Kultura organizacyjna

Sprawność działania organizacji w znacznym stopniu zależy od wzajemnych relacji trzech elementów: struktury przedsiębiorstwa, kwalifikacji pracowników oraz kultury organizacji [5, 271], Kultura bowiem jest trwałym wyróżnikiem organizacji. Kształtują ją ludzie, wykonując codzienne zadania niejako bezwiednie, podświadomie. Jednak coraz częściej można zaobserwować firmy mające ambicje posiadania rozwiniętej kultury, która byłaby podstawą jej tożsamości w środowisku, częścią wizerunku i determinantą sukcesu. Według L. Ztegień-Maciąg zarządzanie oparte na kulturze jest jedną z najnowszych i być może najbardziej kontrowersyjnych teorii zarządzania [15, 10-11]. „... kultura organizacyjna jest to zbiór dominujących wartości i norm postępowania, charakterystycznych dla danej organizacji, podbudowany założeniami co do natury, rzeczywistości i przejawiający się poprzez artefakty - zewnętrzne, sztuczne twory danej kultury". Program kulturowy zapewnia uczestnikom grupy wzorce zachowań w wielu sytuacjach życia prywatnego i zawodowego. Są one przekazywane w postaci różnego rodzaju sztucznych tworów kultury, tzw. artefaktów. – wytwory będące rezultatem pracy czy działalności ludzkiej, a nie działania sił przyrody. Artefakty są najbardziej widocznymi tworami kultury. Zazwyczaj dzieli się je na:1.fizyczne to namacalne (wory danej kultury, takie jak: sztuka, architektura, ale również mity nastrój wnętrz pomieszczeń biurowych, kwiaty. Wszystko to. co bywa określane mianem ,.kultury materialnej".2. językowe to specyficzny język poszczególnych profesji, grup społecznych i całych organizacji, zawierający charakterystyczne przenośne słowa i zwroty, których często nie zauważają nawet długoletni uczestnicy tych organizacji. Ale są nimi również świadomie wypracowane przez kierownictwo zwroty i słowa kluczowe typu „nasza wspólna sprawa", „współodpowiedzialność", „współpracownicy". Zadaniem ich jest stworzenie rodzinnej atmosfer) w firmie. Do artefaktów językowych zalicza się także miry i legendy danej kultury.3.behawioralne odnoszą się z kolei do schematów zachowań (cenie rypały, zwyczaje) ujętych w mniej lub bardziej szczegółowych kodeksach (zazwyczaj niepisanych). Przykładem artefaktu behawioralnego jest ceremonia powitania gościa przez sekretarkę lub portiera firmy, całowanie w rękę przyjęte w polskiej kulturze, a rzadko spotykane w innych społecznościach, święta narodowe obchodzone we wszystkich krajach. Typologia kultur organizacyjnych Inna typologia kultur organizacyjnych została opracowana przez R. Harrisona ,a następnie zmodyfikowana przez Ch. Handy'ego. Obejmuje ona poniższe rodzaje kultur:1.kultura władzy - sposób kierowania;2.kultura zadań - nastawienie na zadania;3.kultura ról - orientacja na pełnione funkcje;4.kultura osobista - własny sposób bycia.
Zalety i wady kultur organizacyjnych
Zalety Wady
Kultura władzy
-Zjednoczenie wysiłku -Szybkość działania -Silny lider -Pewność –Lojalność -Ograniczenie przez lidera –Nadmiar polityki -Izolacja od złych nowin -Przepracowanie liderów -Informacja źródłem władzy -Krótkookresowe myślenie
Kultura ról
-Dobrze zaprojektowany system -Przejrzysty rozkład władzy -Struktura -Ograniczona władza jednostek -Powolne zmiany -Niski poziom zaufania -Działanie zgodne z regułami -Ludzie jako funkcje
-Szybkość w przyuczaniu do pracy Ograniczenia
Kultura zadań
-Wysoka motywacja -Maksymalne wykorzystywanie talentów -Szybkość uczenia się -Jedność wysiłków -Zredukowana kontrola -Wspólne cele -Wypalanie się
-Nietolerancja -Arogancja --Orientacja wewnętrzna
Kultura zorientowana na osobe
-Dobra komunikacja -Zaangażowanie -Duże zaufanie -Samorealizacja -Troska -Zaniedbywanie zadań -Jednostka ważniejsza od organizacji -Powolne podejmowanie decyzji -Powolność w zakresie zmian –
Utrata kierunku
-Frustowanie ambicji