profil

Stosunki Polski z Węgrami - część II - od XIVw. do królów elekcyjnych

poleca 86% 101 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

W latach 1370- 1382 na podstawie układu, królem polski był Ludwik Węgierski, przez co Polska pozostawała w unii personalnej z Węgrami. Trzeba zaznaczyć jednak, ze rządy w kraju sprawowali w zastępstwie młodego władcy bardziej jego matka, Elżbieta oraz Zawisza z Kurozwęt, niż on sam. Polacy pozytywnie oceniali Elżbietę i jej decyzje , przez co przymykali oko na częstą nieobecność władcy. W 1374r. Ludwik Wielki w Koszycach nadał przywilej, co ma kardynalne znaczenie dla dziejów Polski, zapoczątkowało wiele podobnych sytuacji, gdy władca chcąc zjednać sobie poddanych przekupuje ich przywilejem właśnie, osłabiając role władzy centralnej i własnych rządów. Tak więc, przywilej Ludwika Węgierskiego był generalnym aktem, bardzo korzystnym dla wielu możnych, a miał na celu dziedziczenie tronu przez jedna z jego córek Marię lub Jadwigę. Polacy wybrali Jadwigę, mimo, że byłą młodsza, znaczący jednak okazał się fakt, że starsza córka Ludwika, byłą juz zamężna i to z Zygmuntem Luksemburgiem. Sama Jadwiga nie była zbyt chętna do wyjazdu do Polski, ale w końcu przybyła do Krakowa w 1384r. i została koronowana na Króla Polski- Rex Poloniae.
Mimo, że oba państwa połączyła unia dynastyczna, to związki znowu ulęgają rozluźnieniu, Polska jest bardziej skierowana na nawiązujące się więzi z Liwą, Węgry natomiast mają również swoje problemy. Przyczyną ochłodzenia stosunków jest również to, że na tronie Węgier zasiada Zygmunt Luxemburg, któremu wcześniej pośrednio odmówiono tronu polski, to jest nie wybrano jego żony Marii jako dziedziczki to tronu polskiego, mimo wyraźnego pierwszeństwa z racji wieku.
W wyniku wielu okoliczności jakie powodują, ze kandydatura króla Władysława Jagiellończyka na władcę Węgier staje się rzeczywiście licząca, a jego regent Zbigniew Oleśnicki wysuwa ja. W 1440r. za sprawą osoby Władysława Warneńczyka Polskę i Węgry znów łączy unia personalna, druga już w dziejach tych państw. Węgry są wtedy wielkim już państwem rozciągających się od Karpat po Adriatyk, w jego granice wchodzą Chorwacja i Siedmiogród, a także część Rumunii. To wielkie państwo staje wówczas wobec zagrożenia tureckiego. W 1443r. Turcy organizują wyprawę, ale na czele wojska z polską pomocą staje wybitny Jan Hunyady, który wypiera Turków i podpisuje bardzo korzystny pokój dziesięcioletni. Dobre zakończenie psuje jednak papież, który w 1444r. wysyła legata do młodego Władysława III, który za namową głowy kościoła poszedł na wojnę pod Warnę, znajdującą się w dzisiejszej Bułgarii. Tam też młody król ginie, jedyny opis jego śmierci znaleziono w kronice tureckiej, jednakże ciała nigdy nie znaleziono. W Polsce czekano rok na zaginionego króla, na Węgrzech nie czekano wcale, a wybrano od razu króla, co zakończyło drugą już unię personalną. Wybrano tam Władysława Pogrobowca, syna Albrechta, jednego z wcześniejszych, niemieckich władców Węgier, a w 1458r. Macieja Korwina, syna pamiętanego dobrze na Węgrzech Jana Hunyadego. W Polsce po rocznym bezkrólewiu, na tronie zasiada Kazimierz Jagiellończyk, a Polscy politycy zaczynają prowadzić politykę dynastyczną, mając na uwadze przede wszystkim najbliższych sąsiadów. W wyniku takiej linii polityki zagranicznej w 1490r. na tronie Węgier zasiada Jan Olbracht, a z Polską łączy je znów unia dynastyczna. W owym czasie Jagiellonowie mają korony Czech, Litwy, Węgier i Polski, są konkurencyjni nawet dla znanej dynastii Habsburgów, którzy roszczą sobie jednak prawo do tronu Czech. Problem rozstrzyga Zjazd Wiedeński w 1515r, na którym Maksymilian I i Władysław Jagiellończyk dogadują się mając za mediatora Zygmunta Starego. Umowy i rozmowy zapieczętować miały podwójne małżeństwa ich dzieci. Ferdynand Habsburg ożenił się z Anną Jagiellonką, natomiast Maria Habsburżanka wyszła za Ludwika z Jagiellonów. Umowa przypominała także układ dynastyczny Kazimierza Wielkiego oraz Roberta Andegaweńskiego, polegający na przejęciu tronu Węgierskiego w razie bezpotomnej śmierci, któregoś z Ludwika, oraz na odwrót w przypadku Ferdynanda. W 1516r koronę św. Stefana uzyskuje Ludwik, który niestety przez dziesięć lat nie doczekał się potomka. Gdy w 1526r. Turcy najeżdżają na Węgry bitwa rozgrywa sie pod Mohaczem, gdzie razem z królem Ludwikiem , giną nadzieje polskiej szlachty i członków dynastii Jagiellońskiej na utrzymanie tronu Węgierskiego w ramach unii dynastycznej. Tron dostaje Ferdynand Habsburg, a zachłanna dynastia, dopiero po I wojnie światowej opuszcza Budę i Peszt. Habsburgowie nie panują już jednak nad całym, wielkim państwem jakim do tej pory były Węgry. Turcy po zdobyciu Belgradu, który nazywany był nazywany kluczem do Węgier, a następnie systematycznie najeżdżali na Węgry. Zaowocowało to podziałem Węgier w 1541r. na 3 części. Zatem zachodnio-północną część dostają Habsburgowie, centralna i południowa część z Belgradem i Budą zostaje włączona do Turcji, a Siedmiogród został lennem Turcji. Jednak mimo rozszarpania Węgier nadal utrzymywaliśmy związki zarówno z Siedmiogrodem jak i częścią habsburską.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty