (np. wybrzeża Norwegii)limanowe- piaszczystymi wałami odcinane są lejkowate ujścia rzek (np. wschodnie wybrzeża Morza Czarnego)klifowe-niszczenia przez fale morskie zboczy wyżyn lub wysoczyzn (np. południowe wybrzeża Bałtyku w rejonie Gdyni)szerowe (szkierowe)- zalanie setek małych skalistych wysepek wygładzonych wcześniej przez lądolód (np. wybrzeża Szwecji i Finlandii)
G. STREFOWE:brunatne- odczyn obojętny lub kwaśny, rozwinięte na utworach bogatych w CaCO3 (np. na glinach morenowych)płowe- odczyn kwaśny, rozwinięte na piaskach naglinowych, przydatność niższa niż gleb brunatnychszare leśne- powstałe na skałach z CaCO3 (lessach, glinach morenowych), słabo kwaśne, bardziej żyzne od brunatnych i płowych.czarnoziemy- bogate w próchnicę, bardzo żyznekasztanowe- barwę zawdzięczają związkom żelaza, wysoka zasobność w składniki pokarmowe, dość żyzneburoziemy- półpustynne, mało żyzne, często o dużym zasoleniubielicowe- niska przydatność rolnicza, silnie przemywane, zakwaszonetundrowe-plytkie uprawiane po zabiegach rolniczych ASTREFOWE:mady-zyzne wzdluz dolin rzecznych redziny-urodzajne zasobne w prochnice bagienne czrne ziemie-pobagienne obszary zyzne gorskie
KRAS ZEW.:zlobki i zebra-woda rozpuszcza podloze tworzac bruzdy i zaglebienia lejki-z rozmycia-rozpuszczajaca dzialalnosc wody i zapadliskowe-zapadanie stropow polija-rownolegla kotlina o wyrownanum dnie mogoty-ostancowe pagory wawozy i parowy krasowe-doliny odwadniane okresowo lub wogole wywierzysko-wyplyw wod krasowych ponor-rzeka ginie w szczelinach uwaly-kilka lejow kotly zapadliskowe-zapadanie się stropow pieczar WEW.:jaskinie-w wyniku wod przeplywajacych studnie i kominy-poszerzanie systemu szczelin formy naciekowe-stalaktyty-odgorne stalagmity-oddolne stalagnaty-oba;