profil

Podział państw na świecie jedną z przyczyn konfliktów.

poleca 85% 653 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Obecnie na świecie funkcjonuje około 200 państw. Można podzielić je według wielu kryteriów. Podstawowym kryterium podziału państw jest ich wielkość i liczba ludności.
Do państw o największej powierzchni zaliczmy: Rosję (17,1mln km²); Kanadę (10mln km²); Chiny (9,6mln km²); USA (9,4mln k²); Brazylię (8,5mln km²). Najmniejsze państwa to: Watykan (0,44 km²); Lauru (21km²); Tuvalu (26km²); San Marino (61km²) Chęć powiększenia swojego terytorium kosztem innego państwa to jedna z podstawowych przyczyn konfliktów między państwami. Historia świata ukazuje wiele przykładów władców, którzy próbowali zdobyć jak największą ilość terytorium dla swojego narodu. Przykładem takiego władcy może być Aleksander Wielki, Napoleon czy Hitler.

Kraje o największej liczbie ludności to: Chiny (1243mln mieszkańców); Indie (970mln); USA (270mln); Indonezja (200mln); Brazylia (161mln). Chęć zwiększenia liczebności państwa także może stać się przyczyną wojny. Przykładem podbojów celem pozyskania ludności do pracy są podboje kolonialne szczególnie intensywne w XVI wieku.

Państwa można podzielić według środowiska przyrodniczego. Zgodnie z tym kryterium kraje dzielimy na: wyspiarskie, kontynentalne, nadmorskie, bez dostępu do morza, nizinne, wyżynne, górzyste. Środowisko przyrodnicze nie wpływa decydująco na pozycję gospodarczą kraju, jednak wywiera wpływ na kierunki jego rozwoju. Przykładowo położenie nadmorskie daje możliwość korzystania z zasobów wodnych i rozwój komunikacji morskiej. Konflikt może dotyczyć przykładowo dostępu do morza. Jak wielkie znaczenie dla państwa ma posiadanie portu morskiego mówi chociażby historia polski. Uzyskanie bezpośredniego dostępu do morza poprzez wybudowanie w 1923 portu wojenno-handlowego w Gdyni umożliwiło rozwój gospodarki.

Ustrój polityczny również może być kryterium podziału państw. Przez prawie 50lat po II wojnie światowej świat podzielony był na kraje kapitalistyczne, socjalistyczne i kraje trzeciego świata. Podział krajów po konferencji w Jałcie w lutym 1945 zapoczątkował dwubiegunowy podział świata. Doszło do „zimnej wojny”, która polegała na rywalizacji dwu mocarstw (socjalistycznego ZSRR i kapitalistycznego USA, wraz z państwami przynależnymi) w sferze gospodarczej, politycznej i militarnej. Trzecią drogę rozwoju obrały państwa Azji i Afryki, które niegdyś były koloniami państw europejskich, po odzyskaniu niepodległości zapoczątkowały swoją własną drogę rozwoju. Grupa ta wyróżniała się bardzo niskim poziomem rozwoju gospodarczego, stad też przylgnęło do nich określenie „kraje trzeciego świata”. Rozpad bloku państw socjalistycznych, upadek ZSRR, oraz wyłonienie się z krajów trzeciego świata państw o bardzo szybkim rozwoju gospodarczym, nazywanych „tygrysami azjatyckimi” doprowadziły do upadku starego podziału świata, opartego na różnicach systemów politycznych. Obecnie konflikt militarny spowodowany zróżnicowaniem ustroju politycznego ma miejsce w Iraku.


Świat można także dzielić ze względów gospodarczych.
Główne kryteria podziału państw pod względem rozwoju gospodarczego to kryteria: ekonomiczne (PKB, struktura zatrudnienia, struktura handlu); przemysłowe (udział przemysłu w tworzeniu PKB, udział kraju w światowej produkcji); demograficzne (śmiertelność urodzin, średnia długość życia, struktura wiekowa, odsetek analfabetów); społeczne (mierniki poziomu życia: dzienne spożycie kalorii, liczba lekarzy na 1 mieszkańca, udział wydatków na żywność w budżetach domowych).

