profil

Na podstawie fragmentu „Chłopów” Władysława Stanisława Reymonta określ, na czym opierał się porządek hierarchiczny obowiązujący w społeczności wiejskiej

poleca 85% 112 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

„Chłopi” Władysława Stanisława Reymonta są powieścią młodopolską. Na fabułę utworu składają się trzy główne ciągi zdarzeń i problemów, które przeplatają się ze sobą, uzupełniając się i budując pełny obraz wsi polskiej końca XIX wieku: obraz gromady lipieckiej, obyczaje i obrzędy wyznaczające życie chłopów oraz wpływ rytmu przyrody na rytm życia człowieka.
Bohaterami podanego fragmentu „Chłopów” Władysława Stanisława Reymonta są: Maciej Boryna oraz Kuba. Maciej Boryna jest najbogatszym gospodarzem w Lipcach, cieszy się również wielkim autorytetem. Natomiast Kuba jest parobkiem Boryny. Jest to człowiek bardzo pracowity, poczciwy, prosty i pobożny. Sytuacja opisana w powyższym fragmencie rozgrywa się w przeddzień dorocznego jarmarku, w trakcie którego gospodarze najmują parobków do pracy w gospodarstwie na cały rok. Maciej Boryna przybiera wobec parobka ton mentorski, surowo strofuje Kubę za przekroczenie niepisanych praw hierarchii. Potwierdzają to słowa: „ A w niedzielę nie baczyłeś na to, inoś się pchał tam, gdzie najpierwsze…”. W ten sposób Boryna określa swoje miejsce jako wyższe od parobka, jednakże uznaje nad sobą autorytet księdza. Obaj z Kubą czują się lepsi od jakiegokolwiek Żyda: „co mamy na sucho radzic, kiej Żydy jakie”. Kuba z pokorą uznaje swoją podrzędną pozycję wobec gospodarzy, ma poczucie swojej godności. Zdaje sobie sprawę z tego, że niżej od niego w hierarchii stoją żebracy: „ a i kapot jaki kupiłbym… już jak ten dziadek jaki jest człowiek, że nawet do kościoła isc, to ino do kruchty”. Miejsce w hierarchii związane jest z niepisanymi, ale powszechnie uznawanymi przywilejami, które zwykle odnoszą się do sfery religijnej. W ten sposób gospodarze uznają nadrzędność autorytetu kościoła. Hierarchia w „ Chłopach” Władysława Stanisława Reymonta przedstawiona jest jako prawo boskie, a przekroczenie praw porządku społecznego jest grzechem.
Reasumując, hierarchia społeczności wiejskiej jest ściśle określona: ksiądz, gospodarze, parobkowie, żebracy, Żydzi. Miejsce w hierarchii wyznaczone jest przez autorytet moralny lub posiadany majątek. Miejsce to jest na ogół stałe i niezmienne. Dodatkowym wzmocnieniem jest przedstawienie porządku w kategoriach prawa powszechnego i poparcie go autorytetem Kościoła.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 1 minuta

Teksty kultury