Opis środków poetyckich

1. Anafora – celowe powtórzenie wyrazu na początku strofy lub wersu; podkreślenie znaczenia powtarzanego słowa
2. Epifora - powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na końcu następujących po sobie wersów, strof, zdań
3. Paralelizm składniowy – powtórzenie tego samego zdania na końcu strofy lub utworu; podkreśla znaczenie powtarzanego słowa
4. Apostrofa – bezpośredni, często uroczysty zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu; wskazuje adresata wypowiedzi
5. Animizacja – na nadawaniu przedmiotom martwym lub zjawiskom przyrody cech istot żywych; ożywia martwy przedmiot
6. personifikacja – polegający na przedstawianiu przedmiotów martwych, zjawisk natury i kosmosu, zwierząt, roślin, a w szczególności pojęć abstrakcyjnych jako postaci ludzkich; ożywienie martwych przedmiotów i wyróżnienie im ludzkich cech.
7. Inwokacja – rozwinięta, apostrofa, umieszczona na początku utworu, najczęściej epopei, Zawiera z reguły prośbę autora skierowaną do istoty nadprzyrodzonej; podkreślenie uczuć wobec adresata wypowiedzi, prośba o natchnienie
8. Oksymoron – wyrażenie złożone z dwóch przeciwstawnym znaczeniu; nadanie wyrazowi nowemu znaczenia np. „Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Bóg się rodzi, moc troleje, pan nie biosów obnażony ogień krzepnie
9. Onomatopeja – dźwiękonaśladowcze, naśladowanie zjawisk pozajęzykowych np. stuk, pukanie; naśladowanie dźwięków przyrody
10. Instrumentacja głoskowa – zestawienie tych samych głosek w wersach i strofach np. SZ; oddanie za pomocy konkretnych dźwięków przyrody, otoczenia
11. Peryfraza – omówienie, polegające na zastąpieniu zwykłego, prostego określenia innym, szerszym, rozbudowanym, często o charakterze metaforycznym np. kula ognista = słońce, sen twardy = śmierć; nadanie wyrazom nowego znaczenia
12. Porównanie – opis danego zjawiska, przedmiotu poprzez zestawie go z innych zjawiskiem przedmiotem za pomocą słów np. drzemiesz w małym kinie ja list miłosny w kopercie; porównanie cech opisywanego zjawiska poprzez zestawienie go z innym zjawiskiem.
13. Przerzutnia – polega na przełożeniu części, części zdania z jednego wersu do drugiego; podkreślenie innej wypowiedzi
14. Puenta – dowcipne celne sformułowanie stanowiące podsumowanie całości wiersza
15. Pytanie retoryczne – zdanie zakończone znakiem zapytania; pytanie pozorne które nie wymaga odpowiedzi; nakłonienie do refleksji
16. Wykrzyknienie zdanie oznajmujące zakończone wykrzyknikiem; wyrażenie emocji
17. Epitet przymiotnik określający rzeczownik; działa na wyobraźnie i pozwala przenieść na obraz
18. Metafora właściwa (przenośnia) – polega na połączeniu by nabrały nowego poetyckiego znaczenia np. Fale (morze) zbóż (pole); nadanie słowom nowego znaczenia
19. Archaizm – wyraz przestarzały który wyszedł z użycia; pozwala określić z jakiej epoki pochodzi utwór i w tekstach współczesnych stylizuje tekst i upodabnia go do dawnych czasów.
20. Neologizm – wyraz utworzony specjalnie dla potrzeb wiersza, nie znajdziemy go w żadnym słowniku np. mojo, przegwieżdża; podkreślenie wyjątkowości danej rzeczy lub zjawiska
21. Hiperbola – wyolbrzymienie przesadne opisanie czegoś; wskazanie na wielką lub małą ilość czegoś np. rozumu
22. Odmiany metafor
a. Uosobienie (personifikacja)
b. Ożywienie (animizacja)
c. peryfraza (omówienie)
d. oksymoron
e. metafora właściwa (przenośnia)