Antropogeneza jest inaczej nazywana filogenezą lub po prostu pochodzeniem człowieka; mówi o procesach biologicznych, które doprowadziły do powstania człowieka współczesnego.
Z antropogenezą związane jest pojęcie hominizacji (od homo erectusa), które mówi o prostej postawie ciała, chodzie na dwóch nogach, powiększenie mózgu, występowanie mowy, umiejętności wytwarzania narzędzi oraz podziale pracy.
Ogromną rolę, jeżeli chodzi o ideę antropogenezy, odegrał Karol Darwin, a dokładniej jego teoria ewolucji jako mechanizm powstawania gatunków.
ETAPY ANTROPOGENEZY
I ETAP – DRIOPITEK – Dryopithecus (z gr. drus=drzewo + pithekos=małpa)
- pojawił się 10 milionów lat temu
- hominid
- bardzo mocno owłosiony
- żuchwa mocno wysunięta do przodu
- brak przeciwstawnego kciuka
- wzrost około 125cm
- objętość mózgu 350cm3
- miejsce zamieszkiwania to Afryka
II ETAP – AUSTRALOPITEK – Australopithecus (z łac. australis=południowy + pithekos=małpa)
- miejsce zamieszkiwania to Afryka Południowa
- wzrost 125-150cm
- objętość mózgu 380-500cm3
- posiada przeciwstawny kciuk
- mniej owłosienia od poprzednika
- zmniejszyła się mózgoczaszka
- posiada prymitywne narzędzia z kości
- żyje w stadach, staje się bardziej towarzyski
III ETAP – HOMO HABILIS (z łac. człowiek uzdolniony)
- pochodzi z wąwozu Olduvai (kolebka ludzkości)
- pojawił się 2 miliony lat temu
- zamieszkiwał Afrykę Południowo-Wschodnią
- wzrost około 125 cm
- objętość mózgu to 560-700 cm3
- dużo mniej włosów
- cofnęła się żuchwa
- układ zębów podobny do naszego
- używa narzędzi kamiennych
IV ETAP – HOMO ERECTUS (z łac. człowiek wyprostowany)
- posługuje się ogniem, ale nie umie go rozpalić
- pojawił się w Afryce i Azji – 1,8 milionów lat temu
- opuścił Afrykę przez Gibraltar
- zasiedlił cały świat
- wzrost 160-170cm
- objętość mózgu 1000-1200cm3
- słabszy fizycznie, ale mądrzejszy
- narzędzia kamienne i drewniane
V ETAP – HOMO SAPIENS NEANDERTHALENSIS (człowiek neandertalski; neandertalczyk)
- zamieszkiwał Bliski Wschód; Azję; Europę
- Neandertal to miejscowość, gdzie znaleziono szczątki
- wzrost około 160cm
- objętość mózgu 1370-1600cm3
- umie posługiwać się ogniem i go rozpalić
- osiadły tryb życia
- wykształcenie mowy i uczucia wyższe
- miał poczucie dobra i zła
- posiadał system wierzeń
- zapędzał zwierzę nad przepaść przy polowaniu
VI ETAP – HOMO SAPIENS SAPIENS (z łac. człowiek rozumny współczesny)
- homo sapiens pochodzi od homo erectusa
- pojawił się 50-60 tys.
- wysoki i szczupły– 170-190 cm
- objętość mózgu 1490-1500 cm3
- nazywany też człowiekiem kromaniońskim
- zamieszkiwał w Europie; na Bliskim Wschodzie,
Azji Południowo-Wschodniej, Ameryce Środkowej
- budował szałasy, polował
- stosował łuk do polowania