Najczęściej stosuje się miarę PKB, czyli części wartości globalnej wytworzonej w gospodarce narodowej, pozostająca po odliczeniu zużycia pośredniego w ciągu roku, liczone w dolarach amerykańskich na jednego mieszkańca. Najbogatsze kraje świata wg. PKB w 1998r: Szwajcaria (36,9tyś USD); Dania (32,9tyś USD); Norwegia (32,8tyś USD); USA (30,2tyś USD); Japonia (30tyś USD). PKB daje obraz stanu gospodarczego państwa. Uzupełnieniem tego wskaźnika jest struktura wytwarzania PKB w poszczególnych sektorach gospodarki, oraz roczne tempo wzrostu PKB. Dużym zatrudnieniem w sektorze pierwszym (rolnictwo, przemysł wydobywczy) cechują się kraje słabo rozwinięte. Dominacja sektora trzeciego (usługi) jest dowodem wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego. Przewaga sektora drugiego (przemysł, budownictwo) jest typowa dla krajów rozwijających się. Jednak mierniki ekonomiczne nie dają pełnego obrazu rzeczywistości, nie odzwierciedlają różnic społeczno-ekonomicznych poszczególnych państw.

Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP) opracował wskaźnik HDI (Human Development Index)- wskaźnik rozwoju człowieka. Składa się on z trzech elementów: wskaźnika średniej długości życia, wykształcenia ludności i dochodu PKB na jednego mieszkańca. Zgodnie z rankingiem na podstawie HDI do najbogatszych krajów zaliczamy: Kanadę, Norwegię, USA, Japonie i Belgie. Najbiedniejsze to Sierpa Leone, Niger, Etiopia, Burkina Faso i Burgundii. Polska sklasyfikowana została w tym rankingu na 44miejscu. Kraje wysoko rozwinięte zajmują 24% powierzchni ziemi, skupiają 17% ludności i wytwarzają ok. 70% światowego PKB. Najbiedniejsze kraje świata charakteryzują się niskim PKB na jednego mieszkańca, wysokim % udziale rolnictwa w tworzeniu PKB, niskim % udziału przemysłu w tworzeniu PKB, wysokim przyrostem naturalnym, krotką średnią długością życia, niskim dziennym spożyciem kalorii o raz wysokim % analfabetyzmu.

Przyczyną narastania dysproporcji miedzy krajami wysoko i słabo rozwiniętymi jest niemoc spłacenia zadłużenia przez kraje słabo rozwinięte bez drastycznego obniżenia i tak już niskiego poziomu życia i rezygnacji z wydatków na cele społeczne, inwestycję i ochronę środowiska. Dysproporcje te są największym problemem gospodarczym, politycznym i moralnym współczesnego świata. Prowadzą one do rozprzestrzeniania się biedy, nędzy, głodu i analfabetyzmu. Dążenie narodów bogatych do egzekwowania swoich należności w różny sposób, np. poprzez wykorzystywanie naturalnych surowców krajów biednych prowadzi do licznych konfliktów. Kraje bogate czerpią korzyści z zasobów krajów zadłużonych, dając im w zamian żywność, czy urażając część zobowiązań


Podsumowując, jedną z przyczyn, często jedną z głównych przyczyn konfliktów jest podział państw. Podział państw, którego efektem jest konflikt jest różny. Zdarza się, że są to różnice wynikające z odmiennego pochodzenia, odmiennej historii i tradycji ludności zamieszkującej jedno państwo. Konflikt może być spowodowany dysproporcjami gospodarczymi, społecznymi czy ekonomicznymi, które dzielą państwa na bardzo bogate i bardzo biedne. Czy jest nadzieja ze konfliktów nie będzie?? Moim zdaniem jest to możliwe, w przypadku gdy państwami będą rządziły mądrze odpowiednie osoby, a ludzkość zamiast przeszkadzać sobie nawzajem zjednoczy się i wspólnie będzie uczestniczyć w dojrzewaniu i rozwoju ludzkości…

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 5 minut