Notatki z tematów: budżet i inflacja

Gospodarstwo domowe - to ludzie wspólnie zamieszkujący i wspólnie podejmujący decyzje co do sposobu zarabiania i wydawania pieniędzy.
Dochody gospodarstw domowych: praca najemna(50,3%); socjal(7,7%); emerytura(19,3%); wynajem(0,4%); gospodarstwa rolne(4,9%); działalność gospodarcza(8,9%); renta(3,5%); pozostałe(5%).
Dochód bierny(od państwa) – 30,5%
Dochód czynny – 69,5%
Wydatki gospodarstw domowych odbywają się zgodnie z piramidą potrzeb Abrahama Masłowa.
Budżet państwa to plan finansowy zawierający roczne zestawienie dochodów i wydatków
związanych z realizacją podstawowych zadań państwa.
Funkcje budżetu państwa:
-fiskalna(gromadzenie dochodów z tytułu podatku);
-redystrybucyjna(państwo bierze pieniądze od tych co mają najwięcej pieniędzy);
-stymulująca(stymulowanie gospodarki, jeśli państwo chce rozwijać budownictwo, to obniża podatki dotyczące budownictwa).
Zasady budżetowe:
-zasada rocznego okresu budżetowania od 1 stycznia do 31 grudnia;
-zasada zupełności-akt prawny zawiera wszystkie dochody i wydatki budżetu państwa;
-zasada jedności-jeden akt prawny;
-zasada jawności-budżet jest jawny;
-zasada równowagi budżetowej- dochody =wydatkom D=W, D > W –nadwyżka budżetowa, D < W –deficyt budżetowy.
Dochody budżetu państwa(podatkowe i niepodatkowe):
-podatek od towarów i usług;
-podatek akcyzowy(produkty luksusowe, papierosy, paliwo, alkohol);
-podatek dochodowy od osób prawnych(CIT);
-podatek PIT(podatek od osób prawnych).
Wydatki budżetu państwa: dotacje i subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne; obsługa długu publicznego; obrona narodowa.
Kryteria konwergencji(kryteria z Maastricht)-określają kryteria wprowadzenia euro w danym kraju: inflacja(poziom inflacji danego państwa w ciągu roku nie może przekroczyć 1,5 pkt % inflacji 3 państw UE o najbardziej stabilnym poziomie cen); deficyt budżetowy(deficyt max 3% PKB, zadłużenie max 60% PKB); kurs walutowy(ERM II, międzynarodowy system walutowy; po wejściu wahania kursowe +/- 15% przez 2 lata); kryterium stóp procentowych(oprocentowanie obligacji).
Inflacja – to wzrost cen w gospodarce, który powoduje spadek siły nabywczej pieniądza(dewaluacja pieniądza).
Inflacja=ceny obecne – ceny poprzednie/ceny poprzednie * 100%
Typy inflacji: inflacja popytowa(nieuzasadniony wzrost płac lub nadmierna emisja pieniądza powoduje wzrost popytu co w konsekwencji doprowadza do wzrostu cen); inflacja kosztowa(jeśli robocizna lub materiały idą w górę to cena gotowego towaru rośnie).
Obecna inflacja w Polsce to około 4,6 %.
Przyczyny inflacji: popytowej(nieuzasadniony wzrost płac, nadmierna emisja pieniądza); kosztowej(wzrost cen surowców, wzrost podatków); ogólne(brak konkurencji, nadmierne inwestycje).
Rodzaje inflacji: pełzająca(od 0 do 10%); krocząca(od 10 do 50%); galopująca(od 50 do 100%); hiperinflacja( od 100 do 150%).
Metody ograniczania inflacji: ograniczenie deficytu budżetowego; tworzenie warunków do konkurencji; obniżanie kosztów produkcji.
Wpływ inflacji na gospodarkę: brak oszczędzania; problem w prowadzeniu rachunku ekonomicznego.