Co jest ważniejsze- prawa jednostki czy prawa społeczeństwa? Zanalizuj odpowiednie fragmenty utworu Johanna Goethego "Cierpienia młodego Wertera"

W omawianych fragmentach utworu poruszany jest problem wolności jednostki, jej praw i obowiązków społecznych. Dotyczą one także kategorii, jakimi ocenia się człowieka i jego uzależnienia od kierującej nim motywacji.
Powieść epistolarna preromantyka niemieckiego Johanna Goethego napisana została w okresie "Sturm und Drang"- "burzy i naporu". Taki sposób narracji, w której przedstawione są listy tylko jednego bohatera, prowadzona w pierwszej osobie, pozwala na indywidualny sposób pokazania świata, jego obraz uzależniony jest od uczuć i emocji Wertera. Postać młodzieńca rozmarzonego, wrażliwego, który wchodzi w głąb samego siebie i odnajduje nowy świat, znamionuje pojawienie się w literaturze nowego bohatera- bohatera romantycznego, także jego szczególną postać jaką jest bohater werteryczny. Bohater ten jest postacią niezwykle indywidualną, oddająca charakter epoki, jaką był romantyzm, przeważnie był również kochankiem romantycznym, zakochanym nieszczęśliwie, niemal platonicznej w idealizowanej przez samego siebie kobiecie, co wiązało się sakralizacją uczuć, przeświadczeniem, że miłość nadaje życiu największy sens i szczęściem jest już sama możliwość kochania.
Punktem wyjścia jest akt niemal samobójczy, który prowokuje do rozmowy o charakterze filozoficznym dotyczącej roli społecznej jednostki, jej praw i narzucane przez konwenanse społeczne obowiązków. W rozmowie prowadzonej przez Wertera i Alberta zderzają się dwa stosunki do świata, człowieka i samego samobójstwa. Albert jest racjonalistą, kieruje się rozumem, logiką, oraz zasadami panującymi wśród ludzi. Uważa samobójstwo za przejaw słabości i głupoty. Dzieli czyny ludzkie na dobre i występne bez zwracania uwagi na motywacje, bo uczucia nie mają dla niego większego znaczenia. Werter przeczy Albertowi, zdaje się mówić: "nie oceniaj mnie, bo nie masz pojęcia, jakie uczucia mną kierują". Jest niezwykle skłonny do refleksji, zapadania w melancholię, ale swoje opinie popiera, przykładami, jest także zdolny do argumentowania. Mówi o szaleństwie jako wolności jednostki, ale powołuje się na zasady prawne, które uwzględniają pobudki zbrodni, stosując terminy okoliczności łagodzących, rozróżnia przestępstwo w afekcie, od tego z premedytacją. Werter nie czuje z nikim wspólnoty, mówi: "wy, ludzie rozumni...", dla niego nie ma nic jednoznacznie dobrego czy złego, większość czynów jest pomiędzy wszelkimi kategoriami, nie są ani jasne, ani ciemne, ani piękne, ani brzydkie, ani szlachetne, ani występne, bo zależy to od indywidualnego punktu widzenia, stosunku do motywacji, wielu czynników. Można powiedzieć, że wszystko jest trucizną i zarazem nic nią nie jest, bo zależy to od dawki oraz indywidualnej odporności na dana substancję, tak samo jest z oceną czynów, wszystko jest zależne od człowieka, bo każdy jest indywidualistą, ważne, aby żyć w zgodzie ze sobą, a nie z ocena innych. Nie powinno się przywiązywać takiej wagi do oceny ludzkiej, ponieważ własne "ja" nie dość, że niszczone jest przez wewnętrzne instynkty, to jeszcze od zewnątrz atakują je inni ludzie, niszcząc tę ważną dla Wertera, kategorię, jaką jest indywidualność. Werter uważa, że wiedzę może posiąść każdy, ale to co on czuje jest tylko jego własnym doświadczeniem, oskarża ludzi rozumu o to, że tego kogo nie rozumieją nazywają głupcem bądź pijakiem, a w rzeczywistości najwięcej osiągnęli ludzi uznani przez sobie współczesnych za szaleńców.
Dla Wertera szaleństwo jest przejawem wolności człowieka, bo nie tyle łamie zasady prawne, ale raczej nigdzie niezapisane, sztuczne zasady ram konwenansów międzyludzkich. Wie dobrze, że człowiekiem kierują wewnętrzne instynkty obudowane społeczną hipokryzją konwenansów. Uważa, że samobójstwo jest przejawem odwagi i wolności właśnie, przywołując przykład narodu zwyciężonego, rwącego się do zrzucenia jarzma. Werter sądzi, że ogół społeczeństwa blokuje indywidualność jednostki. Losy Wertera kończą się tragicznie, w finale popełnia samobójstwo, nieczując się w żaden sposób związany ze światem, jego w pełni uzasadnione poczucie wyobcowania prowadzi do smutnego, tragicznego końca. Jednak, mimo wszystko, myśl Wertera zyskała niezwykłą popularność, nie tylko w literaturze, w której zaroiło się od bohaterów werterycznych, ale i na ulicach pojawiła się mnogość nadwrażliwców w niebieskich frakach i żółtych kamizelkach, częstokroć strzelających sobie z rozpaczy w skroń.