profil

Dokonaj analizy podanego fragmentu "Przedwiośnia". Zwróć uwagę na scenę powitania i towarzyszące jej emocje. Wykorzystując znajomość utworu, wyjaśnij, jakie doświadczenia życiowe wpłynęły na zachowanie Cezarego Baryki.

Ostatnia aktualizacja: 2021-06-06
poleca 89% 104 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Stefan Żeromski

Powyższy fragment powieści Stefana Żeromskiego pt. ”Przedwiośnie” ukazuje powrót dwóch młodych mężczyzn: Cezarego Baryki i Hipolita Wielosławskiego z wojny polsko-bolszewickiej. Cezary został zaproszony przez Hipolita do jego majątku rodzinnego w podzięce za uratowanie mu życia, podczas gdy jego przyjaciel został pobity i pozostawiony w lesie Rogacz przez bolszewików. Dom rodzinny Hipolita znajdował się we wsi Nawłoć, niedaleko Częstochowy.

Cezary Baryka jest główną postacią powieści Żeromskiego. Jest wówczas dwudziestoletnim młodzieńcem, walczącym w oddziałach polskiego wojska. Swoje dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Baku, w Rosji. Nie znał Polski, którą uważał za ojczyznę swoich rodziców. Była ona dla niego obcym, nieznanym krajem, z którym nic go nie łączyło. W Baku jako młodzieniec poznawał skutki rewolucji, którą uważał za dobrą i konieczną dla budowania nowego ładu społecznego. Był bardzo zafascynowany, aktywnie działał na rzecz rewolucji i władz co w efekcie doprowadziło go totalnej nędzy i biedoty, gdyż oddał cały majątek i oszczędności ojca będącego na wojnie. Doprowadził tym także swą matkę, która stanowczo przeciwna była działaniom rewolucyjnym, do szybszej śmierci. Kobieta przez pomoc burżuazyjnej rodzinie musiała odbywać karę w obozie pracy, co doprowadziło ją do wykończenia i nagłej śmierci. Dopiero ta sytuacja otworzyła Cezaremu oczy na prawdziwy, krwawy obraz rewolucji. Bohater po późniejszych wydarzeniach t.j.: praca na cmentarzu i spotkanie z ojcem, który przedstawiając mu utopijną wizję Polski namawia go do wyjazdu do tego kraju. Cezary zgodził się na wyjazd do Polski z ojcem, jednak podczas podróży jego ojciec umiera a Czaruś z chęcią poczucia wolności trafia samotnie do Polski, gdzie nie czekał na niego nikt bliski. Będąc w Warszawie Cezary Baryka wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku, ponieważ chciał udzielać się jako Polak i walczyć w obronie ojczyzny. Podczas tej wojny zaprzyjaźnił się właśnie z Hipolitem, wraz z którym spędza czas w jego rodzinnym domu, o czym mówi nam powyższy fragment powieści.

Mężczyźni kierując się do rodzinnego majątku Wielosławskich zostali przewiezieni powozem, który czekał na nich na stacji. Pomimo niegroźnego wypadku po drodze dotarli do domu Hipolita, mijając po drodze pałacyk w Leńcu. Po zobaczeniu zapalonych świateł i oznajmieniu przez Hipolita, iż to Nawłoć, Cezary odczuł lęk, który być może spowodowany był tym, że sam nie miał nikogo bliskiego w kraju. Hipolit odczuwał ogromną radość z powrotu do domu. Obaj przyjaciele zostali serdecznie powitani na ganku przez rodzinę Wielosławskich, której członkowie wykrzykiwali z radości zdrobniale imię Hipolita oraz ich służbę. Na cześć przybyły została wydana kolacja, podczas której domownicy nie ukrywali się z ciekawością, spowodowaną osobą Cezarego („wszyscy patrzyli z radością, niemal miłością”). Podczas kolacji panował gwar, domownicy żywo dyskutowali, zadając przy tym Cezaremu i Hipolitowi liczne pytania. Cezary siedział przy stole. Pił i jadł wszystko, co mu podawano. Jednak najbardziej obleganą postacią podczas kolacji był Hipolit. Nawet stary kucharz Wojciech wyszedł z kuchni, aby przywitać się z paniczem. Za oknem było słychać, jak starym zwyczajem, parobkowie strzelali z batów ku czci Hipolita. Cezary przyglądał się temu, jak traktowany jest jego przyjaciel i po raz pierwszy od śmierci rodziców czuł szczęście wśród tej sielskiej, domowej atmosfery.Odczuwał ogromną przyjemność z możliwości przebywania w gronie ludzi, którzy nawet obcego traktują jak członka rodziny. Ponadto miał wrażenie, że „znał ich i kochał od niepamiętnych czasów”. Nastrój Cezarego ulega zmianie na skutek spożycia alkoholu. Bohater odczuwa lęk i żal spowodowany swoją wizją wystąpienia służby przeciwko szlachcie. Przyczyną zmiany zachowania bohatera mogą być wcześniejsze wydarzenia z jego życia, które wpłynęły na zmianę stosunku rewolucji: śmierć rodziców, bezsensowna śmierć ofiar rewolucji (Ormianka w której był zakochany), grabieże dokonywane przez rewolucjonistów, doprowadzenie do samotności Cezarego. (bestialstwo i bezsensowność)

Podany fragment przedstawia sielską scenę powitania powracających z wojny. I goście i domownicy cieszą się ze spotkania. Atmosfera beztroski i pełni szczęścia zostaje zakłócona przez niepokoje Cezarego wywołane myślami o buncie poddanych przeciwko panom. Doświadczenia życiowe Cezarego (rewolucja w Baku) powodują, że dostrzega on zmierz tego świata, nadchodzące zagrożenia. Żeromski chciał przestrzec przed groźbą rewolucji.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty