profil

Sztuka i artyści w „Weselu” – przedstaw problem, analizując podane fragmenty oraz odwołując się do całego dramatu Stanisława Wyspiańskiego. Zwróć uwagę na kontekst historyczno-literacki.

poleca 85% 1664 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Dramat Stanisława Wyspiańskiego powstał na kanwie prawdziwego wydarzenia. W 1900 roku odbył się w Krakowie ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, po którym goście przenieśli się do wsi Bronowice – domu Włodzimierza Tetmajera. Wyspiański został zaproszony na to wesele, jako że był znanym krakowskim artystą. Obserwując gości, ich zachowania, stworzył dramat neoromantyczny wystawiony w 1901 roku na deskach teatru.
Aby omówić artystów opisanych w „Weselu” należy wspomnieć o jeszcze jednym sławnym gościu obecnym w Bronowicach. Był to Tadeusz Boy-Żeleński. Kilkanaście lat po premierze napisał on „Plotkę o weselu”, w której komentował oraz wyjaśniał „kto jest kim”, czyli jacy autentyczni artyści, inteligencja oraz chłopi kryją się za postaciami fikcyjnymi. Dzięki temu łatwiej jest spojrzeć na „Wesele” pod kątem sztuki i artystów.
Czołowym przedstawicielem artystów w „Weselu” jest Poeta. Kryje się za nim osoba Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Reprezentuje on bohemę artystyczną osądzoną jako działającą na szkodę narodu. Panuje zniechęcenie, a ich poezje zabijają nadzieję. Sami artyści nie doceniają swoich rodaków : „tak by się nam serce śmiało do ogromnych, wielkich rzeczy, a tu pospolitość skrzeczy, a tu pospolitość tłoczy, włazi w usta, uszy, oczy”. We fragmencie z aktu III, sceny 9, Rycerz, który jest symbolem patriotyzmu mówi: „Wiesz ty, czym ty mogłeś być? (…) Zwiastun!!”. Wytyka w ten sposób fakt, że artyści, którzy mogliby obudzić ducha narodu, zagrzewać do walki, wolą narzekać. Innym przedstawicielem artystów jest „Pan Młody” – Lucjan Rydel. Fascynuje go wieś i ludowość, mimo, że nie ma pojęcia o takim życiu, ponieważ wywodzi się z inteligencji. W stosunku do panujących tendencji do chłopomanii, zachowuje raczej zdystansowaną pozycję
Kolejny fragment nawiązuje do wiersza Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Evviva l’arte”. Wiersza, który wychwala sztukę, stawia ją na piedestale wyżej niż ludzkie życie. Wyspiański krytykuje tę postawę: „Ha! Trza znosić Fata, Los, konsekwentnie próżny trzos”. Podkreśla błędność założenia, że sztuka jest najważniejsza.
. Ogólnie pojęta sztuka jest przedstawiona w „Weselu” z nawiązaniami do romantyzmu. Na każdym kroku pojawiają się odniesienia do sztuki ludowej, folkloru. Dla ówczesnych artystów wieś i prostota stanowiły inspirację. Wyspiański zastosował zabieg synestezji - połączył elementy słów, dźwięków, światła oraz obrazów scenografii.
W swoim dramacie, autor wiele uwagi poświęcił artystom oraz podejściu do sztuki, stało się to między innymi tłem dla obalenia mitu narodowego. Poetów, malarzy, inteligentów dzieli ogromna przepaść z warstwą społeczeństwa, która ich tak bardzo fascynowała i w którą chcieli wniknąć poprzez małżeństwa i wyjazdy.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 2 minuty