Johan Strauss - życie i twórczość artysty

Historia zna dwie osoby o imieniu i nazwisku Jan Strauss. Wyróżniamy Jana Straussa Starszego i Jana Straussa Młodszego. Jan Strauss Starszy był ojcem Jana Straussa Młodszego. Obydwaj zaistnieli na międzynarodowej scenie muzycznej XIX wieku jako wybitni muzyce i kompozytorzy.

DRZEWO GENEALOGICZNE RODZINY STRAUSSÓW

Franciszek Strauss     Barbara Dollmann
(1764 – 1816)           (1770 – 1811)


 Ernestyna             Anna                 Jan Strauss St.             Franz            Józefa          Antonina
 (1798 – 1862)                 (+1802)                (1804 – 1849)               (+1806)                (+1808)                 (+1809)

                                                         Anna Streim
                                                        (1801 – 1870)


   Józef            Anna             Teresa                Jan Strauss Mł.             Ferdynand       Edward         (1827 – 70)        (1829 – 1903)        (1831 – 1915)             (1825 – 1899)                  (+1834)             (1835 – 1916)

                                                                                                           ŻONY:

                                                               HenrietteTreffz – Chalupetzky
                                                                           (1818 – 1878)

                                                                        Angelika Dittrich
                                                                           (1850 – 1919)
 
                                                                          Adele Deutsch
                                                                          (1856 – 1930)

HISTORIA RODU STRAUSSÓW

Historia rozpoczyna się od Franciszka Straussa, który był ojcem Jana Straussa Starszego oraz dziadkiem Jana Straussa Młodszego.

Franciszek od wczesnej młodości pracował jako kelner. Bardzo często zmieniał pracę. Kilka lat później, w 1797 roku, zawarł małżeństwo z Barbarą Dollmann. Pracowali wtedy dwoje i w roku 1803 Franciszek założył własną knajpę nad Dunajem. I choć nie było to przedsięwzięcie zbyt rentowne, to przecież oznaczało pewną życiową stabilizację. Franciszek i Barbara mieli sześciorga dzieci: Ernestynę, Annę, Jana, Franciszka, Józefa i Antoninę, lecz żadne – poza Janem i jego starszą siostrą Ernestyną – nie przeżyło nawet roku! Było to spowodowane prawdopodobnie jakąś chorobą genetyczną, ponieważ dzieci te rodziły się martwe lub umierały po kilku miesiącach życia.

JAN STRAUSS STARSZY

Jan Strauss Starszy urodził się 14 marca 1804 roku. Dzieciństwo Jana nie miało wiele uroku. Toczyło się głównie w ojcowskiej knajpie, gdzie Jan przysłuchiwał się grze na skrzypcach. Młodość chłopca była przykra i przygnębiająca. Gdy miał 7 lat umarła mu matka. Dwa lata później ojciec ożenił się powtórnie. Małżeństwo to trwało jednak bardzo krótko. Wkrótce Franciszek Strauss popełnił samobójstwo, topiąc się w wodach Dunaju niedaleko swej knajpy. Nie zrobił tego bezpodstawnie. Przyczyną tego było prawdopodobnie kompletne bankructwo Franciszka. Jan i Antonina pozostali sierotami i trafili pod opiekę macochy.

W wieku lat trzynastu Jan został posłany na praktykę do introligatorni. Jednak jego mistrz stwierdził, że Jan nie nadaje się do tego typu pracy. Jan od najmłodszych lat wykazywał zainteresowanie muzyką. Kilka miesięcy późnie Jan trafił do człowieka nazwiskiem Polischansky, który nauczył go gry na skrzypcach. Gdy Strauss opanował grę na tym instrumencie dogadał się z Józefem Lannerem i wstąpił do jego zespołu. Tam Jan rozwijał swe umiejętności i wkrótce zaczął komponować.

Po kilku latach wspólnej pracy Jan pokłócił się z Lannerm i odszedł od niego, zakładając własny zespół. Jego zespół grał w restauracjach i knajpach. W jednej z nich Jan Strauss poznał Annę Streim, z którą ożenił się w 1825 roku. W tym czasie Jan dorabiał do swych skromnych zarobków, ucząc muzyki. Jan i Anna mieli sześciorga dzieci: Jana, Józefa, Annę, Teresę, Ferdynanda i Edwarda. Ferdynand zmarł zaraz po narodzinach. Jan był najstarszym synem Anny i Jana.

Jan Strauss Starszy szybko zyskał popularność. Napisał wiele utworów i debiutował w najsłynniejszych lokalach Wiednia. Jednak coraz mniej czasu spędzał w domu i zaniedbywał rodzinę.

