Interpretacja Miłosza przesłania „Apokalipsy” w znanym wierszu „Piosenka o końcu świata”.

Biblia stanowiła nie tylko świętą księgę religii chrześcijańskiej. Równocześnie bowiem odegrała ważną rolę jako jeden z wyznaczników określających normy zachowań międzyludzkich, nie tylko w stosunku do chrześcijan. Wiele innych religii swe zasady oparło na przykazaniach Dekalogu.

Dla wielu twórców Biblia stanowiła źródło odwołań i inspiracji. Do dziś Księga ta pozostaje nieprzebraną skarbnicą wzorców osobowych, postaw, fabuł, anegdot, wątków i motywów, symboli i metafizycznych odniesień. Do Biblii sięgali praktycznie wszyscy wielcy malarze, pisarze, kompozytorzy i filozofowie. Motywy biblijne utrwaliły się nie tylko w sztuce. Również język codzienny pełen jest zwrotów i sformułowań, które wywodzą się właśnie z Biblii. Przykładami mogą być np. "Sodoma i Gomora", "owoc zakazany" czy "trąby jerychońskie".
Najczęściej wykorzystywanym motywem jest motyw Apokalipsy. Obecność tego motywu potęguje katastroficzną wymowę dzieła, obrazuje totalne zniszczenie, chaos, klęskę doczesnego świata i jego odrodzenie, upadek ludzkości i walkę dobra ze złem.
Do tej właśnie księgi Nowego Testamentu odwołuje się Czesław Miłosz – zdobywca literackiej nagrody Nobla w wierszu „Piosenka o końcu świata”

W utworze tym Miłosz przedstawia własną wizję końca świata, który według niego ma nastąpić nieoczekiwanie i bez żadnych wyraźnych znaków co przy pierwszym kontakcie z utworem nie godzi się z biblijnym opisem apokalipsy. Opisuje zawód jaki odczuwają ludzie spodziewający się straszliwych klęsk żywiołowych, trąb anielskich i gromów z nieba. Nie oznacza to jednak że autor zaczerpnął z Biblii tylko tematykę końca świata. Gdy dokładniej przyjrzymy się utworowi możemy dostrzec symbole będące odwołaniem się autora nie tylko do Apokalipsy ale także do innych ksiąg Pisma Świętego.

Znanym fragmentem biblijnym są słowa „nie znacie dnia ani godziny”. A jak jest w wierszu Miłosza ? Ludzie również są zaskoczeni końcem świata gdyż spodziewali się ogromnych kataklizmów, a tym czasem koniec następuje teraz, gdy świat jest spokojny tętni życiem. Aby jeszcze bardziej przybliżyć czytelnikowi spokój jaki panuje na ziemi autor ukazuje świat w bardzo jaskrawych barwach: „błyszcząca sieć”, „łódka z żółtym żaglem” , „złota skórka”, „wesołe delfiny” i rodzące się „różowe dzieci” podkreślają że dzień końca świata jest wręcz idealny – taki w którym nikt końca się nie spodziewa, w którym biblijny koniec nie mógł nastąpić. Być może autor w tenże sposób chciał nas ostrzec przed tym, że proces końca świata opisany w Biblii już trwa tylko, że jest dla nas nieodczuwalny, że napisana w formie przenośni Apokalipsa, której wiele części jest dla nas niezrozumiałych zawiera właśnie taki opis końca świata, a gromy z nieba których oczekujemy nigdy nie nastąpią.
Związków z Apokalipsą i ogólnie z całą Biblią można się doszukiwać również w fragmencie:
„Rybak naprawia błyszczącą sieć”
Według mnie jest to odwołanie do przypowieści „O sieci”, w której koniec świata porównany jest do sieci zagarniającej wszystkich ludzi na Sąd Ostateczny.

Choć może Miłosz poprzez przedstawienie zwykłego dnia jako dnia końca świata chce nam uświadomić że dla wielu ludzi ten koniec następuje teraz, gdy „pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji”, gdy „nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa”, czy gdy ktoś czyta ten tekst. Przecież dla każdego z nas końcem jest moment naszej śmierci, a niemal wszyscy ludzie umierają w taki zwykły, spokojny dzień jaki jest przedstawiony w omawianym wierszu.

Jeszcze innym celem tego utworu jest uświadomienie nam, że koniec świata może nadejść w każdym momencie, że to my – ludzie możemy sami go na siebie zesłać i powinniśmy żyć z taką świadomością – być na ten koniec gotowy. Takie przedstawienie apokalipsy jest związane z tym, że II Wojna Światowa – która wywarła ogromny wpływ na Miłosza i podczas której „Piosenka o końcu świata” powstała, ze względu na swój straszliwy wymiar została nazwana przez niektórych apokalipsą spełnioną. Autor odwołując się do opisu końca świata z „Apokalipsy św. Jana” próbuje przedstawić ogrom nieszczęścia jakim jest wojna, na którą większość ludzi patrzy ze zobojętnieniem, gdyż jej nigdy nie przeżyli.

Podsumowując „Piosenka o końcu świata” to utwór mający wiele przesłań i mogący być odniesieniem do wielu sytuacji naszego życia. W tym wierszu Czesław Miłosz w znakomity sposób wykorzystał „Apokalipsę” do ostrzeżenia nas przed wieloma kataklizmami które mogą nastąpić z naszej winy, lecz możemy im zapobiec.
Natomiast występująca w ostatniej zwrotce postać staruszka – proroka ma stanowić dla nas przykład osoby przygotowanej na czekający nas kiedyś koniec – nie ważne czy koniec świata czy też śmierć. Wypowiada słowa będące ostrzeżeniem:
„Innego końca nie będzie
Innego końca nie będzie”