Budowa atmosfery

Atmosfera składa się z mieszaniny gazów zwanej powietrzem oraz z drobnych czastek stałych i ciekłych , czyli aerozoli.
Stałymi składnikami powietrza atmosferycznego , tzn. zachowującymi stały udział w jego całkowitej objętości są : azot -78 % , tlen-21%,argon-1%,
oraz neon, hel, metan,krypton,wodór, (występujace w tysięcznych i stutyśięcznych częściach procenta ).Udział składników stałych nie się do wysokości ok. 80km.
Zmienymi składnikami tj. takimi których zawartośc zmienia się zarówno w czasie jak i przestrzeni , sa para wodna ,dwutlenek węgla,tlenek wegla,dwutlenek siarki,dwutlenek azotu, ozon .Cechy fizyczne atmosfery , tj. ciśnienie ,gestosć i temp. powietrza,zmieniaja się wraz z wysokością .Na podstawie charakteru zmian temp.w kierunku pionowym wyróżniono warstwy atmosfery (sfery) podzielone strefami przejściowymi ,zwanymi pauzami .Najblizszej powierzchni ziemi znajduje się troposfera , która sięga do 7km nad biegunami i do ok. 16 km nad równikiem.Temp.w tej sferze spada w miarę zwiekszenia się wysokości od średnio 15 stopni przy powierzchni do 50 stopni w górnej granicy.W troposferze zawarta jestprawie cała para wodna znajdujaca się w atmosferze. Pomiędzy troposferaa wyżej lezaca stratosferąznajduje się warstwaprzejściowa tropopauza .Stratosfera sięga do 50 km .Poczatkowo utrzymuje się w niej stałaniska temp. .Wzrost temp. to ok.0 stopni jest zwiazany z pochłanianiem promieniowanianadfioletowego przez ozon .Największa koncentracja ozonu występuje na wysokości 20-30 km i warstwe te nazywa się ozonosferą .W dolnej stratosferze zachodza silne poziome ruchy powietrza ,zwane pradami strumieniowymi .Stratopauza ma stała temp. ok 0 stopni i odziela od stratosfery leżaca wyżej mezosferę . W mezosferze siegająca do ok 80 km w miarę zwiększenia sie wysokosci następuje spadek temp. do ok. -110 stopni .Strefa odzielajacą mezosferę od położonej nad nią termosfery jest menopauza. W termosferze temp. rosnie wraz z wysokoscia osiagającą na wysokości ok. 400km 1500 stopni , co wiaze sie z pochłanianiem promieniowania słonecznego przez cząsteczkowy tlen i azot . Powietrze w termosferze jest silnie zjonizowane stąd nazywa się ją takze jonosfera . Wystepuja tu równiez zjawiska zorzy polarnej ,czyli świecenia zjonizowanych atomów tlenu i azotu . Górna granice atmosfery ze względu na jej gazowy charakter jest trudno ustalic . Do wysokości 2000 km wyróżnia się jeszcze egzosferę .Zaobserwowany na podstawie wieloletnich obserwacji przebieg pogody w ciagu roku nazywamy klimatem .Składniki klimatu sa takie jak składniki pogody. Klimat na Ziemi kształtuja procesy klimatotwórcze , do których naleza : obieg ciepła ,obieg wilgoci,krazenie powietrza. Efektem procesów klimatotwórczych i wpływu czyników geograficznych jest charakterystyczny przebieg i rozkład na ziemi poszczególnych składników klimatu tj. temp. , ciśnienia i opadów.