profil

Liść - wytwórnia pokarmu.

poleca 85% 426 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Liście są najbardziej charakterystycznym organem rośliny. Mają różne kształty i rozmiary. Niektóre z nich darzymy szczególną sympatią. Jednak są i tacy, którzy wierzą, że znalezienie czterolistnej koniczynki, występującej w przyrodzie niezwykle rzadko, przynosi szczęście. Liście są bocznymi organami pędu, które odpowiadają za: wytwarzanie związków organicznych w procesie fotosyntezy, wymianę gazową tlenu i dwutlenku węgla, transpirację, czyli parowanie wody z rośliny. Dzięki odpowiedniej budowie liść jest doskonale przystooswany do pełnienia swoich funkcji. Szeroka, płaska część liścia, zwana blaszką liściową, umożliwia wychwytywanie dużej ilości światła. Ogonek liściowy ustawia liść w odpowiednim położeniu względem promieni słonecznych. Liście, podobnie jak pozostałe organy rośliny, okrywa skórka zbudowana z warstwy komórek, które ściśle do siebie przylegają. Specjalne komórki skórki - aparaty szparkowe - są łącznikami między wnętrzem liścia a jego otoczeniem. Otwierając je i zamykając, roślina reguluje wymianę gazową oraz transpirację. Aparaty szparkowe składają się z dwóch komórek, które kształtem przypominają nasiona fasoli. Gdy komórki te są dobrze zaopatrzone w wodę, pęcznieją, ich brzegi oddalają się zaś od siebie, a szparka otwiera się szeroko. Kiedy roślinie brakuje wody, komórki kurczą się i zbliżają do siebie. Wtedy właśnie szparka zamyka się, co ogranicza utratę wody. Komórki skórki, z wyjątkiem tych tworzących aparat szparkowy, najczęściej nie mają chloroplastów. Są przezroczyste, więc światło przenika przez nie i dociera bez przeszkód do utworzonego z wydłużonych komórkach miękiszu palisadowego. Jego komórki są ustawione prostopadle do powierzchni liścia. Pod warstwą miękiszu palisadowego znajduje się miękisz gąbczasty, który składa się z komórek o nieregularnych kształtach. Występują między nimi duże przestrzelenie międzykomórkowe, które łączą się z aparatami szparkowymi. Przez szparki wnika do liścia powietrze, a na zewnątrz wydostają się: para wodna, tlen oraz dwutlenek węgla. Miękisz gąbczasty zapewnia więc roślinie cyrkulację gazów niezbędnych do fotosyntezy i oddychania, a także odgrywa ważną rolę w procesie transpiracji. W komórkach miękiszu gąbczastego jest mniej chloroplastów niż w miękiszu palisadowym, dlatego dolna strona liścia jest jaśniejsza, a górna ciemniejsza. Wiązki przewodzące występujące w liściu tworzą nerwy, na których rozpięta jest blaszka liściowa. Odpowiadają one za transport wody oraz produktów fotosyntezy. Rośliny różnią się kształtem liści oraz sposobem ich ułożenia na łodydze. Najczęściej liście łączą się z łodygą za pomocą ogonków liściowych, które składają się głównie z tkanek wzmacniających i przewodzących. Liście pozbawione ogonków nazywamy siedzącymi. Czasem rosną one pojedynczo, każdy liść nieco niżej od poprzedniego, tworząc spiralę. Dzięki temu ustawieniu liście znajdujące się niżej nie są odcięte od światła przez znajdujące się wyżej. Takie ulistnienie nazywamy skrętoległym. U innych zaś roślin występuje ulistnienie naprzeciwległe. Ich liście są ustawione parami i wyrastają po przeciwnych stronach łodygi. Jeśli liście rosną na jednej wysokości dookoła łodygi, to mówimy o ulistnieniu okółkowym. Jesienią liście wielu drzew zmieniają barwę. O tej porze roku chlorofil, który się w nich znajduje, rozpada się. W liściach ujawniają się zaś wtedy inne barwniki - żółte, czerwone oraz pomarańczowe, które wiosną i latem były maskowane przez zieleń chlorofilu. Jednocześnie wytwarzana jest specjalna warstwa komórek, która hamuje dopływ wody. Powoduje to osłabienie połączenia liści z łodygą, co prowadzi do ich opadania. W ten właśnie sposób, drzewa takie jak klon, brzoza, czy też buk, chronią się przed nadmierną utratą wody.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 3 minuty