JAN STRAUSS MŁODSZY

AKT URODZENIA JANA STRAUSSA MŁODSZEGO:

Miejsce zamieszkania: St. Ulrich nr 76
Dzień urodzin: 25 października 1825
Imię chrzestne: Jan Baptist
Ojciec: Jan Strauss, nauczyciel muzyki
Matka: Anna Streim, córka Marii Rober i Josepha Streima

Mały Jan Strauss zdradzał ogromne zainteresowanie muzyką od najmłodszych lat. W wieku sześciu lat skomponował swój pierwszy utwór, który przetrwał do dziś. Jego ulubionym zajęciem było przysłuchiwanie się grze ojca. Gdy ojciec wychodził, Jan sam próbował grać to , co zapamiętał. W latach młodzieńczych podróżował i dawał koncerty. W podróż zabrał ze sobą siedemnastu muzyków. Była to bardzo długa, kilkuletnia podróż, ale Strauss zyskał przez to ogromną popularność i uznanie wśród ludzi. Na tą długą podróż składał się pobyt w kilkudziesięciu miastach XIX – wiecznej Europy. Grając w Paryżu Jan zainponował swoim talentem ówczesnemu królowi Francji – Ludwikowi Filipowi.

Podczas koncertu w Leicester Strauss zasłabł i opuścił podium. To jednak okazało się niewystarczającym ostrzeżeniem. Na koncercie w Calais znowu zasłabł. Tym razem musiał się poddać. Zdał sobie sprawę, że koniec z koncertami.

Strauss bardzo cierpiał, musiał odpoczywać, robić przerwy w podróży. Był tak słaby, że nie mógł stać o własnych siłach. Lekarze zalecili mu odpoczynek stwierdziwaszy wyczerpanie fizyczne i nerwowe.

Jan Strauss Młodszy żenił się trzykrotnie. W 1862 ożenił się z Henriettą Treffz – Chalupetzky. W 1878 Henrietta zmarła. Jeszcze w tym samym roku Jan ożenił się z Angeliką Dittrich. Jednak Angelika i Jan nie mogli znależ wspólnego języka oraz ciągle się kłócili, w skutek czego rozeszli się z w 1886. W 1887 roku Jan Strauss młodszy stanął po raz trzeci na ślubnym kobiercu. Tym razem jego wybranką była Adela Deutsch. Co dziwne ta partnerka była od niego o 31 lat młodsza ! ! ! Adela urodziła się w 1856 roku, Jan w 1825.

Jan Strauss Młodszy zmarł 3 czerwca 1899 roku w sobotę o godzinie 16.15. Adela żyła do roku 1930.

UTWORY JANA STRAUSSA STARSZEGO

Jan Strauss Starszy skomponował:
· Walce: Gunstwerber, Gedanken auf den Alpen, Motoren, Studentenlust, Nordseebilder
· Polki: Herzenslust, Ella, Wiedersehen. Musen, Pepita, Souvenir, Armenball, Hopser
· Galopy: Schallwellen, Husaren, Fidelen, Aurora, Schnellpost, Panacea, Satanella
· Marsze: Radetzky – Marsch , Karussel, Festmarsch, Kron, Napoleon, Pester, Hermann
· Kadryle: Zehner, Jux, , Wellen undWogen, Sirenen, Nachtvielchen, Bijouterie, Indra
· Landery: Die Zillerthaler, Wilde Rosen, Albion, Neuhauser, Vibrationen, Bonbon

UTWORY JANA STRAUSSA MŁODSZEGO

Jan Strauss Młodszy skomponował:
· Polki: Promotionen, Gruss an Wien, Kammerball, Taubenpost, Die Pariserin, Thermen
· Walce: Sentenzen, Cycloiden, Spleen, Telegraphische Depeschen, Kontroversen
· Landery: Die Extravaganten, Dividenden, Grillenbanner, Patronessen, Demolirer
· Operetki: Indygo, Zemsta nietoperza, Cagliostro w Wiedniu, Koronkowa chusteczka, Wesoła wojna, Baron cygański, Simplicjusz, Księżna Ninetta, Marzanna, Wiedeńska krew, Cyganka
· Utwory taneczne: Sinngedichte, Debut, Gunstwerber, Cytheren, Faschingslieder, Violetta, Matador, Ins Zentrum, Pappacoda
· Utwory opusowane: Pizzicato, Trifolien, Ischler, Abschieds, Kopciuszek, Erster Gedanke, Tik – Tak
· Galopy: Klipp – Klapp, Waldmeister, Auf dem Tanzboden
· Preludia: Hochzeits, Shawl, Tausend und eine Nacht